توصیه درمانی به افرادی که آنفلوانزا می گیرند

به گزارش گروه فضای مجازی ، در قرن بیستم ویروس آنفلوآنزا در سال 1918 شیوع پیدا کرد و تا امروز آمار مرگ و میر یک سیر نزولی را طی کرده است. به این صورت که در آغاز فعالیت این ویروس مرگ های دسته جمعی حتی 40 میلیون نفر در یکسال گزارش شده است اما به مرور کاهش یافت. امروزه گونه های جدیدتر این ویروس مانند آنفلوآنزای پرندگان یا آنفلوآنزای خوکی نیز ظهور کرده اند.

گفتنی است؛ بیماری هایی چون قلبی، ریوی، کلیوی، دیابت، آسم، بارداری و کهنسالی امکان مبتلا شدن افراد به آنفلوآنزا را افزایش می دهند . همچنین کودکان به علت سیستم دفاعی ضعیف بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. چون این بیماری واگیر دار است در مکان های عمومی امکان انتقال این بیماری زیاد می باشد.

بیماری آنفلوانزا با سرماخوردگی فرق دارد چون ویروس هایی که باعث آن می شوند از خانواده متفاوتی هستند. آنفولانزا توسط ویروس های خانواده "ارتومیکسو ویروس ها" ایجاد می شود که به سه گروه (A,B,C) تقسیم می شوند.

تب، تعریق، سردرد، درد عضلات و مفاصل، گلو درد و گرفتگی بینی از علائم آنفولانزا هستند. برخی از انواع آنفلوانزا مانند نوع خاصی از ویروس آنفلوانزای A که به آنفولانزای خوکی معروف است، ممکن است با اسهال و استفراغ نیز همراه باشد. آنفلوانزا معمولأ بین 2 تا 7 روز طول می کشد.

شایان ذکر است، ممکن است آنفلوانزا در کودکان، سالمندان و کسانی که مشکلات قلبی – عروقی و یا تنفسی دارند، با عفونت ریه (پنومونی یا ذات الریه) همراه شود. چنین حالتی در افراد سالم کمتر دیده می شود.

علائم آنفلوانزای فصلی می تواند از شخصي به شخص ديگر متفاوت باشد، اما معمولا شامل تب ، سردرد ، درد عضلانی و خستگی ؛ سرفه و گلو درد مي باشد بیماران مبتلا به انفلوانزا معمولا دو تا پنج روز تب دار هستند بالا بودن درجه حرارت بدن ( درجه حرارت بدن به مدت بیش از دو روز بیشتر از 8/37 درجه سانتی گراد باشد )- ابتلا به درد ناگهانی یا ترشح از یک یا دو گوش
- احساس درد در گوش خود و ادامه آن به مدت بیش از چند روز
- آبریزش و گرفتگی بینی بیش از 10 روز
- سرفه همراه با خلط غلیظ و بدبوی زرد و سبز رنگ
- گلودرد بیش از 48 ساعت به هنگام بلع غذا
- حساسیت های پوستی یا جلدی غیر قابل توجیه
- سفتی گردن همراه با سردرد مداوم
- درد در ناحیه سینوزیت ها، تب و ترشحات زرد یا سبز رنگ بینی که بیش از 48 ساعت طول بکشد

تب و لرز، سردرد، دردهای عضلانی از جمله کمردرد، خستگی، سرفه (که ممکن است با خلط همراه باشد.)، گلودرد، خشونت صدا، استفراغ. گلودرد خارش بدن کوفتگی از علایم شایع بیماری هستند. آنفلوآنزا در تمام سنین به غیر از دوران شیرخوارگی دیده می شود. شیوع ناگهانی انواع مختلف آنفلوآنزا تقریباً هر زمستان رخ می دهد و شدت آنها متفاوت است. همچنین کسانی که قبلاً دچار این بیماری نشده اند امکان بروز این بیماری دربدن انان بیشتراست..

علائم در بزرگسالان : اگر شما دچار نوع خفیف آنفلوانزا شدید، علائم آن نیز ممکن است شبیه به سرماخوردگی ساده باشد ولی معمولاً علائم این بیماری شدید بوده و شامل موارد زیر است:

- تب : معمولاً بالای 3/38 درجه بوده ودر عرض 24 ساعت ایجاد شده و برای 3 روز ( بین یک تا پنج روز) باقی می ماند .

- سر درد : معمولاً در تمام نواحی سر احساس می شود و گاهی فقط در جلوی سر احساس می شود.

- بدن درد : تمام قسمتهای بدن خصوصاً پاها و کمر دردناک هستند.

- گلودرد : که حدود4-3 روز ممکن است طول بکشد .

- آبریزش بینی: که گاهی تا یک هفته بطول می انجامد.

و سایر علائم مثل سرفه خشک ، بی اشتهائی، لرز، خستگی، قرمزی و التهاب مخاط گلو و بینی .

البته بیشتر بیماران در عرض 2-1 هفته از آنفولانزا بهبود پیدا می کنند ولی بعضی ( خصوصاً افراد سالمند ) ممکن است برای مدت طولانی احساس خستگی را حتی پی از اینکه سایر علائم رفع شد، داشته باشند .

علائم در کودکان : در کودکان تب بالاتر از بزرگسالان است و معمولاً بین 5/40-4/39 درجه می باشد. البته در کودکان قبل از مدرسه و نوزادان بعلت اینکه علائم آنفولانزا بسیار شبیه به سایر ویروسهائی که درگیری تنفسی می دهند می باشد، تشخیص دقیق آنفولانزا مشکل است ولی در هر صورت باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
چه موقع باید بدنبال توصیه های پزشکی بود.

بعلت اینکه این بیماری، عوارض خطرناک دارد و علائم آن نیز شدید است، تقریباً همیشه باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد، مخصوصاً در سنین پائین که علائم بیماری شدیدتر می باشد و بیمار نیز ضعیف تر است.

تشخیص بیماری عمدتاً کلنیکی است و پزشک با توجه به همه گیری آنفولانزا در جامعه و علائم بیمار خود، این تشخیص را مطرح می کند ولی چون افتراق عفونت ویروس آنفولانزا از سایر ویروسهای درگیر کننده سیستم تنفس مشکل است گاهی از روشهای آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری می توان استفاده کرد مثلاً در آزمایشگاههای مجهز می توان از کشت ویروس برای نمونه ترشحات بینی و حلق و در جهت تشخیص نوع ویروس استفاده کرد.

یکی از عوارض شایع آنفلوانزا سینه پهلو می باشد که عامل این سینه پهلو یا خود ویروس آنفولانزا است و یا یک باکتری است که از ضعیف شدن سیستم ایمنی توسط ویروس آنفولانزا استفاده کرده وارد ریه شده و باعث عفونت باکتریائی ریه گشته است. در موارد زیر باید به سینه پهلو شک کرد:

- بیماری که دچار تنفس سخت و مشکل شده است.

- بیمار دچار درد سینه در نتیجه سرفه بشود.

- همراه با سرفه خلط زرد و یا سبز رنگ و یا خلط خونی وجود داشته باشد.

از دیگر عوارض آنفولانزا می توان به سینوزیت، عفونت گوش میانی و التهاب مجاری هوائی (برونشیت) و التهاب بافت میانی مغز (آنسفالیت)اشاره کرد.

یکی دیگر از عوارض بیماری ? سرفه بعد از عفونت ? می باشد که معمولاًً بدون خلط بوده و ممکن است برای هفته ها تا ماهها پس از رفع علائم آنفولانزا ادامه یابد و آنچنان شدید باشد که گاهی هنگام شب فرد را بیدار کند.

این سرفه که با علائم شبه آسم همراه است گاهی با درمانهای ضد آسم بهبود می یابد و یا از شدت آن کاسته می شود. بهر صورت در صورت ابتلا به این عارضه باید با پزشک خود مشورت کنید.

در آخر لازم است اشاره کنیم که بعضی از مطالعات جدید نشان داده اند که استفاده از داروهای جدید ضد ویروس آنفولانزا (Oseltamivir) ممکن است در کاهش عوارض ثانویه بیماری آنفولانزا مثل سینه پهلو در بزرگسالان و عفونت گوش در کودکان 12-1 ساله موثر باشد.

لازم به ذکر است، پیش از شروع این بحث لازم است اشاره کنیم گرچه علائم آنفولانزا شدید است ولی در صورت عدم درمان، اکثر موارد آن پس از مدتی بهبود می یابند چون این بیماری جزء بیماریهای خود محدود شونده می باشند ولی درمان آن علاوه بر کاهش دوره بیماری و تخفیف علائم آن، از عوارض بیماری نیز جلوگیری می کند.

استفاده از داروهای ضد ویروس آنفولانزا

این داروها بشرطی که در 48 ساعت اول پس از شروع بیماری مصرفشان آغاز شود، بیشترین تأثیر را هم در کاهش طول مدت بیماری (حداقل یکروز طول دوره بیماری را کاهش می دهند) و همچنین کاهش شدت علائم در طول مدت ابتلا بیماری را خواهند داشت و هر چه این داروها زودتر شروع شوند، نتایج بهتری را برای بیمار خواهند داشت. از این داروها به چهار مورد زیر اشاره می کنیم.

برای تب و درد از استامینوفن ( آسپرین زیر 18 سال ممنوع است بخاطر احتمال ایجاد بیماری کبدی ) و برای احتقان بینی، سرفه و ترشحات بینی از ترکیبات حاوی ضد احتقان و آنتی هیستامین مثل قرص ? آنتی هیستامین دکونژستانت ? می توان استفاده کرد.

علاوه بر موارد بالا استفاده از مایعات کافی در طول روز و تغذیه مناسب برای بهبود سریع و جلوگیری از حالت کم آبی در بدن لازم است. همچنین استراحت در بستر نیز توصیه می شود.

در مورد آنفولانزا دو نوع پیشگیری داریم 1- واکسنهای آنفلوانزا 2- پیشگیری داروئی آنفلوانزا

واکسنهای آنفلوانزا

امروزه دو نوع واکسن برای آنفولانزا وجود دارد یکی فرم تزریقی و دیگری واکسن اسپری بینی( Nasal Spray Vaccine) کلاً واکسن آنفولانزا، بهترین وسیله برای پیگشیری از آنفولانزا می باشد و بهترین زمان تزریق آن از مهر ماه تا نیمه آبان است. البته واکسن در هر زمانی در فصل شیوع آنفولانزا می تواند تزریق شود، حتی وقتی که ویروس کاملاٌ در جامعه شما پخش شده باشد. در ضمن شما سالانه به تزریق واکسن نیاز خواهید داشت برای اینکه ویروس مداوماً در حال تغییر خصوصیات خود بوده و برای همین هر سال باید توجه به خصوصیات جدید ویروس، واکسن جدید برای جلوگیری از بیماری روانه بازار گردد.

بعلت همین کوتاهی عمر واکسن آنفولانزا و دردسر تزریق سالانه آن، این واکسن فقط برای کسانیکه در گروه پر خطر قرار گرفته و ممکن است دچار عوارض وخیمی شوند استفاده می شود، این افراد شامل:

- افراد بالای 65 سال

- تمام کودکان بین 24-6 ماه

- کودکان و افراد بزرگسالان بین 64-2 سال درصورتیکه دچار مشکلات پزشکی مزمن باشند مثل دیابت نارسائی کلیوی، اختلال تولید گلبول قرمز، ایدز، مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی و …

- کودکان و بالغینی که دچار آسم باشند.

- کودکانی که روی درمان مزمن با آسپرین هستند.

- زنانی که در طول فصل شیوع آنفولانزا باردار می شوند.

- افراد بدون خانه و بی خانمان

- افرادی که تماس خانگی با بچه کوچکتر از 6 ماه دارند.

- پزشکان، پرستاران و کارکنان بهداشتی که در بیمارستان و یا آسایشگاهها مشغول بکار هستند .

عوارض جانبی واکسن تزریقی آنفولانزا

چون واکسن از ویروس غیر فعال تولید می شود، بنابراین کسی از تزریق واکسن به آنفولانزا دچار نمی شود ولی گاهی کمتر از 3/1 افراد در اطراف محل تزریق درد و سفتی را احساس خواهند کرد (برای 2-1 روز ). تب و درد نیز شایع نیست و برخلاف آنچه که قبلاً ادعا می شد، این واکسن خطر ابتلا به آسم را نیز بالا نمی برد.

واکسن اسپری بینی(Nasal Spray Vaccine)

در سال 2003 انجمن داروی آمریکا واکسنی بنام Flomist را که بصورت اسپری استنشاقی از بینی مصرف می شود،تأئید کرد. این واکسن با مصرف آسان و بدون درد جایگزین مناسب برای واکسن تزریقی آنفولانزا می باشد. البته این واکسن فقط برای افراد سالم سنین بین 49- 5 سال تأئید شده است و در افراد مسن و همچنین افراد با بیماریهای مزمن زمینه ای مثل آسم بی خطر بودن این واکسن مشخص نشده و این افراد باید واکسن تزریقی را استفاده کنند . همچنین به کودکان زیر 5 سال نیز باید از دادن واکسن استنشاقی اجتناب شود زیرا این کودکان را در عرض 6 هفته پس از مصرف واکسن در معرض خطر بالاتر ابتلا به آسم و خس خس سینه قرار می گیرند.

* هیچ واکسنی 100% باعث جلوگیری از بیماری نمی شود و واکسن آنفولانزا هم از این قاعده مستثنی نیست و حتی با مصرف واکسن ممکن است فرد مبتلا به آنفولانزا شود.

پیشگیری بوسیله داروهای ضدویروس

استفاده از داروهای ضدویروس جایگزین مصرف واکسن نیست و پزشکان برای کسانی این روش را بکار می گیرند که نمی توانند از واکسن تزریقی استفاده کنند. برای پیشگیری داروئی، 3 داروی ضدویروس تأئید شده است، آمانتادین و ریمانتادین(Rimantadine، Amantadine) که فقط برای پیشگیری از آنفولانزای نوع Aبکار می روند .

Oseltamivir برای جلوگیری از آنفولانزای A و B استفاده می شود. این دارو هم قبل از برخورد فرد با ویروس مؤثر است و هم پس از برخورد فرد با ویروس می تواند مؤثر باشد و برای همین برای پیشگیری از آنفولانزا در کسی که تماس نزدیک با فرد مبتلا داشته است نیز بکار می رود.

چند توصیه مفید برای جلوگیری از ابتلا به آنفولانزا (طبق نظر انجمن ریه آمریکا)

_ مکرر دستان خود را بشوئید: شایعترین علت ابتلا به آنفولانزا لمس چشم، دهان، بینی،با دستان آلوده به ویروس می باشد، پس دستهای خود را تمیز نگه دارید و آنها را از صورت خود دور نگه دارید.

_  از فردی که به آنفولانزا مبتلا شده فاصله بگیرید و اگر خود بیمار شدید، به دیگران زیاد نزدیک نشوید.

_ کسی که به آنفولانزا مبتلا شده بهتر است در خانه بماند و با حضور خود در مدرسه یا محل کار دیگران را بیمار نکنند.

_ هنگام عطسه و سرفه فرد بیمار باید جلوی دهان خود را با دستمال کاغذی بگیرد تا قطرکهای آلوده به ویروس در فضا پخش نشوند.

_ بیاد داشته باشید که فرد بیمار تا 7 روز می تواند باعث پخش ویروس در فضا شود پس توصیه های بالا را باید تا یک هفته رعایت کرد، تا احتمال ابتلاء شما به آنفولانزا کاهش یابد.