سرازیر شدن سپرده‌ها به سمت بازار بورس/ تنوع، دلیل جذابیت بازار سرمایه/ رشد شاخص‌ها حبابی نیست

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، بازار بورس و اوراق بهادار در رو‌های اخیر روند روبه رشدی داشته است و این روند ناشی از عوامل مختلفی بوده که در این زمینه با کیوان شیخی رئیس مرکز آمار و اطلاعات شرکت بورس و اوراق بهادار تهران به گفت‌وگو مشروح پرداختیم تا از اوضاع این روز‌های بازار بورس و وضعیت شاخص‌ها آگاه شویم.

میزان: دلیل تداوم رشد شاخص‌ها در مدت اخیر چه عاملی بوده و وضعیت بازار بورس را چطور ارزیابی می‌کنید؟

شیخی: شرکت‌های بورسی در مدت ۹ ماهه اخیر توانسته اند پیش بینی‌های خود را دردوره‌های مختلف تعدیل دهند و رشد شاخص به فعالیت عملیاتی این شرکت‌ها بازمی گردد. با توجه به اینکه در بازار‌های جهانی فلزات اساسی و قیمت نفت که یکی از فاکتور‌های تأثیرگذار در اقتصاد ملی است، روند صعودی داشته و با افزایش ۷۰ تا ۸۰ درصدی رو به رو بوده این روند در قیمت برخی از کالا‌های داخلی نیز تأثیر گذار بوده؛ طبیعتاً این افزایش قیمت در PS شرکت‌های بورسی قرار گرفته و آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

میزان: نرخ دلار در این روز‌ها چه تاثیری در روند شاخص‌ها داشته است؟

شیخی: در این میان، چون شرکت‌های بورسی تأثیرپذیر از افزایش قیمت یا کاهش قیمت دلار هستند، در مدت اخیر جهش قیمت دلار بر روی محصولاتی که وارد و صادر می‌شوند تأثیر بسزایی داشته؛ به طوریکه قیمت دلار بر روی درآمد شرکت‌های بورسی که صادرات و واردات را انجام می‌دهند تأثیر گذار بوده و می‌توان گفت که این امر باعث سوددهی دو برابری شرکت‌های بورسی شده است و این موضوع بر روی قیمت تمام شده در شرکت‌ها تأثیرگذار است.

میزان: رشد شاخص‌ها چه تاثیری در بازار‌های مالی موازی می‌گذارد؟

شیخی: افزایش سوددهی درشرکت‌های بورسی باعث خوش بینی سهامداران در کنار رکود دیگر بازار‌های مالی می‌شود. مثلا مؤسسات پولی واعتباری اغلب با مشکلات مالی رو به رو هستند و در پرداخت سودسپرده‌ها با مشکلاتی رو به رو می‌شوند. این موضوع باعث شده است که سرمایه گذاری بدون ریسک برای سرمایه گذاران مفهوم خطرناکی باشد و سرمایه گذاران راغب نیستند که بدون ریسک در نهاد‌های مالی سرمایه گذاری کنند که در این میان سرمایه خود را وارد بازار سرمایه و بازار طلا وسکه می‌کنند. از طرفی بازار سرمایه با تنوع بالایی رو به رو است که سرمایه گذاران با توجه به علاقه خود به بازار‌های مالی می‌توانند نوع سرمایه گذاری خود را مشخص کنند. مجموعه این شرایط باعث شده است که نقدینگی در روز‌های اخیر به بازار سرمایه سوق داده شود واین موضوع فراگیر شود. بازار سرمایه ابزار‌های مختلفی برای جذب سرمایه گذاران در اختیار دارد و این درحالی است که بانک‌ها تنها با سود ثابت سپرده‌ها مردم را جذب می‌کنند یا بازار طلا و سکه تنها فاکتور فروش سکه است که مشتریان را به سوی بازار می‌کشاند. در بازار ارز نیز تنها خرید ارز است که برای مشتریان تنوع بالایی دارد که این خلأ از طریق بازار سرمایه جبران شده است. در این میان برخی به صنعت نفت و سرمایه گذاری دراین بخش علاقه دارند، برخی به حمل ونقل، برخی به خودرو و برخی وارد بازار قطعات جانبی می‌شوند.

میزان: چرا برخی کارشناسان رشد شاخص را در روز‌های اخیر حبابی می‌دانند؟

شیخی: اصلا رشد حبابی در بازار سرمایه اتفاق نیافتاده و دلیل آن کاملا منطقی است که این افزایش قیمت ناشی از عملکرد شرکت‌هایی است که تأثیر پذیر از قیمت‌های جهانی هستند همچنین با توجه به اینکه بیش از ۵۰ درصد شرکت‌های بورسی تأثیرپذیر از بازار جهانی هستند شاهد رشد جهشی و رکورد زنی شاخص‌ها بوده‌ایم. از طرفی، چون شرکت‌های موازی مالی بورس حرفی برای گفتن ندارند و با افت و خیز شدیدی رو به رو هستند از این رو بازارسرمایه همچنان جلب توجه می‌کند.

میزان: آیا رشد شاخص در بورس می‌تواند اثر تورمی در بازار داشته باشد یاخیر؟

شیخی: رشد در بازار‌های مالی ممکن است با اثر تورمی همراه شود، اما رشد شاخص بورس درکنار کمک به تولید و اشتغال هیچ اثر تورمی نخواهد داشت به طور مثال رشد دلار در بازار آزاد باعث کاهش ارزش پول ملی می‌شود، اما رشد شاخص بورس به طور ۱۰۰ در صد به تولید کمک خواهد کرد.

میزان: کاهش سود بانکی درروند معاملات بازار سرمایه چه تأثیری گذاشته است؟

شیخی: کاهش سود بانکی یکی از مهمترین عواملی بود که باعث شد نقدینگی به سمت بازار سرمایه کشیده شود و از طرفی ریسک عدم وصول سپرده‌های مردم در بانک‌ها زیاد شده بود، به همین دلیل بیشترین سرمایه دربازار بورس متمرکز شد. دراین میان از طریق کاهش سود بانکی بسیاری از شرکت‌ها توانستند بهای تمام شده خود را کاهش دهند و کاهش در بهای تمام شده تولیدات کاهش بهای کلی تولید را بعث می‌شود و در افزایش سودآوری شرکت‌ها تأثیرگذار بوده است به طوریکه باعث خوش بینی سرمایه گذاران می‌شود که این امر باعث جذب نقدینگی دربازار سرمایه می‌شود، اما شرایط داخلی فعلا مهیا نیست .به طوری که در حال حاضر دریک رکود نسبی قرار داریم که ناشی از این امر است که افرادی که پول درشت در بانک‌ها سپرده گذاری کردند هنوز طبق قرارداد در بانک‌ها متمرکز شده و اگر این پول‌ها نیز به سمت بازار سرمایه کشیده شود شاهد رشد قابل توجه شاخص‌ها خواهیم بود.

 میزان: آیا پول‌های درشت بانک‌ها شانسی برای رسیدن به بازار سرمایه دارند یا خیر؟

شیخی: قطعاً با تمام شدن قرارداد سپرده‌ها نقدینگی وارد بازار سرمایه می‌شود، چون در شرایط فعلی اقتصاد بازار‌های مالی موازی با افت و خیز و ریسک بالایی همراه است؛ مردم بازار سرمایه را در اولویت خود قرار خواهند داد.

میزان: در حال حاضر وضعیت نقدینگی در بازار را چطور ارزیابی می‌کنید؟

شیخی: متاسفانه نقدینگی در بازار به طور افسار گسیخته در حال افزایش است و این افزایش ناشی از افزایش بدهی و تسویه آن ایجاد می‌شود که باید جلوی آن گرفته شود و درصورتی که ناشی از تولید و ایجاد زیربنا‌های اقتصادی باشد این افزایش نقدینگی مهار شده خواهد بود و به نفع کشور است.

افزایش نقدینگی ناشی از رشد بدهی‌ها چه پیامدی خواهد داشت؟

شیخی: افزایش نقدینگی که مهار شده نباشد باعث ایجاد تورمی خواهد شد که دولت مدتی است آن را مهار کرده است و کاهش نرخ سود سپرده‌ها در این زمینه راه گشا خواهد بود و با هدایت نقدینگی به سمت تولید، تورم کنترل می شود.