تصاویری از اهداف رصدخانه اشعه ایکس ناسا

به گزارش گروه فضای مجازی ، "سحابی سیاره‌نما" (planetary nebula) نوعی سحابی منتشر شونده است که از گاز و پلاسما تشکیل شده‌ است و معمولا این نوع سحابی‌ها پس از مرگ ستارگان به وجود می‌آیند.

این نام از قرن هجدهم، هنگامی که این سحابی‌ها به علت حلقوی بودن(که خود به خاطر انفجار ستاره‌ است) در تلسکوپ‌های ضعیف به شکل یک سیاره دیده و اشتباه گرفته می‌شدند، به وجود آمده‌ است.

عمر این سحابی‌ها کوتاه و حدود 10 هزار سال در مقابل با عمر چند میلیون ساله ستاره است.

نواحی روشن از گاز یونیده، نه تنها کنار ستارگان تازه متولد شده، بلکه اطراف ستاره‌هایی که آخرین مراحل تحول خود را سپری می‌کنند نیز دیده می‌شود.

سحابی سیاره‌ نما عبارت است از یک پوسته گازی به دور یک ستاره آبی داغ و کوچک.

در زمان تحول ستاره و در مرحله هلیوم‌سوزی، ممکن است ناپایداری‌هایی بروز کند. برخی ستارگان شروع به تپش می‌کنند، در حالی که در دیگر ستاره‌ها ممکن است تمام اتمسفر بیرونی به فضا پرتاب شود. در حالت اخیر، یک پوسته گازی که با سرعت 20 تا 30 کیلومتر بر ثانیه در حال انبساط است اطراف یک ستاره کوچک و داغ(دمای 50 هزار تا 100 هزار درجه کلوین) تشکیل خواهد شد.

در اولین تصویر ناسا تصویر یک سحابی سیاره‌نما را در فاصله 5000 سال نوری را منتشر کرده است که شعاع آن 100 برابر منظومه شمسی بوده و آینده خورشید را نشان می‌دهد. دمای این سحابی به سه میلیون درجه سانتی‌گراد می‌رسد.

در دومین تصویر ناسا تصویری از یک ابر الکترونی در حال محو شدن را منتشر کرده است که پس از برخورد دو کهکشان بزرگ با یکدیگر مجددا انرژی خود را بازیافته است.

این ابر الکترونی 1.6 میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد.

سومین عکس ناسا بقایای یک ابرنواختر را نشان می‌دهد که "تیکو"(Tycho) نام دارد و اولین بار در سال 2000 رصد شده است و براساس اعلام ناسا نسبت به اولین رصد صدها میلیارد کیلومتر گسترش یافته است.

ابرنواختر به وضعیتی از یک ستاره بسیار بزرگتر از خورشید اطلاق می‌شود که پس از انفجار یک ابر عظیم و درخشان از گاز را تشکیل می‌دهد که با از دست دادن انرژی خود کم‌کم محو می‌شود.

پرجرم‌ترین ستاره‌های عالم، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر به پایان می‌برند. یک ابرنواختر زمانی رخ می‌دهد که یک ستاره در حال مرگ شروع به خاموش شدن می‌کند. آن گاه به طور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید می‌کند و در پس خود یک هسته کوچک نوترونی به جای می‌گذارد.

نوترون سنگین‌ترین ماده در فضا است. مقداری نوترون به اندازه یک سر سوزن می‌تواند هزاران تن جرم داشته باشد. ستاره ماده خود را به سوی فضا پرتاب می‌کند و ممکن است درخشندگی آن چند روزی از کل یک کهکشان هم بیشتر باشد. هنوز هم می‌توان بقایای درخشان ستاره‌های منفجر شده را که صدها یا هزاران سال پیش از هم پاشیده‌اند، دید. در کهکشان خودمان به طور میانگین در هر قرن یک یا دو ابرنواختر رخ می‌دهد که برخی از آنها نیز در پس غبار کهکشان پنهان می‌شوند.

آخرین ابرنواختر قطعی که در راه‌شیری دیده‌ شد، ابرنواختر کپلر در سال ۱۶۰۴ میلادی بود. اما اخترشناسان، به‌خصوص رصدگران آماتور، تعداد بسیار بیشتری را در دیگر کهکشان‌ها یافته‌اند. در عمل تشکیل یک ابرنواختر به معنای پایان زندگی یک ستاره است.

منبع: ایسنا