اگر اعتقاد به عاشورا نبود انقلاب و دفاع مقدس به وجود نمی‌آمد

به گزارش گروه فرهنگی به نقل از ستاد خبری برنامه تلویزیونی «چهل چراغ»، محمدرضا شهیدی فرد آغاز کلام را با پرسشی جذاب و قابل تامل روشن کرد؛ هنگامی که از میهمان برنامه «چهل چراغ» خواست تا ترسیم گر جامعه ای باشد که مردمانش اهل واژه هستند و «سیدحمیدرضا برقعی» در این باره عنوان داشت: برایم جالب است که مردمان روزگار قدیم چقدر خوب دورهم جمع می شدند و شعرخوانی می کردند و با همان سطح سواد، معنای اشعار را می فهمیدند. متاسفانه زبان اصیل ما به مرور از بین رفته است. خیلی برایم جالب است که «فواد کرمانی» اشعاری دارد که بسیار پیچیده است اما آن زمان برای مردم می خواند و مردم متوجه می شدند. نوحه های قدیمی ما آمیخته با مضامین خیلی دشواری است که اگر من امروز در اشعارم آن را بیاورم، دوست مداح می گوید مردم آن را نمی فهمند!.

برقعی ادامه داد: شعر مراحلی برای رسیدن به تکامل دارد. شاعر اول باید ذوق خوبی داشته باشد و بعد باید وزن و قافیه را یاد بگیرد و همزمان باید زبان سلامت و مضامین نو را در اشعارش بیاورد. مرحله آخر وجود اندیشه در شعر است. اندیشه است که حافظ را حافظ می کند. اگر اندیشه در دنیای ما با زبان شعر جاری شود، تاثیر زیادی خواهد گذاشت. شعر به عمیق ترشدن تفکر آدم ها کمک می کند. کلمه به آدم آرامش می دهد؛ کلمه ای که منظوم باشد و قافیه داشته باشد.

شاعر «طوفان واژه ها» در ادامه گفت و گو با محمدرضا شهیدی فرد به «آفت های شعر» در زمانه اکنون اشاره کرد و در این خصوص توضیح داد: امروزه فضای مجازی روی شعر تاثیر گذاشته است و اشعار یک بار مصرف و زرد شده است و آدم ها را به فکر فرو نمی برد.

محمدرضا شهیدی فرد با اشاره به این که شعر؛ سرچشمه پرواز به آسمان زیبایی ها است، از حمیدرضا برقعی درباره تغییر جریان شعر در گذر زمان پرسید که شاعر «رقعه» پاسخ داد: ما دوره ها و جریان های سبکی مختلفی را گذراندیم. اما ویژگی سبک اصفهانی این است که شعر از دربار خارج شد و به عموم مردم رسید. قبلا شاعران دربارنشین بودند و به نوعی جزو قشر مرفه جامعه به حساب می آمدند. اما از دوره صفویه شاعران به عوام نزدیک می شوند و تخلص ها و مضامین هم شکل مردمی گرفت.

حمیدرضا برقعی با تاکید بر نقش رسانه ها برای ارتقای جایگاه شعر، به دیدار تاثیرگذار شاعران با مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: یادم می آید که رهبری 4 بار در سال 89 با شاعران دیدار داشتند؛ دیدار هر ساله که در نیمه ماه رمضان انجام می شود و دیدار با شاعران آئینی، دیدار با شاعران عرب درباره بیداری اسلامی و دیدار با مداحان و شعرای هیات ها. این موضوع مهمی است که رهبر کشور 4 دیدار سالیانه با شاعران داشته باشد. من حتی معتقدم مرحوم محمدرضا آقاسی هم به گره زدن و آشتی مردم با شعر خیلی کمک کرده است. شاید اشعارش خیلی سهل و ساده بود ولی مردم را ترغیب می کرد. آقای ناصر فیض می گفت که با آقای آقاسی به ترمینال رفته بودند و مردم دور آن مرحوم جمع شدند و ایشان برای مردم شعر خواند.

در ادامه برنامه «چهل چراغ»، حمیدرضا برقعی به شعرخوانی اشعارش پرداخت و درباره فضا و نقش شعر در ترسیم واقعه عاشورای حسینی گفت: شعر امروز؛ غزل تصویر نام دارد. شاید به این دلیل چنین اسمی گذاشتند که مضامین تغییر کرده و دنبال تصاویر جدیدی باید بود. یک ایرادی که به اشعار کلاسیک تا قبل از انقلاب باید داشت این است که تک بُعدی به ماجرای کربلا نگاه می کرد و تنها نگاه مرثیه و ماتم به عاشورا داشت. اما در بعد از انقلاب اسلامی و با وقوع دفاع مقدس که شعارهای مشترک با کربلا به خاطر بیداری مردم ایجاد شد، به تدریج شاعران به دنبال زنده کردن شعار «هیهات منا الذّلّه» شدند. الان تا حدودی به بُعد حماسی عاشورا هم پرداخته می شود. اما هنوز بُعد عرفان ماجرا کمرنگ است.

میهمان برنامه «چهل چراغ» با ذکر یادی از «غلامرضا شکوهی»؛ شاعر آئینی تازه درگذشته به ذکر خاطره ای از آن مرحوم پرداخت و گفت: من تازه شعر را شروع کرده بودم و آقای شکوهی به قم آمده بود و من در جلسه ای شعر خواندم و ایشان از آن شعر خوشش آمد و به من گفت هر زمان مشهد آمدی با من تماس بگیر. بعدا من به مشهد رفتم و به ایشان زنگ زدم و مرحوم شکوهی با من در حرم مطهر قرار گذاشت. ایشان من را به جلسه استاد قهرمان بردند. در آن جا من شعر خواندم و از شانس خوبم آقای شفیعی کدکنی هم حضور داشتند. آقای قهرمان به من گفتند شعر دیگری بخوان. بعدها آقای امیری اسفندقه در این باره به من گفت که این اتفاق تازه و عجیبی است که آقای قهرمان به شاعری دوبار بگوید که شعر بخواند. این شیرین ترین خاطره من بود.

در ادامه محمدضا شهیدی فرد، لزوم همنشینی شاعران و مداحان را به میان آورد و سیدحمیدرضا برقعی در این خصوص عنوان داشت: دیدار هر ساله شاعران و مداحان با مقام معظم رهبری کاملا تخصصی است و ایشان ایرادات لازم را انجام می دهند. مثلا مدتی مضامینی در اشعار به کار می رفت که متاسفانه در شان اهل بیت نبود و مقام معظم رهبری در این زمینه تذکر دادند.

شاعر عاشورایی در پاسخ به این که در صورت حضور در صحرای کربلا چه راهی را انتخاب می کرد، گفت: یک فکری برای تشنگی می کردم. ظهر عاشورا و عطش کودکان همیشه برایم مرثیه است و اگر بخواهم به امروز ارجاع دهم باید بگویم که بی تفاوت نسبت به عطش مردم نباشیم. این عطش می تواند جسمی و یا فرهنگی باشد. به نظرم اگر اعتقاد نداشتیم که هر روز برایمان عاشورا است اصلا انقلاب و دفاع مقدسی به وجود نمی آمد. بحث بیداری اسلامی و مدافعان حرم شکل نمی گرفت و هیچ چیزی نداشتیم و یک مسلمان خنثی بودیم.