نقش حوزه علمیه در تحقق سند ملی تحول بنیادین در آموزش و پرورش

به گزارش گروه جامعه ،سید مجتبی ملکی دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش، در خصوص اهداف همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش عنوان کرد: مهم‌ترین رویکرد این تعامل تقویت و تعالی تربیت دینی در دانش آموزان است.

ملکی با اشاره به اهداف ستاد گفت:همکاری حوزه علمیه و آموزش و پرورش پیشینه‌ای طولانی دارد و نمونه‌های این همکاری را در روحیه شهیدان باهنر، بهشتی، مفتح و مطهری می‌توان دنبال کرد.

دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش افزود:چنین روحیه متعالی در این شهیدان به صورت یک پدیده ارزشمند بود این پدیده امروز در قالب یک فرآیند تعریف شده و نظام‌مند در آمده است و اولین توافق نامه دو مجموعه در سال ۷۹ تصویب شد و تاکنون با همه فراز و فرود‌ها استمرار یافته و روز به روز توسعه کمی و کیفی داشته است.

وی پیرامون نقش حوزه‌های علمیه در سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش تصریح کرد:این سند با رویکرد تقویت تربیت دینی بنا نهاده شده است در گذشته آموزش و پرورش به عنوان یک نظام دانش محور فعال بود و اگر چه دانش محوری دانش آموزان را در عرصه علوم تجربی و مواهب الهی توانمند می‌ساخت، اما تربیت که بعد دینی انسان است مورد غفلت قرار می‌گرفت.

مهم‌ترین رویکرد سند تحول بنیادین تربیت اسلامی است

حجت الاسلام  ملکی اظهار داشت: با توجه به این شرایط رویکرد سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش، تربیتی و آن هم از نوع تربیت اسلامی می‌باشد که شامل مفاهیم اساسی و فلسفه تربیت اسلامی و راهکار‌ها در خصوص برنامه‌هایی که زیرمجموعه تربیت اسلامی قرار می‌گیرد است که این امر نیز نیاز به صاحب نظران علوم اسلامی دارد.

وی خاطرنشان کرد: باید تربیت اسلامی را از قرآن کریم و عترت کسب کنیم این نیز وظیفه حوزه‌های علمیه است چرا که آموزش و پرورش وظیفه اش تولید علم نیست بلکه توزیع علم می‌باشد.

دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش یادآور شد: با مرور بر منویات رهبر معظم انقلاب از سال‌ها قبل به ویژه از سال ۸۶ به بعد می‌بینیم معظم له همواره تاکید داشتند آموزش و پرورش کنونی ما ساخته و پرداخته فکر و فلسفه ما و مبتنی بر تربیت و فلسفه اسلامی نیست بلکه وارداتی از سوی غرب است در این زمینه غرب بار‌ها برای تحول در نظامی که بنیانگاری کرده بود دست به تلاش می‌زد، اما در ایران این تحول حتی در ابعاد آموزشی تحقق نیافته بود.

وی بیان کرد: هنگامی که در سطح کشور ۱۳ میلیون دانش آموز داریم و درمواقعی تا ۱۷ میلیون نفر نیز رسیده اند، اما از سوی دیگر می‌دیدیم فارغ التحصیلان در بعد مهارتی و زندگی اجتماعی بعد از اخذ دیپلم توانمند نبودند و هدفی که قانون گذار پیش بینی کرده بود که حداقل یک مهارت داشته باشد به آن دسترسی نیافته بودیم متوجه می‌شویم این بیانات رهبری که می‌فرمایند این نظام کهنه و وارداتی و عقب مانده باید اصلاح شود بر چه اساس استوار است.

حجت الاسلام  ملکی عنوان کرد: در آن شرایط آموزش و پرورش حتی در کارکرد‌های تعریف شده نیز موفق نبود چه برسد به اینکه در تربیت بر مبنای ارزش‌های اسلامی موفقیتی کسب نماید.

وی در باره ویژگی‌های این سند گفت: سند تحول یک هدفی را تعیین کرده است که برگرفته از قرآن کریم می‌باشد در این راستا آیه قرآن کریم "مَن عَمِلَ صالِحًا مِن ذَکَرٍ أَو أُنثیٰ وَهُوَ مُؤمِنٌ فَلَنُحیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً" سندی در ترسیم این راه است.

دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش ادامه داد: در این سند هدف گذاری برای رسیدن دانش آموزان به مراتبی از حیات طیبه به صورت پله به پله انجام گرفته تا هر کس بنا به شرایط و ویژگی‌ها به رتبه‌ای از حیات طیبه دست یابد باید دید تدوین حیات طیبه و برش‌های آن در ابتدای دوره اول چه شاخصه‌هایی داشته باشد که به مراتبی از حیات طیبه دست یافت.

وی اظهار داشت: در واقع باید دید که شاخص‌های متوسطه چیست این نیز وظیفه حوزه‌های علمیه است باید حوزه‌های علمیه این شاخص‌ها تبیین و تعریف نمایند و در اختیار آموزش و پرورش قرار دهند و آن‌ها را آموزش قرار دهد سپس آموزش و پرورش این علم تولید شده در حوزه را در خصوص مبانی اسلامی اسلامی تبدیل به زبان قابل فهم و عرضه برای دانش آموزان نماید.

حجت الاسلام ملکی یادآور شد: این اهداف از فلسفه‌های مهم در جهت همکاری حوزه‌های علمیه و آموزش و پرورش است و در نهایت آموزش و پرورش را برای مراجعه به حوزه‌های علمیه نیازمند می‌سازد.

روند اجرای سند تحول بسیار کند است

وی در ادامه پیرامون روند اجرای سند تحول خاطرنشان کرد:متاسفانه بسیار کند در اجرای سند حرکت کردیم در حالی که در سند پیش بینی شده بود که در بازده زمانی ۵ ساله مورد بازبینی قرار بگیرد و نقاط قوت و ضعف آن شناسایی شود با این که این مدت گذشته هنوز موفق نشده ایم حتی زیرنظام‌های سند را تدوین نمائیم در این راستا سه زیرنظام هنوز تدوین نشده و سه زیرنظام تدوین شده است که برنامه درسی ملی و مدیریت و راهبری جزء آن می‌باشد.

هنوز زیرساخت‌ها در آموزش و پرورش برای اجرای سند تحول فراهم نشده است

دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش بیان کرد:بنابراین ارزیابی مستدلی نمی‌توان از میزان موفقیت سند داشت این کند بودن حرکت اجرای سند عوامل متعددی دارد که از عوامل مهم فراهم نبودن زیرساخت‌ها می‌باشد در واقع این زیرساخت‌ها هنوز در آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های اجرایی تحقق نیافته است.

وی در مورد زیرساخت‌های لازم عنوان کرد: آموزش و پرورش ۴ بخش سه ساله باید باشد که شامل سه سال اول و سه سال دوم در ابتدایی و همچنین سه سال اول و دوم در متوسطه است، اما فضای کافی برای اجرای همین بخش از سند را نداریم و با مشکل تامین فضا روبرو هستیم با این شرایط دانش آموز از اول تا ششم در یک مدرسه می‌رود در حالی که باید این‌ها از هم تفکیک شود متوسطه نیز این گونه است باید شرایط خاص کشور را نیز مد نظر قرار داد.

حجت الاسلام  ملکی گفت: در چند سال اخیر از حیث منابع مالی تحت فشار بوده ایم و بودجه سازمان آموزش و پرورش صرف هزینه‌های پرسنلی می‌شد و بودجه‌ای برای اهدافی که در سند پیش بینی شده تحقق نیافته است

وی متذکر شد: وقتی نتوانستیم در این ۵ سال سند را به طور کامل اجرا کنیم طبعا هم بازبینی سند موضوعیتی ندارد البته یک بخش مهم در عدم تحقق سند سایر دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی هستند که در مورد این‌ها آسیب شناسی‌های لازم انجام گرفته است.

دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش ادامه داد: وقتی از سند تحول بنیادین سخن به میان می‌آید بسیاری از افراد ذهنیت ناقصی از این سند دارند و تصور می‌کنند این سند تنها برای آموزش و پرورش است و دیگر دستگاه‌ها و. ظیفه‌ای در قبال آن ندارند در حالی که همه عوامل موثر در تعلیم و تربیت باید در اجرای سند ادای وظیفه کنند.

وی یادآور شد: رهبری بار‌ها این مطلب را مورد تاکید قرار دادند که هر کس باید رسالت و وظیفه خود را نسبت به سند بداند و به آن عمل کند همکاران و دانش آموزان و فرهنگیان و دستگاه‌های اداری همگی باید در تحقق این سند مشارکت کنند.

حجت الاسلام  ملکی در خصوص وظایف خانواده در تحقق سند نیز بیان کرد: آموزش در قالب برنامه‌هایی که سازمان انجمن اولیاء و مربیان اجرا می‌کند تحت عنوان آموزش خانواده در واحد‌های آموزشی دنبال می‌شود، اما اینکه این برنامه‌ها به طور متمرکز انجام شود نیست البته در بعد نظری و خانوادگی تمهیداتی دیده شده، اما در بعد اجرا موفق نشده ایم سند را به مرحله ن‌هایی برسانیم.

محور تحول در آموزش و پرورش، نیروی انسانی است

وی خاطرنشان کرد:سند یک موضوع تئوریک است و باید نظامات خاصی شکل بگیرد تا به مرحله عملیاتی برسد همه عقلای عالم اتفاق نظر دارند محور تحول در مبانی وحیانی قرآن و عترت تاکید شده موضوع تحول انسان است محور تحول ما در آموزش و پرورش نیروی انسانی است باید در خصوص نیروی انسانی تغییر نگرش‌ها صورت بگیرد تا منجر به تغییر رفتار‌ها شود.

توانمند سازی نیرو‌های انسانی و آموزش می‌تواند در تحقق سند تحول کارساز باشد

دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش ادامه داد:یکی از آسیب‌های مهم در چگونگی آموزش است چرا که منابع کافی برای اجرای توانمند سازی و تغییر نگرش‌های نیروی انسانی در آموزش و پرورش وجود ندارد در خانواده‌ها نیز به همین صورت است.

وی گفت:امروز در واقع اجرای اهداف در سند تحول پیش بینی شده که در این راستا آموزش خانواده‌ها در درجه اول نیاز به برنامه ریزی علمی و عملی و تامین منابع و اعتبارات لازم دارد که در هر قسمت کوتاهی و قصور را مشاهده می‌کنیم در واقع زیرساخت‌ها آن گونه که باید فراهم نبوده است.

یکی از نهاد‌های مهم در تحقق سند تحول، حوزه‌های علمیه هستند

حجت الاسلام ملکی همچنین درباره بحث روحانی مستقر در مدارس بیان کرد:در سند تحول آمده است که همه دستگاه‌ها و نهاد‌ها باید به کمک آموزش و پرورش بیایند که در این میان یکی از نهاد‌های مهم حوزه‌های علمیه و حصور روحانی در مدارس است.

وی افزود: وزیر آموزش و پرورش یکی از کشور‌های خارجی اعلام کرده بود ۱۴ وزارت خانه و سازمان تحت فرمان آموزش پرورش و همکار هستند یعنی اینکه این‌ها را آموزش و پرورش در جهت دست یابی به اهدافش مدیریت می‌کند.

دبیر ستاد همکاری‌های حوزه علمیه و آموزش و پرورش عنوان کرد: در برنامه‌های مربوط به سند تحول و همکاری باید به جرات ادعا کرد که گسترده‌ترین و اجرایی‌ترین همکاری منحصرا در اختیار حوزه و آموزش و پرورش است.