سوگ عاشورا و قدمت و جایگاه آن در "شبه قاره هند"

به گزارش سرویس بین الملل مراسم عاشورا در هند با شکوه خاصی برگزار می شود. نه تنها شیعیان بلکه هندوها و سنی ها نیزمتاثر از عاشورا هستند. گاندی عنوان می کند که هنگام مبارزه با انگلیسی ها برای استقلال هند به واقعه عاشورا توجه داشته است.

به درستی نمی‌توان زمان دقیق ورود شیعیان به هند را تعیین نمود. آنها به دلیل مشکلاتی که از طرف حکومت مرکزی به شیعیان به عنوان یکی از گروه‌های مخالف حکومت اعمال می‌شد از همان دوران آغازین اسلام به اجبار از کانون‌های اصلی شیعه ــ مدینه و عراق ــ‌ به نواحی دیگر از جلمه شبه قاره هند مهاجرت کردند. آنها به سرعت در بین هندیان و مهاراجه‌ها نفوذ کردند که نتیجه آن پا گرفتن تکایا برای برگزاری تعزیه‌ و امام‌باره‌ها برای مراسم عزاداری بود.
پس از ایران، بزرگترین جامعه تشیع در شبه قاره هند ساکن هستند.

بخش بزرگی از شیعیان هند به دلیل استیلای یک حکومت شیعی بر منطقه در قرون هجدهم و نوزدهم میلادی در ایالت اوتارپراداش متمرکزند. این سلسله با حمایت از آیین های تشیع که مهمترین آنها محرم است باعث تحکیم و گسترش مراسم عاشورا در هند شد. هم اکنون سنی ها و هندوها نیز در آن مشارکت می کنند. مشاهده شده است

که در بعضی شهرها و مناطق، هندوها حسینیه هایی ساخته و وقف امام حسین(ع) کرده‌ اند.
بسیاری از مسلمانان سنی هم در روز عاشورا و اربعین حسینی غذاهای مختلفی چون حلیم بین عزاداران پخش می کنند و در روز عاشورا به سوی امام بارگاه حرکت می‌کنند.

حتی در دوره معاصر نیز سنی مذهب‌های هند، بنگلادش و سری لانکا اغلب از اسامی ائمه اطهار(ع) و یا پیشوندهای میر، میرزا، سید، بی‌بی و بیگم برای نام گذاری فرزندانشان استفاده می‌کنند.
امروزه، روز عاشورا در هند و بنگلادش تعطیل رسمی و عمومی است.

شیعیان شبه قاره هند همواره دهه اول محرم را روزه داری می کنند بخصوص روزه روز عاشورا برایشان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

فرهنگ تکریم عاشورا در شبه قاره که اکنون بیش از دوازده قرن قدمت دارد با سنت سوگواری و عزاداری و مرثیه خوانی در زمان حکومت مغول و پس ازحضور روحانیان ایرانی گسترش یافت و بتدریج به یک سنت مردمی تبدیل شد. کلماتی مانند نوحه؛ عزا و مجالس که بسیار مورد استفاده شیعیان شبه قاره اند بیانگرعمق و وسعت ریشه های مشترک فرهنگ عاشورایی بین ایران و شبه قاره هند است.

شیعیان با آغاز محرم «انجمن ماتم» به پاکرده و در'مجالس' به خواندن'نوحه' و 'مرثیه' می پردازند. در روز عاشورا هم دسته های 'عزا' در سطح شهر حرکت می کنند. عزاداران بر بدن خود ضربه می زنند تا به محل هایی که «کربلا» نام گذاری شده برسند و قرن هاست که 'عاشوراخوان' ها و 'ذاکران' به ذکر مصیبت می پردازند.
ادبیات اهل بیت و بازگویی واقعه کربلا در قالب نظم و نثر نیز در مرکز موضوعات مورد علاقه عوام و خواص در شبه قاره قرار داشته است.

یکی از محبوب ترین آثار ادبی کهن در بین مسلمانان بخصوص در بنگلادش بیانگر روایتی شکوهمند از واقعه کربلاست. همچنین، کتاب دیگری به نام بیشاد شیندو (دریای غم) وجود دارد که در مراکز و منازل و جلسات مهم در روستاها و شهرها خوانده می‌شود.

از مظاهر فرهنگی دیگر شیعیان شبه قاره، 'تغزیه خوانی' و سروده‌ای خاص به نام 'زاری' است که طلاب مدارس دینی می‌خوانند.

از خدمات بزرگ علمای مهاجر ایرانی به شبه قاره هند در طول تاریخ نهضت تأسیس حسینیه‌هایی بود که تا به امروز مرکز فعالیت شیعیان قرار گرفته و در زنده نگه داشتن عاشورا و ترویج فرهنگ آن نقشی بسزا ایفا نموده اند.
تعداد شیعیان شاید در مقابل جمعیت عظیم ساکنان شبه قاره چندان قابل ملاحظه نباشد، ولی نفوذ اهل بیت(ع) و قدمت حضور فرهنگ عاشورایی در آن بی شک چشمگیر است.

/