زاویه نگاه معرفتی هنرمند به واقعه عاشورا، مهم‌ترین مسئله در آثار عاشورایی است

به گزارش گروه فرهنگی به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، عبدالحمید قدیریان نقاش به مناسبت فرارسیدن ایام محرم و هم‌زمانی برگزاری یازدهمین سوگواره هنرهای عاشورایی گفت: نگاه به واقعه عاشورا طی قرن‌ها دچار چالش‌های مختلفی شده است؛ از جمله تحریفاتی که توسط یهود در قالب احادیث به حادثه عاشورا الحاق شده است. بنابراین به طور کلی شاخصه‌های آثار عاشورایی نسبت به منظر هنرمندان به این واقعه می‌تواند متفاوت باشد.

وی در پاسخ به اینکه هنر تجسمی چقدر می‌تواند در انتقال پیام عاشورا موثر باشد، خاطرنشان کرد: به طور کلی هنر زبان بیان اندیشه است و قالب‌های هنری نسبت به محدوده تاثیرگذاری‌شان می‌توانند در رساندن پیام‌ها تاثیرگذار باشند. نقاشی هم در حیطه تاثیرگذاری خودش طبیعتا می‌تواند در این زمینه‌ها وارد شود. از آنجایی که تصویر در انتقال مفاهیم و شکل دادن به تصاویر مفهومی در ذهن مخاطب بسیار کارایی دارد، بنابراین تولید تصاویر مخصوصا در حیطه مفاهیم دینی مخصوصا مفاهیم عاشورا مفاهیمی برای فضاسازی فرهنگی جامعه بسیار تاثیرگذار و موثر خواهد بود.

او سپس درباره اینکه چگونه می‌توان اثری خلق کرد که در عین هنری بودن، کاربردی هم داشته باشد و مردم در آیین‌های خود از آنها استفاده کنند و محدود به گالری‌ها نشود، توضیح داد: در حال حاضر تولید آثار هنر دینی عموما در گالری‌ها جایگاه ندارند؛ چرا که به دنبال تهاجم فرهنگی در سال‌های اخیر، محافل هنری اشتیاق زیادی برای مطرح کردن مفاهیم دینی از خود نشان نمی‌دهد ولی به طور کلی سیستم تولید اثر هنر مذهبی همچنان در کشور ما ناقص یا غلط اجرا می‌شود. به اعتقاد من تکیه کردن افراطی به احساسات هنرمند در آثار مذهبی می‌تواند در درازمدت خدای ناکرده باعث انحراف و یا تهی شدن آثار هنری از مفاهیم اصیل شود. به عبارتی دیگر، باید برای تولید آثار هنری مذهبی محافل هم‌نشینی میان علما و هنرمندان برگزار شود تا از هرگونه کج‌روی جلوگیری شود.

قدیریان در پایان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به اینکه ماه محرم و واقعه عاشورا، یک رویداد واحد و متعین است، چگونه می‌تواند در یک اثر هنری تجسمی از کلیشه‌ها دور شود، گفت: به نظرم استفاده از کلیشه‌ها فی‌نفسه غلط نیست؛ اما تکرار کلیشه‌ها می تواند فضای مفهومی عاشورا را تهی از ارزش ها ‌کند، در ضمن باعث شود جمود فکری در زاویه نگاه معرفتی هنرمند به وجود بیاورد. اگر هنرمند تفکری پویا داشته باشد، استفاده از کلیشه‌ها می تواند کاربرد داشته باشد.