یادگار زمانی که "کابلی‌ها" ساعت نداشتند

به گزارش سرویس بین الملل شهر کابل پایتخت افغانستان آثار باستانی و مکان‌های گردشگری زیادی دارد، برخی این آثار به زمان‌های دور بر می‌گردد، اما برخی دیگر که مکان‌های گردشگری هستند نزدیک به یک قرن تاریخچه دارند.

اگر در کابل زندگی می‌کنید یا به کابل آمده‌اید شاید با اصطلاح «توپ» که معنای «ظهر» را می‌دهد، بر خورده باشید، حالا پرسش این است که چرا کابلی‌ها از این اصطلاح استفاده می‌کنند؟

توپ همانطوری که در بالا اشاره شد به معنای ظهر بوده و برگرفته از سلسله فعالیت‌های نیمه نظامی است که در جریان ده‌ها سال گذشته دولت‌های مستقر در کابل برای اطلاع ساکنان از ظهر شدن از آن استفاده می‌کردند.

دولت برای اطلاع از اینکه ظهر شده و وقت نماز و نهار رسیده یک توپ شلیک می‌کرد و سپس کابلی‌ها به سمت نماز و نهار می‌رفتند.

دولت‌های سابق کابل برای این کار در تپه‌ای که اکنون در منطقه 7 کابل و در امتداد غربی کوه تاریخی «شیر دروازه» و یا کوه گذرگاه در سمت شمال «باغ بابر» موقعیت دارد، مکانی را ساخته بودند که بعداً تمام تپه به نام «تپه توپ» مشهور شد.

زمان دقیق ساخت این مکان دقیق مشخص نیست، اما بر اساس گزارش‌ها این توپخانه در زمان حکم‌رانی «بابرشاه» ساخته و برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفته است.

روی این تپه 2 توپ بزرگ باروتی نصب شده و مساحت تمام تپه توپ نیز حدود 2 هزار متر مربع است و مکانی که روی آن ساخته شده دیوارهای 6 متری در آن ارتفاع یافته است.

در بخش پایینی این تپه طاقی ساخته‌اند که اکنون به نام «گنبد» از آن یاد شده و از زمان‌های سابق تاکنون مرکزیت فرماندهی محافظان این تپه است.

تپه توپ نزدیک دیوار تاریخی کابل و رو به سمت غرب کابل واقع شده و در زمان‌های سابق از فراز همین تپه و از مکانی که برای شلیک توپ ساخته‌اند در روزهای عادی وقت رسمی «ظهر» با 2 شلیک توپ به ملت اعلام می‌شد.

عیدها نیز با شلیک توپ به کابلی‌ها اعلام می‌شد و همینطور در ولایت‌های «غزنی»، «ننگرهار» و «هرات» نیز مکان‌هایی برای شلیک توپ ساخته شده بود.

به هر روی، تپه توپ یادگار زمانی است که کابلی‌ها به ساعت دسترسی نداشته و در تمام کابل تنها 2 ساعت که در 2 منار قرار گرفته بود، وجود داشت.

منار اولی در منطقه «پل محمودخان» و دومی در «ارگ شاهی» که اکنون کاخ ریاست جمهوری است، قرار گرفته و به این ترتیب کمتر مردم به ساعت دسترسی داشته و آن را می‌دیدند.

روایتی دیگری نیز برای این تپه و این توپخانه کابل وجود دارد و آن اینکه برخی بزرگسالان معتقدند که دولت برای اعلام برپایی حکومت و نشان دادن اقتدار خود توپ شلیک می‌کرد تا مردم ترسیده و اقدام به فعالیت‌های مخرب نکنند.

پیش از مکان کنونی توپ از فراز «تپه بی‌بی مهرو» کابل شلیک می‌شد تا اینکه مکان کنونی آن برای دایم ساخته شد.

این توپ در نخست روی ارابه‌های چوبی نصب شده بود اما اکنون روی زمین گذاشته شده و تنها هر سال به منظور میلاد کابل از آن استفاده می‌شود.

تپه توپ و توپخانه در زمان جنگ‌های چندین دهه‌ای کابل آسیب فراوان دید، اما با روی کار آمدن دولت جدید این آسیب‌ها بازسازی و نوسازی شد.

/