شعر جوان شعر متعهدی است/ گاهی با انگِ سفارشی بودن به برخی از آثار جفا می شود

به گزارش گروه فرهنگی به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، سید اکبر میرجعفری در آستانه برگزاری جشنواره «شعر و داستان جوان سوره» درباره وضعیت شعر جوان در کشورمان و اینکه با توجه به تحولات گسترده جهان، شعر جوان کشور چگونه طی این سال ها با این جریانات و وقایع پیش رفته است و آیا می‌توان مسائل اجتماعی را در شعر جوان امروزمان دید، خاطرنشان کرد: اصولا بخش پیشرو و تاثیرگذار هنر معمولا به دست جوانان اتفاق می‌افتد و این ماجرا تنها در عرصه شعر نیست، یعنی درواقع جوانان همیشه در بخش موثر هنر پرچم‌داری می‌کنند. البته همیشه هم این‌طور نیست اما معمولا جسارت در هنر مخصوص جوانان است. به همین دلیل، ما اگر قرار باشد در این حوزه نیز به چیزهایی بیندیشیم که برایمان نوآوری داشته باشد، طبیعتا باید در شعر جوانان بیشتر دنبال آن باشیم. در زمینه شعر اجتماعی و موضوعات مطرح دنیا هم غالب آثاری که همین روزها خلق می‌شود، مربوط به همین جوانان شاعر است. بازهم تاکید می‌کنم که معتقدم نوآوری و جسازت برای جوانان است اما این مسئله لزوما این‌گونه نیست که این جسارت‌ها ماندگار خواهد شد، بلکه راهگشاست و ما همیشه از جوانان انتظار داریم تا سدشکنی کنند.

شاعر اندیشه نزدیکی به موضوع شعرش داشته باشد

وی سپس درباره اینکه دیدگاهش در زمینه اشعار سفارشی چیست و این‌گونه از اشعار را چطور می‌توان در این جریان بررسی کرد، گفت: معتقدم با انگ سفارشی به برخی آثار، به آنها جفا می‌کنیم. اساسا این گونه نیست که هر اثری که سفارشی باشد، فاقد ارزش‌های هنری است، بلکه در اینجا دقت سفارش‌دهنده و سفارش‌گیرنده مهم است. فردی که سفارش می‌دهد باید از موقعیت سفارش‌گیرنده آگاه باشد و آنقدر درک و فهم از موقعیت هنرمندان داشته باشد که بداند کار را به چه کسی سفارش می‌دهد. در مجموع معتقدم آثاری که با انگ سفارشی بودن کنار گذاشته می شود، همیشه ثواب نیست و در این زمینه آنچه ناپسند است، انجام کار سفارشی بدون هیچ گونه تعقل و پشتوانه‌ای است. اگر کمی دقیق شویم می‌بینیم که بسیاری از آثار درخشان ادبیات فارسی سفارشی هستند. مگر مثنوی سعدی و خیلی آثار بزرگ سفارشی نیستند؟ حتی برخی کتاب‌های علمی ما نیز سفارشی تهیه می‌شوند.

او همچنین در پاسخ به اینکه آیا می‌توان شعر جوان امروز را شعری متعهد هم دانست و این تعهد آیا تفاوتی با شعر ارزشی و متعهد نسل نخست انقلاب اسلامی دارد، بیان کرد: مسلما اشعار اجتماعی که خلق می‌شوند از یک نوع تعهد و احساس مسئولیتی برمی‌آیند؛ چون طبیعتا اگر هنرمندی در مقابل حوادث اجتماعی احساس مسئولیت نکند اثری خلق نمی‌شود. گاهی این تعهد اجتماعی در قالب یک سوگ و گاهی نیز در قالب سبز کردن حادثه‌ای که رخ داده، خودش را نشان می‌دهد. در مجموع به نظرم در این زمینه بحث نسل‌ها نیست، بلکه بحث این است که اگر قرار باشد این نوع هنر بار تعهد اجتماعی را به دوش بکشد در هرحال جنسش یکی است، گاهی بر مبنای اقتضائات، شکل و محتوا تغییر می‌کند اما ماهیت یکی است.

میرجعفری در پایان صحبت‌هایش خطاب به شاعران جوان گفت: تاکید می‌کنم برای خلق یک اثر هنری خوب به ویژه که موضوعی هم باشد، هرچه هنرمند خودش را قلبا به آن فضا نزدیک‌تر کند، امکان اینکه اثرش هنرمندانه‌تر باشد بیشتر است. به عنوان مثال کسی که درک درستی از موقعیت و شرایط مردم لبنان ندارد، چطور می‌تواند در این زمینه شعر بگوید، البته منظورم از این صحبت این نیست که برود لبنان و سلاح دست بگیرد، بلکه یک نوع اندیشه نزدیکی به موضوع داشته باشد.