رژیم غذایی مناسب نوزادان کدام است
اما حتی با اینکه نوزادان نیز تنها دو انتخاب دارند– شیر مادر یا شیر خشک – تحقیقات چند دهه گذشته به ما نشان میدهند که این انتخاب یک انتخاب مهم است که میتواند روی سلامتی حال و آینده کودک موثر باشد.
دانش سنتی همیشه بر اینکه کودکان چه مقدار دریافت میکنند تمرکز میکرد. آیا آنها به اندازه کافی غذا میخورند؟ آیا با سرعت کافی رشد میکنند؟
در حالی که رشد آشکارترین علامت سلامتی است، به همان اندازه مهم است که به کیفیت غذایی که کودکان میخورند نیز توجه کنیم.
از نظر کیفیت، شیر مادر برای کودک بهترین است. بعد از دوران کاهش شدید در مصرف شیر مادر در دهه 1970، میزان تغذیه با شیر مادر در حال افزایش است: در سال 2001، میزان تغذیه با شیر مادر به بالاترین حد خود، با نزدیک به 70 درصد شروع تغذیه با شیر مادر و ادامه آن تا 6 ماهگی در یک سوم مادران، رسید.
تغذیه با شیر مادر در حال تجربه یک رنسانس ناشی از افزایش آگاهی از فوائد شیر مادر و تلاشهایی است که برای تشویق و ترویج آن در محیطهای کاری میشود.
تغذیه با شیر مادر گزینهای برای همه نیست. انتخاب یک روش برای تغذیه کودک شما یک تصمیم پیچیده است، و من نمیتوانم به مادران بگویم که کدام روش برای آنان مناسب است.
اما میتوانم برخی از تحقیقاتی که اخیرا بر روی فوائد بسیار زیاد سلامت بخش شیر مادر انجام گرفته را در اختیار شما قرار دهم.
آنچه ما خواهیم فهمید این است که طبیعت از همه بهتر میداند: هر چقدر تحقیقات بیشتری انجام میشود بیشتر آشکار میشود که شیر مادر خصوصیات بینظیری دارد که دقیقا مطابق با نیازهای رشد و نمو نوزادان میباشد.
با در کنار هم گذاشتن این یافتهها در مییابیم که هنگامی که مادران میتوانند و تمایل به شیردهی دارند، در حال اثرگذاری مثبت بر روی سلامت نوزادشان هستند.
الف) شیرمادر با شیرخشک تفاوت دارد
شرکتهای سازنده شیرخشک همیشه در تبلیغاتشان میگویند آخرین ماده مغذی که آنها به محصولشان اضافه کردهاند آن را به شیرمادر شبیهتر کرده است.
این واقعیت دارد که شیرخشکهای تجارتی از هنگامی که اولین بار در دهه 1900 تولید شدند پیشرفت وسیعی کردهاند.
اما آنها براساس دانشی قرار دارند که کمتر از یک قرن قدمت دارد. اگر شما شیر مادر را به عنوان فرمولی در نظر بگیرید که طی هزاران سال درحال بهبود و توسعه بوده است، تعجبی ندارد که طبیعت در تولید غذایی که دقیقا منطبق با نیازهای کودکان باشد هنوز بسیار فراتر از علم میباشد.
اکثر شیرخشکهای کودکان از شیر گاو تهیه میشوند. ممکن است نکته کاملا واضحی باشد، اما نیازهای کودک انسان با نیازهای گوساله کاملا متفاوت است.
بنابراین شیرگاو به دقت تعدیل شده تا به شیر انسان شبیهتر شود- اما این هنوز فقط یک نزدیکسازی است.
اغلب، شیرخشک به عنوان یک جانشین کامل برای شیرمادر به نظر می رسد: شبیه شیر است، بچهها آن را دوست دارند، و هنگامی که با آن تغذیه میشوند بطور طبیعی رشد میکنند.
هر دو مایع ترکیب یکسانی دارند-آب، چربی، کربوهیدرات، پروتئین و برخی ویتامینها و مواد معدنی. اما شباهت هنگامی که دقیقتر نگاه کنیم ناپدید میشود.
در حالی که شیرخشک و شیرمادر در تامین مواد مغذی اصلی یکسان هستند، نوع مواد مغذی از برخی جهات تفاوت دارند و این تفاوتها می توانند روی رشد و سلامت کلی نوزاد تاثیر داشته باشند.
یک نگاه سریع به تفاوتهای اساسی تغذیهای بین شیرمادر و شیرخشک به شما کمک میکند بفهمید چرا جزئیات مهم هستند.
ب) پروتئینهای متفاوت
شیرخشک چه بر پایه سویا و چه بر پایه شیر گاو باشد، ترکیب پروتئینی آن با شیر انسان تفاوت دارد، گرچه میزان کلی پروتئین آنها یکسان است.
whey یک ماده آبکی است که از شیر لخته شده جدا میشود و نیز منبع اصلی پروتئین در شیر انسان است.
در حدود 70 درصد شیر انسان از whey تشکیل شده در حالی که 30 درصد آن از پروتئینهای سفت، متعلق به خانوادهای از پروتئین که کازئین نامیده میشود، است.
در حالیکه شیرگاو بطور طبیعی حاوی مقدار کمی whey است، بیشتر فرمولهای تجارتی فعلی با نسبتی از whey به کازئین تولید میشوند که مشابه با شیر انسان است.
با این حال whey استفاده شده در این شیرخشکها هنوز از شیر گاو گرفته میشود، بنابراین، پروتئین موجود در آنها مشابه آنچه در شیر انسان وجود دارد نیست.
whey موجود در شیر انسان حاوی چندین پروتئین مهم است که در شیرگاو وجود ندارد، از جمله لاکتوفرین و ایمونوگلوبولین که به کودک برای پیشگیری از ابتلا به عفونت کمک میکند.
پروتئینهای شیر انسان همچنین حاوی اسیدآمینههایی هستند که به طور اختصاصی مورد نیاز کودکان است و آن را به منبع پروتئینی کاراتری تبدیل میکند.
نوزادانی که با شیرخشک تغذیه میشوند پروتئین بیشتری از ادرارشان دفع میکنند که میتواند نشاندهنده دریافت بیشتر پروتئین یا عدم توانایی آنان در استفاده از پروتئین موجود در شیرخشک باشد.
ج) کربوهیدراتهای متفاوت
شما ممکن است درباره اهمیت انواع کربوهیدرات در تغذیه انسان شنیده باشید.
جدیدترین تحقیقات روی روشهایی متمرکز شدهاند که کربوهیدراتهای تصفیه شده و زود هضم میتوانند نسبت به کربوهیدراتهای دیر هضمتر سطح قند خون را سریعتر به بالاترین مقدار خود برسانند.
تاثیر قند حاصله در سطح انسولین سبب میشود شما زودتر گرسنه شوید و میتواند در ایجاد مقاومت به انسولین - یکی از مشخصههای دیابت- موثر باشد.
اصلیترین کربوهیدرات موجود در اکثر فرمولها لاکتوز، یک قند ساده و سریعالهضم است.
علاوه بر لاکتوز شیر انسان حاوی مقادیر زیادی از کربوهیدراتهایی است که الیگوساکارید نامیده میشوند و پیچیدهترند و آهستهتر هضم میشوند.
همچنین، ممکن است شما ندانید چرا هر کدام از اینها به نوزادان داده میشود، آنها ماشینهای کوچک خورنده هستند که بهنظر میرسد به تمام انرژی که دریافت میکنند برای رشد نیاز دارند، نه بزرگسالانی که باید نگران دیابت و کم کردن وزن باشند.
علاوه بر تاثیر آن بر قند خون، نوع کربوهیدراتی که نوزاد شما دریافت میکند به دلایل خاصی بسیار مهم است.
هنگامی که شما در حال هضم غذا هستید، این کار را به تنهایی انجام نمیدهید: کل باکتریهای موجود در روده کوچک شما در حال کار کردن برای شما هستند.
در واقع، بیش از آنچه سلول در بدن ما وجود دارد باکتری در سیستم گوارشی ما موجود است– تفکر عجیبی است اگر شما خودتان را به عنوان خانهای برای یک مجموعه از موجودات زنده درنظر نگیرید.
این باکتریهای خوب، متفاوت از باکتریهای عفونتزایی هستند که سبب ایجاد مشکلات گوارشی برای ما میشوند.
آنها در یک ارتباط سودمند دوطرفه دربدن انسان رشد کردهاند– ما به آنها جایی برای ماندن میدهیم و آنها برای ما کار میکنند.
کربوهیدراتها در دستگاه گوارشی نوزادان به کنترل نوع باکتریهایی که در آنجا رشد میکنند، کمک میکنند.
الیگوساکاریدهای بزرگ موجود در شیر انسان در قسمت بالای روده به طور کامل هضم نمیشوند.
اما، در کولون، جایی که یک محل جذب برای باکتریهای تخمیری مفید برای سلامتی کودکان است، تجزیه میشوند.
کربوهیدراتهای با هضم آهستهتر همچنین دلیلی برای این موضوع هستند که چرا مدفوع نوزادان تغذیه شده با شیر مادر نرمتر و پرحجمتر است و چرا یبوست در کودکانی که شیر خشک میخورند، مشکلی شایع و در برخی موارد مزمن است و به همین دلیل والدین نوزادانی که شیر مادر میخورند به طور خوشایندی از اینکه نوزادشان مدفوعی تقریبا بدون بو تولید میکند، تعجب میکنند ولی وقتی تغذیه تکمیلی با غذای جامد راشروع میکنند این موضوع خوشآیند نیز به طور ناگهانی به پایان میرسد.
د) چربیهای متفاوت
چربیها منبع اصلی انرژی برای نوزادان هستند و همچنین نقش فیزیولوژیکی مهمی در تکامل مغز و ساخت و نگهداری سلولها بازی میکنند.
شیرانسان از نسبت تقریبا مساوی از چربیهای اشباع و غیراشباع ساخته شدهاست، گرچه نسبت انواع مختلف چربی برحسب نوع چربی مصرفی در رژیم غذایی مادر متفاوت است.
چربی شیر گاو عمدتا بصورت اشباع است، بنابراین شیرهای خشک توسط جایگزینی چربیهای غیراشباع گیاهی جهت بهبود این نسبت بازسازی میشوند.
شیر انسان همچنین تا زمانی که مادر از منابع این چربیها تغذیه کند حاوی اسیدهای چرب بلندزنجیر غیراشباع، مثل اسیدهای چرب امگا-3 است.
این چربیها برای بزرگسالان مفید هستند، اما برای نوزادان اهمیت ویژهای در رشد و نمو دارند چون جزئی از موادی هستند که سلولهای عصبی در حال رشد را میپوشانند، همچنین به کنترل التهاب نیز کمک میکنند.
کمپانیهای سازنده شیرخشک اخیرا شروع به اضافه کردن این نوع از چربیها به محصولاتشان کردهاند تا آن را به شیر انسان نزدیکتر کنند.
با این حال، دقیقا مثل پروتئین، ترکیبات چربیها هرگز کاملا مشابه نیست.
در شیر انسان آنزیمی به نام لیپاز نیز وجود دارد که به فرایند هضم چربیها کمک میکند- لیپاز ملکولهای چربی را در دستگاه گوارش نوزاد میشکند که در نتیجه قابل جذبتر میشود.
مقدار کلسترول در شیر انسان به طور قابل توجهی بالا است.
طبیعتا، کمپانیهای سازنده شیرخشک از آنجایی که کلسترول طی سالها به عنوان یک ماده غذایی ناخواسته شمرده میشد، مایل به اضافه کردن کلسترول به محصولاتشان برای شبیه کردن آن به شیر مادر نبودند.
ما دقیقا نمیدانیم کلسترول در شیر انسان چهکاری انجام میدهد، گرچه تصور میشود این تماس اولیه در دوران نوزادی ممکن است کودکان را برای سوخت وساز کلسترول در سالهای بعدی آماده کند.
ما این را میدانیم که هیچ تاثیر منفی در سلامت آینده نخواهد داشت- در واقع، یک متا آنالیز جدید از مطالعاتی که درباره تغذیه دوران کودکی و سطح کلسترول خون انجام گرفته، نشان داده، سطح کلسترول خون بزرگسالانی که در دوران کودکی از شیر مادر تغذیه کردهاند اندکی پائینتر از کسانی بوده که با شیر خشک تغذیه شده بودند، هرچند که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند در زمان تغذیه میزان کلسترول بالاتری دارند.
منبع: زندگی آنلاین