چرا ورزشکاران علاقمند به سفیده تخم مرغ هستند؟

پروتئین سفیده ی تخم مرغ به راحتی جذب ماهیچه‌ ها می ‌شود و هر سفیده بدون زرده در حدود 6/3 گرم پروتئین خالص دارد که حاوی تمامی 8 اسید آمینه ی اساسی مورد نیاز بدن شامل والین، لوسین، ایزولوسین، لیزین، متیونین، فنیل آلانین، ترئونین و تریپتوفان است و ویتامین‌ های A, E, K, B12, ریبوفلاوین و اسید فولیک نیز به وفور در سفیده تخم مرغ یافت می ‌شود که در ساخت ماهیچه‌ ها نقشی اساسی بر عهده دارند.

مزایای یاد شده برای بدنسازان تنها شامل سفیده ی تخم مرغ می شود و بهتر است در زمان مصرف از خوردن زرده اجتناب شود.

خواص بیوشیمیایی سفیده:

سفیده مایع آلبومینی زلال و غلیظی است که تمام فضاهای واقع در فاصله بین غشاهای پوسته و زرده را پُر می کند. سفیده یا آلبومین تخم مرغ تقریبا 60 درصد وزن کل تخم مرغ را در بر دارد که 78 درصد این ماده از آب و بقیه آن از مواد آلبومینوئیدی تشکیل شده است که مهم ترین آن اوآلبومین است.

بلافاصله بعد از این که تخم توسط پرنده رها گردد آلبومین دارای ساختمان ژله مانند می گردد. اما این ژله به تدریج به مایع تبدیل می شود .

PH سفیده ی تخم مرغ تازه حدود 4/7 است و در طی حدود 3 روز به 9 افزایش می یابد و سپس به مقدار ناچیزی تغییر می کند و چنین افزایشی نتایج مُضری را به دنبال دارد.

در ماده خشک سفیده ی تخم مرغ حدودا 85 درصد پروتئین دارد که مهم ترین پروتئین های آن عبارت هستند از:

اوآلبومین(Ovalbumin ):

این پروتئین 60 درصد از پروتئین کل سفیده را تشکیل می دهد و شبیه سرم آلبومین موجود در پلاسمای خونی می باشد و می توان آن را با این ترکیب مقایسه نمود. این ماده در خون مرغ های تخم گذار یافت شده است. به هر حال اوآلبومین یک پروتئین خالص نمی باشد؛ در واقع یک فسفوپروتئین است. باید توجه نمود که اوآلبومین دارای مقداری مانوز و گلوکزآمین در هر واحد مجزا می باشد اما فاقد نورامینیک اسید می باشد. از نظر ترکیب اسید آمینه ای تعادل خیلی خوبی دارد. اسیدگلوتامیک به میزان بیش از 10 درصد در آن وجود دارد و سایر اسیدهای آمینه نیز به میزان کمتر در آن مشاهده می شود. اوآلبومین دارای خواص ژله ای و کف کنندگی می باشد این خواص و ویژگی ها به حالت پروتئین بستگی دارد به طوری که هر چه میزان S- اوآلبومین افزایش می یابد این خاصیت کاهش می یابد.

کونالبومین(Conalbumin):

کونالبومین را همچنین تحت عنوان اووترانسفرین معرفی می نمایند. جرم مولکولی آن تقریبا دو برابر جرم مولکولی اوآلبومین می باشد. این ماده از نظر ترکیب اسید آمینه ای و نیز توانایی آن در جهت ترکیب یافتن با کاتیون های دو ظرفیتی به طور نزدیکی با سیدروفیلین(گروه بتای گلیکو پروتئین سرم خون) شباهت دارد. تفاوت آن ها در قسمت کربوهیدراتی می باشد و دارای اسید نورامینیک نبوده و از بخش های مساوی از مانوز و گلونالبومین تشکیل می گردد. این پروتئین دارای نقش بازدارندگی بر روی باکتری های معینی می باشد.

کونالبومین در مقایسه با اوآلبومین آسان تر و راحت تر توسط حرارت تغییر ساختمان مولکولی می دهد و در حدود 63 درجه ی سانتی گراد انعقاد می یابد. این تقریبا درجه حرارتی است که سفیده ی تخم مرغ در آن درجه منعقد می گردد؛ زیرا اوآلبومین در نقطه ای که کونالبومین غیر محلول می شود حالت ژله ای یا شبه جامد پیدا می کند.

اووموکوئید(Ovomucoid):

اووموکوئید یک گلیکو پروتئین غنی از گلوکز آمین در حدود 14 درصد می باشد. همچنین دارای 7 درصد مانوز و یک مقداری گالاکتوز و مقداری اسید نورامینیک می باشد. اتصال مابین این مونوساکارید ها توسط یک زنجیره ی پپتیدی بر روی آسپارژین صورت می گیرد. این پروتئین در مقایسه با دو ترکیب قبلی یعنی اوآلبومین و کونالبومین کوچک می باشد و دارای 13 درصد نیتروژن بوده اما 2 درصد گوگرد دارد. این ترکیب به راحتی از دیگر پروتئین های سفیده ی تخم مرغ به واسطه ویژگی محلولیت خود در اسید تری کلرواستیک جدا می گردد.

اووموکوئید به واسطه ی حرارت تغییر ساختمان مولکولی می دهد اگر چه در مقایسه با اوآلبومین و کونالبومین از مقاومت بسیار بیشتری برخوردار می باشد.

اووموکوئید دارای فعالیت بیولوژیکی است و این به دلیل عامل آنتی تریپسین آن می باشد.

سفیده ی سخت انعقاد یافته ی تخم مرغ به سرعت در روده هضم می گردد زیرا که ساختمان مولکولی آن تغییر یافته است. در مقابل سفیده ی تخم مرغ خام در مقابل فرآیند هضم تا حدی مقاوم است.

اووموسین(Ovomucin):

اووموسین هم یک گلیکو پروتئین می باشد؛ اما ساختمان آن در مقایسه با ساختمان اووموکوئید از شناسایی کمتری برخوردار می باشد. این ترکیب نسبت به اووموکوئید دارای اسید نورامینیک بیشتری است. این ترکیب بیان کننده ی شکل الاستیکی و فیبری مولکول می باشد که مسئول ویسکوزیته یا چسبندگی آلبومین است. اسید نورامینیک به طور کامل در PH خنثی، جدا شده و بارهای منفی آن مسئول این خواص می باشند. این پروتئین در آب خالص نامحلول بوده اما در حضور نمک و در 7 = PH حل می گردد. اووموسین در مقابل حرارت مقاوم می باشد. اووموسین در رابطه با متصل شدن گویچه های قرمز خون نقش بازدارنده ای را بر عهده دارد.

 

لیزوزیم(Lysozyme):

در بین پروتئین های سفیده ی تخم مرغ لیزوزیم اهمیت خاصی دارد. لیزوزیم امروزه در صنایع غذایی برای شبیه ساختن شیر گاو به شیر مادر و در صنعت داروسازی به کار می رود. عمل جداسازی این پروتئین از طریق کلرید سدیم در PH حدود 10 صورت می گیرد.

نکات مهم:

* در مصرف هیچ ماده ی غذایی، هر چند مفید، نباید زیاده روی کرد. مصرف 2 تا 3 عدد سفیده ی تخم مرغ در روز برای ورزشکاران کافی است؛ البته میزان مصرف بستگی به شرایط هر فرد دارد. دقت داشته باشید که مصرف پروتئین اضافه بر نیاز بدن موجب افزایش بار کلیوی، آسیب های کبدی، پوکی استخوان، کاهش قدرت باروری در زنان، سنگ کلیه و ... خواهد شد.

* نوشیدن آب کافی با پروتئین ها را فراموش نکنید.

* هیچ گاه سفیده ی تخم مرغ را به صورت خام مصرف نکنید زیرا مصرف سفیده ی تخم مرغ به صورت خام باعث ورود پروتئینی به نام آویدین در بدن می ‌شود که وجود این پروتئین مانع جذب بیوتین (ویتامین H) خواهد شد و در نتیجه باعث بروز عوارضی از جمله مشکلات پوستی و چشمی می ‌شود.

پروتئین سفیده تخم مرغ ( آلبومین )

سفیده تخم مرغ ،به نام آلبومین تخم مرغ هم شناخته می شود، یکی از با کیفیت ترین پروتینهای موجود است . برخی آن را پروتئین کاملی می دانند بدلیل آرایش آمینو اسیدهای آن و توانایی بدن در استفاده مناسب از آنها . پروتئین سفیده تخم مرغ بویژه حاوی مقدار بالای آمینو اسیدهای شاخه داراست که می توان کمک کند به تولید پروتین در عضلات، در واقع تحقیقلات نشان داده از نظر تحریک تولید پروتئین، پروتئین سفیده تخم مرغ آثار مشابهی با پروتئین شیر دارد.

همچنین حاوی مقادیر بالای آمینواسید آرژینین است، که تولید نیتریک اکسید را تحریک می کند . نیتریک اکسید باعث اتساع عروق خونی می شود، در نتیجه افزایش جریان خون در عضلات، که کمک می کند .به انتقال اکسیژن بیشتر، مواد مغذی و هورمونهای آنابولیک برای تقویت سطوح انرژی و پمپ بهتر در طول تمرین و ریکاوری بهترعضلات و رشدبیشتر پس از آن . علاوه بر این، آرژینین کمک می کند به تقویت سطوح هورمون رشد، که در طول تمرین و پس از آن اهمیت بالایی دارد .

پروتئین سفیده تخم مرغ همچنین حاوی مقادیر بالای پروتئینهای سولفوردار است، که در پروسه تولید هورمونها در بدن نقش مهمی دارند، و از این طریق هم می تواند رشد عضلانی را تقویت کند . سفیده تخم مرغ حاوی بیش از ۴۰ نوع پروتئین متفاوت است .

از آنجایی که اغلب آنها در مقادیر کمی هستند، تنها تعدادی از آنها بخش عمده از سفیده تخم مرغ را تشکیل داده که بطور گسترده ای مورد مطلعه قرار گرفته اند. در میان این پروتئینها، اوآلبومین که نوعی گلیکو پروتئین است (پروتئینی که کربوهیدارتی به آن متصل شده )، بخش عمده را تشکیل داده، حدود ۵۵ درصد از کل پروتئین سفیده تخم مرغ را. به این جهت که گاهی از سفیده تخم مرغ با نام اوآلبومین هم بر روی برچسب مکملها یاد می شود .

پروتئین سفیده تخم مرغ، تقریبا تند هضم است . در واقع از نظر سرعت هضم بین پروتئین تند هضم وی و پروتئین بسیار کند هضم کازئین قرار دارد . با سرعت هضمی که دارد، سفیده تخم مرغ نه تنها میتواند تولید پروتئین را تقویت کند، بلکه از تجزیه عضلات هم مما نعت می کند ، چنانچه در آزمایشهای مختلف هم به اثبات رسیده .

پروتئین سفیده تخم مرغ در واقع فاقد هر نوع کربوهیدرات و چربی است، که آنرا به انتخاب خوبی بدل کرده برای کسانی که در رژیم هستند . پودر پروتئین سفیده جایگزین خوبی است برای کسانی که در هضم لاکتوز مشکل دارند یا نسبت به پروتئینها شیر حساسیت دارند و نمی توانند پروتئینهای حاصل از شیر از جمله وی و کازئین را بخوبی مورد استفاده قرار دهند . در ضمن برای کسانی که از طعم سفیده پخته خوششان نمی آبد هم انتخاب خوبی است تا بازهم از مزایای پروتئین تخم مرغ بهرمند شوند .

این پودر پروتئین از سفیده تخم مرغ بدست می آید . پودر پروتئین سفیده حاوی مقادیر بالای BCAAها و آرژینین است . مصرف این پروتئین پس از تمرین (به همراه وی )، بین وعده ها و قبل از خواب (به همراه کازئین ) مفید است .

تهیه پودرهای پروتئین سفیده تخم مرغ، نسبتاً راحت است و اساس آن خشک کردن سفیده تخم مرغ و سپس تبدیل به پودری مناسب است . برخی از تولید کنندگان از پروسه اسپری خشک برای تولید پودرهای با کیفیت تر استفاده می کنند .

البته پروسه پاستوریزه کردن هم روی آن انجام می شود . برای از بین بردن ویروس سالمونلا و خنثی کردن پروتئین آویدین (که در سفیده خام وجود دارد و برای سلامتی مضر است. )

منبع: بیتوته