مقصد جدید پرستاران ایرانی کدام کشورهاست؟

: سالهاست که پرستاران با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند و این موضوع تبدیل به یک دغدغه برای این قشر شده است. با این وجود بخش اعظم فرایند ارائه خدمات در سیستم درمانی کشور به بیماران برعهده پرستاران است. این در حالی است که هنوز اقدامات لازم در این زمینه عملیاتی نشده و این امر موجب شده است تا چنین دغدغه‌هایی به بحثی تاریخی بدل شود گویا مسئولان به خواب زمستانی فرو رفته اند و تصمیمی برای برطرف کردن این چالش بزرگ ندارند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی میزان، پیامد این بی توجهی‌ها ورود بهارستان‌نشینان به این موضوع بود که سبب شد تا تعرفه خدمات پرستاری درسال 86 با رای نمایندگان مجلس به تصویب برسد، این در حالی است که اکنون پس از گذشت 8 سال این قانون به مرحله اجرا نرسیده است و همچنان مشکلات این قشر در نظام درمانی کشور ادامه دارد.

مشکلی که 7 ساله است
قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری پس از تصویب به دلیل کمبود اعتبار به مرحله اجرا نرسید. مشکلی که دلیل آن گرفتار بودن این قانون در راهروهای پر پیچ و خم اعتباری و داشتن بار مالی است، در صورتی که بیشترین خدمات در حوزه سلامت توسط کارکنان در خش پرستاری انجام می‌شود. در حقیقت قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری با گذشت هفت سال از تصویب همچنان در انتظار تخصیص اعتبار است، این در حالی است که طرح کارانه پزشکان که هیچ پشتوانه قانونی ندارد، به خوبی در حال اجرا است.

کمبود 120 هزار پرستار در کشور
کمبود پرستاران از دیگر مشکلاتی است که جامعه پرستاران با آن دست و پنجه نرم می کنند. در واقع تعداد پرستاران به ازای جمعیت کشور در نظر گرفته می‌شود، به عنوان مثال در کشورهای اروپایی به ازای هر یک‌هزار نفر جمعیت 9 نفر پرستار و در انگلیس 8 نفر در نظر گرفته شده است. در حقیقت در حداقلی‌ترین شرایط این رقم به 3 نفر پرستار می رسد.

اگر هم جمعیت کشورمان را در نظر بگیریم، می‌توان گفت نیاز به 220 هزار نفر پرستار داریم، این در حالی است که در حال حاضر 110 هزار پرستار در حال فعالیت هستند که اگر به این میزان 2 برابر پرستار اضافه شود مردم به حداقل مراقبت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند.

همچنین اگر آمار پرستاران را براساس تخت‌های موجود در کشور محاسبه کنیم باز هم با کمبود پرستار مواجه هستیم؛ چرا که در حال حاضر 120 هزار تخت در کشور وجود دارد که براساس آن 240 هزار کادر پرستاری نیاز است. بر این اساس متاسفانه در کشور با بحران کمبود نیرو مواجه هستیم.

بنابراین می توان اینگونه ارزیابی کرد که در حال حاضر حوزه پرستاری وضعیت مطلوبی ندارد و این شرایط در خدمات پرستاری به مردم و بیماران تأثیرگذار خواهد بود.

اختلاف 300 برابری پرداخت کارانه و مهاجرت پرستاران به خارج از کشور
برخی از متولیان در این بخش بر این باورند در نظام درمانی کشور ییشترین ظلم به پرستاران می‌شود. به عنوان مثال یکی از پیامدهای تبعیض در وزارت بهداشت در اختلاف پرداخت‌ها به کارکنان سلامت است که این رقم به 300 برابر می رسد، به طور نمونه پرستاری در بیمارستان 100 هزار تومان کارانه دریافت کند به پزشک آن مجموعه 30 میلیون کارانه پرداخت می‌شود.در واقع اجرا نشدن این قانون خسارت‌های جبران ناپذیری همچون ترک شغل‌ها، مهاجرت‌ها، خانه نشستن‌ها، تغییر شغل به بار می‌آورد.
این در حالی است که عضو کمیسیون بهداشت حمید رضا عزیزی در گفت‌وگو با خبرنگاراجتماعی میزان نسبت به افزایش آمار مهاجرت پرستاران به خارج از کشور هشدار می دهد و اینکه اخیرا کشورهای اروپایی مشتری جذب پرستاران ایرانی هستند، به‌طوری که برخی از این کشورها با ارائه تسهیلات به این قشر سعی می‌کنند تا آن‌ها را جذب کنند.

به عقیده وی مسئولان ذی‌ربط باید پرستاران را مورد حمایت قرار دهند تا شاهد خروج این قشر از کشور نباشیم، زیرا که خروج این قشر سبب بروز آسیب به حوزه سلامت و ارائه خدمات به بیماران خواهد شد، اما عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی  مهمترین دلیل خروج پرستاران حقوق پایین این افراد دمی داند و اینکه در واقع باید پرستاران بیکار جذب و حقوق آن‌ها واقعی شود تا انگیزه‌ بیشتری برای کار در کشور داشته باشند.

کانادا و استرالیا، بیشترین مقصد برای پرستاران مهاجر
این مشکل سبب شد تا این موضوع را از محمد شریفی مقدم، عضو شورای عالی سازمان نظام پرستاری جویا شویم. به اعتقاد وی مهاجرت پرستاران از طریق کانال‌های کاریابی به کشورهایی چون امریکا، انگلیس، دانمارک، ژنو، کانادا، استرالیا و خلیج فارس صورت می‌گیرد؛ چرا که سیستم درمان آن‌ها نیازمند این قشر هستند، این در حالی است که کانادا و استرالیا بیشترین درخواست برای جذب پرستاران را دارند. به گفته عضو شورای عالی سازمان نظام پرستاری، در حقیقت این کشور به دلیل داشتن مهارت و دانش پرستاران ایرانی از به‌کارگیری این افراد درسیستم درمانی خود استقبال می‌کنند.

مهاجرت سالانه 500 پرستار از کشور
وی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از مهاجرت پرستاران در کشور وجود ندارد، توضیح می دهد که طبق تحقیقات صورت گرفته آمار مهاجرت پرستاران نسبت به گذشته با افزایش روبه‌رو شده است و در حال حاضر ما شاهد سیر صعودی آمار خروج از کشور این افراد مواجه هستیم. به عبارتی می‌توان گفت سالانه حدود 400 تا 500 نفر از این قشر اقدام به مهاجرت می کنند.

شریفی مقدم هم تا حدودی با نظر سایر کراشناسان در این بخش درباره علت مهاجرت این قشر موافق است، اینکه مهمترین دلیل مهاجرات پرستاران را نارضایتی از سیستم درمانی کشور است و تبعیض در حقوق و مزایا و فشار کاری زیاد سبب شده تا انگیزه پرستاران برای فعالیت در کشور از بین رود.

حال این سوال مطرح است که با توجه به ابلاغ سیاست‌های کلی نظام سلامت از سوی مقام معظم رهبری؛ چرا جامعه پرستاران باید شاهد اختلاف 300 برابری پرداخت کارانه پرستاران و پزشکان و دیگر مشکلات در این قشر باشند که سبب بی انگیزه شدن پرستاران شود تا تصمیم به مهاجرت از این کشور گیرند در صورتی که بیشترین خدمات در حوزه سلامت توسط پرسنل پرستاری انجام می‌شود؟!

گزارش: فرزانه رحیمی