محتمل ترین سناریوهای فروریزش ساختمان پلاسکو/ تجدید نظر در آیین نامه‌های طراحی ساختمان‌ها

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، حمزه شکیب با حضور در جلسه شورای شهر تهران به منظور ارائه گزارش فنی حادثه ساختمان پلاسکو گفت: ساختمان پلاسکو که در خیابان جمهوری ضلع شرقی چهار راه استانبول واقع شده بود، به عنوان یکی از اولین ساختمان های اسکلت فولادی بلندمرتبه و مدرن در تهران بود که در سال 1337 پروانه ساخت دریافت بود. 

وی افزود: این ساختمان در سال 1341 تکمیل  شده و به بهره برداری می رسد. این ساختمان از دو قسمت برج و پاساژ تشکیل شده بود. 

عضو کمیته تخصصی حادثه پلاسکو در خصوص وضعیت سازه برج پلاسکو تصریح کرد: این سازه از اسکلت فولادی 16 طبقه شامل یک طبقه زیرزمین و 15 طبقه برروی آن تشکیل شده و در زمینی به مساحت حدود هزار مترمربع بنا شده بود. پاساژ پلاسکو نیز دارای یک سازه اسکلت فولادی 5 طبقه بود که در زمینی به مساحت حدود 3 هزار و 200 مترمربع واقع شده بود.

شکیب تاکید کرد: در حادثه تلخ آتش سوزی که در تاریخ 30 دی ماه سال 95 رخ داد، برج پلاسکو دچار حریق فراگیر شد و سپس فروریزش کامل برج رخ داد. 

وی با اشاره به تفاوت معماری برج و پاساژ پلاسکو بیان کرد: برج و پاساژ پلاسکو از نظر معماری با یکدیگر مرتبط اما از نظر سازه ای این دو ساختمان کاملا مجزا بودند. 

عضو کمیته تخصصی حادثه پلاسکو با بیان اینکه " نقشه ساخت سازه و معماری ساختمان پلاسکو موجود نبود" گفت: با توجه به عدم وجود نقشه های چون ساخت سازه ای و معماری از ساختمان و همچنین نبود اطلاع از مقاومت مصالح ساختمان و اطلاع دقیق از درجه حرارت قسمت های مختلف در ابتدا مطالعات جامعی برای آگاهی از شرایط ساختمان قبل از فروریزش انجام شد. 

شکیب افزود: در رابطه با کفایت سازه برای تحمل باربری ثقلی و لرزه ای نیز ارزیابی هایی صورت گرفت و نتایج تحلیل های انجام شده نشان می دهد ساختمان از نظر باربری ثقلی تحت بارهای بهره برداری مشکل خاصی نداشته است و عمده مقاطع سازه ای پاسخگوی بارهای وارده بوده اند. 

وی در رابطه با ساختمان اظهارکرد: در فروریزش جزئی شاهد ریختن سقف طبقه 10 و طبقه 11 در چشمه شمال غربی ساختمان بر روی سقف طبقه نهم بودیم. در مرحله دوم  فروریزش پیشرونده محدود یعنی ریزش سقف از طبقه 11 تا پایین در همان چشمه شمال غربی ساختمان را شاهد بودیم و در مرحله سوم نیز فروریزش پیشرونده کلی ساختمان یعنی 31 دقیقه بعد از فروریزش محدود در مرحله دوم اتفاق افتاد. 

عضو تیم تخصصی بررسی حادثه پلاسکو ادامه داد: فروریزش اول و دوم به ترتیب به صورت جزئی و محدود بوده و پس از آن ساختمان ایستایی خود را برای مدت زمان محدود حفظ کرده است. 

شکیب با اشاره به فروریزش کلی ساختمان پلاسکو تصریح کرد: با تخریب یک تیر اصلی و بخشی از سقف طبقه 11 در چشمه جنوب شرقی تخریب آغاز شد. با تخریب این قسمت از سقف و افتادن آن با ضریب ضربه دینامیکی بر روی سقف طبقه 10، اتصالات دو تیر اصلی این سقف که در اثر حرارت دچار افت مقاومت نیز شده بودند در اطراف چشمه جنوب شرقی دچار شکست شده و در نتیجه دو تیر مرتبط با آن ها و نهایتا سقف های متکی بر آن ها تخریب می شود.

وی ادامه داد: سپس این دو سقف با ضربه بر روی سقف طبقه 9 فرو افتاده و به همین ترتیب روند فروریزش به صورت مورب از بالا به پایین در نواحی اطراف دو ضلع شرقی و جنوبی گسترش یافته و سپس به نواحی مرکزی ساختمان کشیده می شود. 

عضو کمیته تخصصی حادثه پلاسکو با ارائه توصیه ای در راستای درس آموزی از حادثه پلاسکو خاطرنشان کرد: به منظور پیشگیری و کاهش رخداد چنین حوادثی در آینده باید نسبت به تدوین و ابلاغ دستورالعمل تحلیل و طراحی ساختمان ها در برابر فروریزش پیش رونده در دستور کار قرار گیرد. 

شکیب افزود: همچنین نیاز است نسبت به تدوین و ابلاغ دستورالعمل مقاوم سازی ساختمان های موجود در برابر آتش سوزی و در برابر فروریزش پیش رونده اقدام شود.

وی خواستار تجدید نظر در آیین نامه های طراحی ساختمان ها شد و گفت: آیین نامه بارگذاری با هدف طراحی ساختمان هایی که ستون ها و اتصالات نسبت نیاز به ظرفیت بیش تری در برابر بارهای ثقلی داشته باشند تا در برابر خرابی پیش رونده احتمالی مقاومت لازم را دارا باشند. 

عضو کمیته تخصصی حادثه پلاسکو عدم مراقبت و نگهداری اصولی از ساختمان پلاسکو را دلیل فرو ریش ساختمان پلاسکو دانست و بیان کرد: در طول دوره بهره برداری 54 ساله ساختمان نگهداری صحیحی از آن صورت نگرفته و به مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان "مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها" در سال 92 توجهی نشده است. 

شکیب در پایان تاکید کرد:بر اساس قوانین 131 و 133 قانون مدنی، مالک ساختمان مسئول خسارات وارد شده به کسبه، آتش نشانان و آسیب دیدگان است.