روابط "هند و آمریکا" در دولت ترامپ

با وجود وعده دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا درباره برقراری روابط دوستانه با هند، رویکرد سختگیرانه تر ترامپ و برخی اختلافات دو کشور بر سر مسائل آب و هوایی، روابط با کشورهای مسلمان و غیره آینده روابط صمیمانه دو کشور را با تردیدهایی مواجه کرده است.

خبرگزاری میزان -

به گزارش سرویس بین الملل تارنمای فارین افرز با بیان این مطلب افزود: به دنبال وعده ترامپ درباره برقراری روابط واقعی دوستانه با هند و تمجید نخست وزیر این کشور در کمپین های انتخاباتی اش، برخی مفسران روابط نزدیکی را بین دو کشور در آینده پیش بینی کردند.

از زمانی که ترامپ رسما رئیس جمهوری آمریکا شد، وی و «نارندرا مودی» نخست وزیر ناسیونالیست هند با یکدیگر گفت و کرده اند و حتی نخست وزیر هند درباره «گفت وگوهای گرم ودوستانه» با ترامپ توئیت کرده است.

همچنین مقامات ارشد سیاست خارجی و امنیتی دو کشور ملاقات هایی داشته اند و بر اساس گزارش روزنامه هندوستان تایمز، مقام های دولت ترامپ به همتایان هندی خود گفته اند که دستوراتی دارند مبنی بر این که روابط دو کشور باید خوب باشد.

هر چند رئیس جمهوری آمریکا توضیحی درباره چرایی علاقه مندی به روابط با هند ارائه نداده است اما برج ترامپ تاکنون پنج پروژه در هند در دست اجرا داشته و این امر دهلی نو را به یکی از بزرگترین سرمایه گذاران خارجی این شرکت در خارج از آمریکای شمالی بدل کرده است. روابط دو کشور از زمان امضای قرارداد همکاری هسته ای رو به پیشرفت بوده و ترامپ ظاهرا نسبت به حفظ این روابط اشتیاق نشان داده است. تردیدهای دوجانبه بین هند و آمریکا که به زمان جنگ سرد مربوط می شود با توجه به همسوشدن منافع آنها در خصوص مسائل دیگری از جمله مقابله با چین و مبارزه با تروریسم کمرنگ شده است.

یکی از نشانه های چنین تغییری افزایش فروش سلاح های آمریکا به هند است که به شکل فزاینده ای جایگزین روسیه به عنوان تامین کننده اصلی سلاح های هند می شود.

اما گذشته از منافع مشترک دو کشور، شباهت هایی نیز در سبک و سیاق رهبران آنها و شالوده گرایشات پوپولیستی آنها وجود دارد. در واقع هر دو با وعده نجات کشور در انتخابات پیروز شدند. ترامپ با توسل به اکثریت آمریکایی های سفیدپوست و مودی با تلاش برای رفع نگرانی های اکثریت هندو درباره از دست دادن جایگاه خود در قبال اقلیت ها و به ویژه مسلمانان توانستند موفقیت هایی کسب کنند. مودی در گردهمایی مربوط به کمپین سال 2014 خود وعده داد 'روزهای خوب فرا می رسند.

نویسنده در ادامه به شباهت های ترامپ و مودی پرداخت و نوشت: « شعار وی نیز ممکن است دوباره هند را قدرتمند کنیم باشد. نخست وزیر هند نسبت به ترامپ دنبال کنندگان بیشتری در صفحات توئیتر و فیس بوک دارد و از رسانه های اجتماعی برای دور زدن رسانه های اصلی استفاده می کند اما برخلاف رئیس جمهوری آمریکا، رسانه ها را هدف انتقادهایش قرار نداده است.

یکی از مقامات ارشد دولتی هند که مدتها با مودی همکاری داشته است، به شباهت های آشکار وی با ترامپ اشاره کرده و خاطرنشان کرد که هر دوی آنها ثابت کرده اند که تاکنون در برابر انتقادها یا چالش های قانونی مصون هستند.

«شالاب کومار/ Shalabh Kumar» از کمک کنندگان آمریکایی هندی تبار کمپین انتخاباتی ترامپ مدعیست که در تسهیل اولین نشست رو در روی ترامپ و مودی درژوئیه گذشته نقش داشته است؛ هر چند که جزییات آن منتشر نشد. کومار از قبل با مودی رابطه داشته و برای نزدیک تر شدن روابط دو طرف تلاش می کند. وی معتقد است دهلی نو و واشنگتن منافع مشترکی از جمله در زمینه مبارزه با اسلام افراطی و مسائل تجاری دارند.

کومار موسس ائتلاف هندی های جمهوری خواه است که یک گروه لابی محسوب می شود که برای روابط عمیق تر جمهوری خواهان وهندوهای آمریکایی و خود هند تلاش می کند.

با وجود روابط آشکارا دوستانه مودی و ترامپ، بیشتر گفت و گوها و نشست های آنها بر پایه تعارفات دیپلماتیک مورد انتظار بوده است و انتظار می رود دو طرف شاید در ماه مه یا ژوئن (اردیبهشت یا خرداد) دیدار کنند هر چند که «پرامیت پال چادوری/ Pramit Pal Chaudhuri» سردبیر روزنامه هندوستان تایمز به نقل از مقامات هندی گفته است که «عجله ای در کار نیست». به نظر می رسد که دهلی نو نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان منتظر راهبرد آمریکا در دولت ترامپ است.

مقامات ارشد هندی که خواستند به دلیل اجازه نداشتن برای اظهار نظر در این زمینه نامشان فاش نشود، حتی پا را فراتر گذاشته و سیاست های بچه گانه ترامپ را محکوم کرده اند؛ سیاست هایی که به گفته آنها می تواند باعث بی ثباتی در جهان شود.

با وجود پیشینه ناسیونالیستی مودی بعید به نظر می رسد وی بتواند دستکم علنا مانند ترامپ رویکرد سختگیرانه ای اتخاذ کند. وی ممکن است در لفاظی های خود عوام گرا باشد اما در عمل پراگماتیست است. به گفته یک مقام هندی، وی هر احساسی در قلب خود نسبت به مسلمانان داشته باشد باید آن را در ظاهر اصلاح کند زیرا کشورهای مسلمان به یکی از منابع سرمایه گذاری خارجی هند تبدیل شده اند و به ویژه می توان به کشورهایی همچون امارات و قطر اشاره کرد. مودی از قرار بیش از هر نخست وزیر دیگری در کشورش از کشورهای مسلمان دیدار کرده است.

سیاست های اقتصادی ترامپ نیز عامل نگران کننده دیگری برای هند است به ویژه آن که وی از محدود کردن واردات مواد دارویی سخن گفته است که هند سهم بسزایی در تولید آن دارد. دولت دهلی نو اعمال نفوذ علیه پیشنهادهای دولت ترامپ را در محدود کردن ویزای H1 B برای کارگران خارجی آغاز کرده است که به ده ها هزار هندی اجازه داده در بخش فناوری آمریکا فعالیت کنند.

بعلاوه در رویکرد ژئوپلتیکی ترامپ و مودی تفاوت فاحشی وجود دارد. دهلی نو از رویکرد مقابله جویانه ترامپ علیه ایران به عنوان تامین کننده بزرگ نفت این کشور یا رویکرد ترامپ در قبال چین حمایت نمی کند. چین ممکن است اصلی ترین رقیب هند باشد اما دولت مودی تلاش می کند روابط تجاری با این همسایه شرقی خود را افزایش دهد و اگر تنش واشنگتن و پکن افزایش یابد، این کشور نگران آن است که گرفتار چنین درگیری ای شود.

در بحث تغییرات آب و هوایی و انرژی نیز دو طرف کاملا اختلاف دارند. مودی توافق آب و هوایی پاریس را تصویب کرده و متعهد به تولید دستکم 40 درصد از انرژی خود با استفاده از سوخت غیر فسیلی تا سال 2030 است. از سوی دیگر دولت ترامپ متعهد شده است استفاده از سوخت فسیلی در آمریکا را گسترش دهد. این امر به گفته چادوری سردبیر هندوستان تایمز احتمالا به نفع هند است زیرا اگر این امر باعث کاهش قیمت نفت شود امتیازی برای هند به عنوان وارد کننده نفت است.

هر چند ترامپ شعار آمریکا در اولویت است را در سرلوحه قرار داده و با این شعار در حال تغییر دادن روابط قدیمی در جهان است، اما مودی رویکردی چندجانبه را بکار بسته است. مقام هندی (مذکور در بالا) گفت وی در زمینه گرم شدن زمین و یا مبارزه با تروریسم به دنبال همکاری و همپیمانی با کشورهای دیگر است.

مودی با وجود اینکه به عنوان یک هندوی ناسیونالیست قدرت گرفت اما بیشتر به یک تکنوکرات سکولار تبدیل شده است و به دنبال تبدیل هند به یک قدرت برتر در بخش فناوری است. وی بر خلاف ترامپ به مدیریت یک دولت نظام مند شهرت یافته است. به گفته مقام هندی یاد شده، مودی ممکن است صراحت لهجه داشته باشد اما مانند ترامپ گستاخ نیست.

این گزارش در انتها به نقل از سردبیر هندوستان تایمز نتیجه گرفت حتی اگر ترامپ و استفان بانون استراتژیست ارشد وی امیدوار به ایجاد نوعی انقلاب جهانی باشند، مودی به آن نخواهد پیوست.