خودروهای سبز چگونه به حل بحران آلودگی کمک می کنند؟

در همین راستا، رئیس جمهور هفته گذشته در روز هوای پاک، از نزدیک پروژه ای دانشجویی را در حوزه خودروهای برقی مورد بازدید قرار داد و حتی خودروی مربوطه را نیز تست کرد. البته در گذشته نیز خودروهای برقی و هیبریدی به صورت نمادین در کشور رونمایی و تست شده اند تا مشخص شود مسئولان داخلی پذیرفته اند که استفاده از این محصولات، راهکاری مناسب برای حل مشکل آلودگی هوا در درازمدت به شمار می رود.

اگر نگاهی به برنامه های تولیدی خودروسازان خارجی بیندازیم، مشخص می شود بسیاری از آنها بودجه و برنامه ای مشخص و کلان را برای تولید و عرضه محصولات برقی و هیبریدی در نظر گرفته و قصد دارند به تدریج سهم قابل توجهی از سبد محصولات شان را به این مدل خودروها اختصاص دهند. البته در حال حاضر صدها هزار دستگاه انواع خودروهای برقی و هیبریدی در جاده های جهان تردد می کنند و کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و چین، قصد دارند در درازمدت و با تولید و عرضه هرچه بیشتر این خودروها، غول آلودگی را شکست دهند.

ازآنجاکه کلانشهرهای ایران نیز سال هاست درگیر آلودگی هوا شده و هزاران نفر تا به امروز جان خود را به دلیل پر شدن ریه های شان از دود و دم، از دست داده اند، بسیاری از کارشناسان معتقدند پروژه خودروهای برقی باید در کشور نیز پیاده شود.

هرچند در کلیت این گفته تردیدی وجود ندارد، اما بدون شک استفاده از خودروهای برقی و گسترش حضور آنها در جاده و خیابان های کشور، مستلزم ایجاد زیرساخت های لازم و حمایت های معنوی و مادی دولت است.

به عبارت بهتر، دولت اگر می خواهد از راهکار خودروهای برقی و هیبریدی برای مقابله با آلودگی هوا استفاده کرده و نتیجه مثبتی بگیرد، راهی جز حمایت محکم در این ماجرا از خودروسازان و قطعه سازان و صد البته مشتریان ندارد. به نظر می رسد نخستین قدمی که دولت باید در راه جا انداختن خودروهای به اصطلاح سبز به خصوص برقی در کشور بردارد، سرمایه گذاری برای ایجاد زیرساخت های لازم از جمله ایستگاه های شارژ است. تعبیه چنین ایستگاه هایی نیازمند سرمایه گذاری کلانی بوده و به نظر می رسد بدون دخالت دولت، امکان پیشبرد آن وجود ندارد.

گسترش خودروهای سبز با هدایت دولت

اما دولت برای جا انداختن خودروهای سبز در کشور، علاوه بر ایجاد زیرساخت ها، باید حمایت هایی معنوی و مادی نیز برای خودروسازان و مشتریان لحاظ کند تا آنها برای رفتن به سمت محصولات موردنظر ترغیب شوند.

در این بین، حمایت های اولیه از خودروسازان، می تواند انگیزه آنها را برای طراحی و تولید محصولات سبز افزایش دهد، حال آنکه اگر پشتیبانی لازم در این ماجرا صورت نگیرد، شرکت های خودروساز جایی را برای هیبریدی ها و برقی ها در سبد تولیدات شان لحاظ نخواهند کرد.

حسن کریمی سنجری، کارشناس خودرو در گفت وگو با  «فرصت امروز» در این زمینه بیان می کند که محصولات برقی و هیبریدی هم مانند دیگر بخش های خودروسازی ایران، برنامه مشخص و مدون و قابل اجرایی ندارند.وی با بیان اینکه جا انداختن تولید و استفاده از خودروهای برقی، نیازمند ایجاد زیرساخت های لازم و کافی است، می گوید: ایجاد بستری برای دسترسی آسان به خودروهای برقی و هیبریدی و فرهنگ سازی لازم در این مورد، دو اقدام مهمی است که دولت باید در راستای ترویج این مدل خودروها انجام دهد.»

او می افزاید: «اتفاقا اینجا همان جایی است که دولت باید دخالت کرده و فضای لازم را برای ورود گسترده خودروهای برقی و هیبریدی به جاده ها و خیابان های کشور فراهم کند، با این حال فعلاً حضور پررنگی در این ماجرا ندارد. تغییر فرهنگ و ذائقه مشتریان ایرانی از محصولات بنزینی به خودروهای سبز، پروسه ای زمان بر بوده و اقدامات عمیق و زیرساختی دولت را در مسائلی مانند ایجاد ایستگاه های شارژ، تجهیز و بازسازی شبکه فرسوده برقی کشور و همچنین درنظر گرفتن مشوق هایی برای خودروسازان و مشتریان، بابت تولید و خرید این مدل خودروها می طلبد.»

به گفته کریمی سنجری برای فرهنگ سازی در حوزه خودروهای برقی و هیبریدی، دولت ابتدا باید ناوگان حمل و نقل عمومی را با این مدل خودروها تجهیز کند و از این راه، نقش خودروهای فرسوده عمومی را در آلودگی هوا کم یا حتی حذف کند.

گفته های او در شرایطی است که فربد زاوه دیگر کارشناس خودروی کشور معتقد است استفاده گسترده از خودروهای برقی  (و هیبریدی) نیازمند توسعه زیرساخت های مورد نیاز است، از جمله ایستگاه های شارژ سریع یا معمولی.

او در این زمینه به  «فرصت امروز» می گوید: «در کشورهای پیشرفته، احداث این زیرساخت ها از مدت ها پیش شروع شده و خودروهای برقی در بسیاری از کشورها، مورد توجه سیاستمداران و قانون گذاران بوده است، با این حال، عملیاتی شدن زیرساخت ها در کشورهای ژاپن، آمریکا، چین و برخی کشورهای اروپایی سرعت بیشتری دارد.»

زاوه با تأکید بر اینکه اجبار به کاهش آلودگی و گازهای گلخانه ای ناشی از حمل و نقل و تردد خودروهای شخصی، دلیل اصلی حرکت بسیاری از کشورها به سمت خودروهای سبز است، اظهار می کند:  «در این کشورها برنامه ریزی مدون و فشرده ای برای تبدیل بخش عمده ای از ناوگان شهری به خودروهای برقی و هیبریدی در نظر گرفته شده و دولت ها حتی قوانین سخت گیرانه ای برای تردد انواع خودروهای احتراقی در داخل محدوده شهرها برای سال های 2025 تا 2030 لحاظ کرده اند.»

به گفته این کارشناس، هزینه سنگین جانی و مالی آلودگی هوا برای شهروندان و دولت ایران، حرکت به سمت توسعه خودروهای برقی را در کشور به یک الزام تبدیل کرده است، با این حال برای اجرای چنین پروژه بزرگی، نیازمند یک برنامه ریزی دقیق و کارآمد و قابل اجرا و بلندمدت  (مثلاً 10 ساله) هستیم.

با توجه به گفته های کارشناسان، محصولات برقی و هیبریدی می توانند به نوبه خود از درد آلودگی هوا بکاهند، با این حال زمانی می توان به گسترش آنها در جاده ها و خیابان های کشور دلخوش کرد که دولت پای کار آمده و با حمایت های مادی و معنوی از خودروسازان و مشتریان، فضا را برای استفاده هر چه بیشتر از خودروهای سبز فراهم کند.