۲۰۱۶ سال فرصتهای از دست رفته برای "روسیه و اروپا"

به گزارش سرویس بین الملل به نقل از روزنامه ایزوستیا، این روزنامه می نویسد: سال گذشته برای روابط مسکو و بروکسل سال فرصتهای از دست رفته بود. ادامه تحریمها علیه روسیه، توقف سفرهای مقامات بلندپایه طرفین و افزایش اظهارات ضدروسی، در حقیقت نتیجه خط مشی سیاسی مقامات بروکسل در قبال مسکو بوده است.
 
البته سیاست اتحادیه اروپایی در رویارویی با روسیه به بحران داخلی در داخل خود اروپا انجامید. کشورهای اروپایی در پایان سال 2016  در وضعیت متلاطمی بسر می بردند، چالشهای بزرگی جامعه اروپایی را فراگرفته و بحران پناهجویان مشکل جدی برای دولتهای اروپایی بوجود آورده است. عملیات تروریستی در بلژیک، فرانسه و آلمان قربانیان زیادی برجای گذاشت و کشورهای اروپایی تاکنون نتوانسته اند مکانیزم واقعی برای مقابله با تهدیدات تروریستی بوجود آورند. ضمن اینکه مهمترین رویداد سال 2016 در اتحادیه اروپایی هم خروج انگلیس از این سازمان بود که برای همه غیرمنتظره بوده و ضربه سختی به وحدت در این قاره وارد نمود.
 
"ولادیمیر چیژوف" نماینده دائم روسیه در اتحادیه اروپایی در مصاحبه با «ایزوستیا» روابط مسکو و بروکسل را این چنین تشریح کرده است: متاسفانه سال 2016 تغییر مثبت جدی در روابط بین روسیه و اتحادیه اروپایی بوجود نیاورد. طی سال گذشته این سازمان چندین بار فرصت تجدیدنظر در سیاست خویش در جهت گیری به سمت روسیه را از دست داد و در آخر نیز تحریمهای اقتصادی علیه مسکو را تمدید کرد.
 
مبادلات بازرگانی بین روسیه و اتحادیه اروپایی در سال 2016 واقعا کاهش یافت، البته این مشکل در عرصه تجاری روسیه با سایر شرکای خود بوجود نیامد. علت اصلی این مسئله تحرکات قیمت نفت در بازار جهانی بود و ارتباطی به تحریمهای اقتصادی نداشت. البته با وجود این مشکل اتحادیه اروپایی همچنان اصلی ترین شریک تجاری-اقتصادی روسیه باقی مانده است.
 
در این بین واضح است که همکاری اتحادیه اروپایی با روسیه نه تنها در زمینه مبارزه با تروریسم، حل و فصل مناقشه در سوریه و مشکلات دیگر در خاورمیانه، بلکه در خصوص مسائل دوجانبه نیز ضروری است.
 
اتحادیه اروپایی با مشکلات داخلی جدی مواجه است: افزایش نارضایتیهای گسترده مردمی از عملکرد دولتها و هجوم پناهجویان به اروپا از مهمترین این مشکلات است. گذشته از این همبستگی نیز در سیاست کشورهای اروپایی در برخورد با مسئله مهاجرت وجود ندارد. خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی، همه پرسی در ایتالیا، هلند و مقدمات آن در فرانسه، سطح مشکلات داخلی در این قاره را افزایش داده است.
 
در چنین جو منفی، مسائل مثبتی نیز رخ داد که مهمترین آنها سفر "ژان کلود یونکر" رئیس کمیسیون اروپا به سن پترزبورگ و دیدار وی با "ولادیمیر پویتن" رئیس جمهوری روسیه در ماه ژوئن سال گذشته بود. در نهایت این موفقیت حاصل شد که روابط بطور کامل آسیب ندیده و گفتگوهای سیاسی ادامه پیدا کند. مذاکرات سیاسی در سطح وزیران و کارشناسان ادامه یافته و یکی از مهمترین مسائل مورد بررسی همکاری روسیه و اتحادیه اروپایی در زمینه مبارزه با تروریسم است.
 
"الکساندر گروشکو" نماینده دائم روسیه در مقر ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) نیز معتقد است که اکثر کشورهای اروپایی این واقعیت را درک می کنند که تامین امنیت در این قاره بدون همکاری روسیه غیرممکن است.
 
گروشکو در مصاحبه با «ایزوستیا» گفته است: سال 2016 برای روابط دو طرف سال چندان ساده ای نبود. واضح است که جهان در آستانه تغییرات جدی قرار گرفته است. عوامل متعددی سطح امنیت جهانی را تحت تاثیر قرار داده، امکان بروز مناقشات افزایش یافته و محدوده تهدیدات تغییر کرده  و مهمتر از همه اینکه بیش از پیش مشخص شده است که دیگر هیچ کشوری به تنهایی نمی تواند با این چالشها که جنبه جهانی پیدا کرده اند، مقابله کند. این مسئله قبل از هر چیز به تهدیدات تروریستی مربوط می شود که عواقب آن کشورهای بسیاری، از جمله روسیه را تحت تاثیر قرار داده است.
 
در عرصه امنیت اروپا، متاسفانه عوامل منفی موثر همچنان در حال افزایش هستند که از جمله آنها تقویت «جهت گیری به سمت شرق» ناتو و افزایش زیرساختارها و نیروهای نظامی آمریکا و متحدانش در نزدیکی مرزهای روسیه است. واضح است که این اقدامات نظامی امنیت منطقه ای را کاهش داده و باعث واکنشهای مقابله آمیز از طرف روسیه می شود. در واقع رویارویی روسیه و غرب در دوران جنگ سرد باردیگر ازسر گرفته شده، در حالیکه مسکو علاقه ای به این وضعیت ندارد.
 
در این بین آنچه قربانی شده است، شرایط جدید ناتو در همکاری با روسیه در عرصه امنیتی مشترک و مقابله با تهدیدات جدید تروریستی است. بعد از سردی دو ساله در روابط دوجانبه، گفتگوهای سیاسی ازسر گرفته شد و در سال 2016 سه نشست شورای روسیه-ناتو برگزار گردید که در جریان آنها اختلاف نظرات بطور واضح مورد بررسی گرفتند.
 
در آینده نیز چگونگی روابط روسیه و ناتو به این بستگی خواهد داشت که آیا کشورهای عضو ناتو خط مشی خود در «بازدارندگی» روسیه را با وجود عواقب منفی آن برای امنیت قاره اروپا ادامه داده یا اینکه آمادگی آن را خواهند داشت تا برای مقابله با تهدیدات و چالشهای مشترک با روسیه همکاری کنند.
 
البته این واقعیت مشخص است که اکثر کشورهای اروپایی دیگر درک کرده اند که تامین امنیت بدون روسیه یا در رویارویی با روسیه امکان پذیر نبوده و چنین مشارکتی به منزله احترام به منافع ملی، برابری و درک واقعی اهداف مشترک خواهد بود.