تشریح 8 عامل اثرگذار افت بازار در 7 ماه اخیر/ بورس در سال 92 حبابی نبود

: یک کارشناس بازار سرمایه گفت: قیمت ها در سال 92 قبل از شروع ریزش، نه تنها غیرمنطقی نبود بلکه حتی از قیمت های واقعی سال 90 کمتر بود چون در حالیکه شاخص در دی ماه به 89 هزار و 500 واحد رسید از شاخص واقعی ریالی در سال 90 کمتر بود.

به گزارش ، نصر الله برزنی افزود: اکثر قیمت سهام ها مناسب است و هر کسی با دید سهامداری و با سیاست بلند مدت و نه کوتاه مدت وارد بازار شود می تواند عایدی قابل قبول و منطقی را از بازار سرمایه در میان و بلند مدت کسب کند.

مدیرعامل کارگزاری بانک اقتصاد نوین درباره شرایط فعلی بازار گفت: در روزهای خوب، بازار برای همه خوب است اما در روزهای بد بازار برای غیر حرفه ای ها بدتر است و سرمایه گذاران بورس باید به این اصل توجه داشته باشند که اگر سهامدارا حرفه ای بازار نیستند در روزهایی که شرایط بازار نوسانی است بهتر است یا با نگاه بلند مدت در بازار بمانند یا تا زمان رسیدن ثبات از بازار خارج شوند.

وی درباره اهمیت این سیاست ادامه داد: ماندن در بازار با دید بلندمدت و یا خروج به هنگام، نه تنها به نفع خوشان است بلکه عامل مؤثری در برگشت سریعتر بازار به دوران ثبات و تعادل می شود.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: هیجان سهامداران تازه کار و غیرحرفه ای در بازار مانع تعادل در بازه زمانی منطقی در بازار می شود. خرید و فروش های هیجانی و قالب شدن جو نوسان گیری در بازار عامل از بین رفتن ثبات در بازار می شود.

برزنی با بیان مطالب فوق درباره اینکه چه عواملی باعث شد شیب نوسان بازار بعد از گذشت 7 ماه هنوز به اتمام نرسد، اظهار داشت: شاخص از ابتدای سال 92 تا نیمه دی ماه حدود 137 درصد رشد نشان داد که رشدی فراتر از رشد اقتصاد بود. ما رشد منفی اقتصادی داشتیم اما شاخص بورس رشد بالایی داشت و همین امر یک توهمی بین کارشناسان و تحلیلگرهای بازار ایجاد کرد که این قیمت ها غیر منطقی است و حتی این توهم را به معامله گران و سرمایه گذاران دیگر نیز انتقال دادند.

وی با بیان اینکه در آن زمان هم به هیچ عنوان با حبابی بودن قیمتها موافق نبوده است، اظهار داشت: قیمت ها در سال 92 قبل از شروع ریزش نه تنها حبابی نبود بلکه حتی از قیمت های واقعی سال 90 کمتر بود چون در حالیکه شاخص در دی ماه به 89 هزار و 500 واحد رسیده بود از شاخص واقعی ریالی در سال 90 کمتر بود.

برزنی با اشاره به کاهش 3 و نیم برابری ارزش پول ملی در جریان آغاز تحریم ها، گفت: عده ای بدون توجه به کاهش ارزش پول ملی دچار پدیده ای شدند به عنوان توهم پولی و در بوق کرنا می کردند شاخص رشد بی رویه داشته در حالیکه رشدی در قیمت های واقعی اتفاق نیفتاده بود و حتی برخی قانون گذاران در مجلس و تحلیگران به نام بازار بدون توجه به این نکته مهم می گفتند قیمت سهام با سرعت غیر قابل قبولی رشد کرده و همین امر یک زنگ خطری برای برخی از معامله گران بود که شاید گران خریدند و شروع به فروختن کردند.

وی ادامه داد: حتی عده ای در مجلس آمدند و گفتند نباید مواد اولیه ارزان در اختیار یک عده ای قرار بگیرد و آنها سود سرشار 137 درصدی ببرند باید اقدامی کرد که اینها سود باد آورده نبرند درحالیکه اصلاً سودی در مقایسه با کاهش ارزش پول ملی در کار نبوده است.

برزنی همین تفکر را دلیل پیشنهاد 6 برابری کردن خوراک پتروشیمی ها و افزایش 30 درصدی عوارض مالکانه معادن خواند و گفت: این دومین شوکی بود که به بازار وارد شد به گونه ای که سازمان بورس برای روشن شدن اثر این تصمیم روی سودآوری شرکتهای پتروشیمی نماد این گروه را برای مدتی متوقف کرد و همین امر سرمایه گذاران را مردد کرد و حقوقی ها خریدهایشان رامتوقف کردند.

این کارشناس بازار سرمایه سومین عامل اثر گذار در افت قیمت ها را اجرای مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه ها دانست و گفت: اجرای فاز دوم هدفمندی این برداشت را در بین سرمایه گذاران ایجاد کرد که هزینه شرکت ها را بالا می برد و تأثیر منفی روی سود شرکت ها می گذارد اما در عمل هدفمندی آن تأثیری را نداشت اما جو روانی و منفی این اقدام در بازار اثرگذار بود.

بازار چشم انتظار نتیجه مذاکرات
برزنی ادامه داد: عامل دیگری که تأثیر منفی بر حرکت قیمت ها گذاشت ابهام در مذاکرات دولت های غربی با ایران در خصوص موضوع انرژی هسته ای بود. پیش از شروع ریزش ها تحریم ها پا برجا بود اما بازار به دلیل خوش بینی در بین فعالان خود، 9 ماه خوب را با وجود تحریم ها تجربه کرد چون این خوش بینی در بین فعالان بود که با روی کار آمدن دولت جدید و دیپلماسی فعالتر تحریم ها برداشته می شود، پول هایی که از صادرات قبلی بلوکه شده است به ایران برمی گردد، صادرات نفت آزاد می شود، سرمایه گذاران خارجی وارد کشور می شوند و در کل وضعیت اقتصادی کشور بهتر می شود که تأخیر افتادن درخصوص تحقق این خوش بینی ها عامل دیگری بر روند کاهشی بازار شد.

مدیر عامل کارگزاری بانک اقتصاد نوین پنجمین عامل در روند کاهشی بازار را سیاست های انقباضی دولت خواند و گفت: سیاست انقباضی دولت برای کنترل تورم بر حاشیه سود شرکت ها اثر گذار بود و رکود حاصل از این سیاست منجر به بی اعتمادی به آینده تولید در کشور شد هر چند در چند هفته اخیر با برنامه های جدید دولت برای خروج غیرتورمی از رکود بارقه ای از امید در بین سهامداران ایجاد شده است اما قطعاً بازار منتظر خروجی عملی سیاست ها و بسته جدید می ماند.

مسابقه بانک ها برای جذب سپرده های مردم
از نظر برزنی خبرهای بد بازار سرمایه به همین جا ختم نمی شود بلکه مسابقه بانکها برای جذب سپرده های مردمی آنهم به هر قیمتی و بدون هیچ نظارتی منجر به خارج شدن سرمایه ها از بازار سرمایه به بازار پول شد.

وی افزود: با وجود اینکه از چندی پیش صحبت هایی برای بازنگری در نرخ سود سپرده های بانکی در بین مسوولان و مدیران اقتصادی کشور صورت گرفته اما کمی دور از ذهن است سپردهای کوچ کرده به بازار پول حداقل تا پایان سال به بورس برگردد چون بخشی از سپرده ها معمولاً یک ساله سپرده گذاری شدند و خروج آن قبل از سررسید یعنی متحمل کردن سپرده گذار به پرداخت خسارت که همین عامل مانع برگشت سپرده ها به بورس می شود.

این کارشناس بازار سرمایه به هفتمین عامل اثر گذار در کاهش قیمت بازار اشاره کرد و گفت: بحران سیاسی عراق عامل دیگری است که در مدت اخیر در بازار سرمایه اثر گذاشت چون درگیری و جنگی که در عراق شروع شده این نگرانی را در بین سرمایه گذاران ایجاد کرده که ممکن است بابت این درگیرها هزینه های مالی به اقتصاد ما تحمیل کند.

وی افزود: با توجه به اینکه عراق یکی از مقاصد مطمئن و خوب صادراتی ایران است این گمان ایجاد شد که حجم صادرات به عراق کاهش پیدا می کند و همین امر روی وضعیت اقتصادی ما تأثیر می گذارد.

کوله بورس بر دوش حقیقی ها
وی ادامه داد: هشتمین عامل افت شاخص و طولانی شدن روند کاهشی بازار از دیدگاه این کارشناس بازار سرمایه خروج ضمنی سرمایه گذاران عمده حقوقی از بازار یا کند شدن فعالیت آنها در بازار بود.

برزنی گفت: خیلی از عوامل فوق عاملی برای خروج سهامداران حقوقی بزرگ و حتی حقیقی بزرگ شد علاوه بر این حقوقی ها پرداخت اقساط و بدهی را به عنوان عامل دیگری برای فروش مطرح می کردند بدین ترتیب عملاً بار بازار در این مدت بر دوش سهامدارن خرد قرار گرفت.

وی ادامه داد: با این احوال می توان اینگونه برداشت کرد که مشکل اصلی بازار کمبود نقدینگی است که بار آن از چند ماه قبل بر دوش حقیقی هایی گذاشته شده است که برخی از آنها دانش و اطلاعات لازم برای خرید و فروش را ندارند که همین امر خود منجر به دامن زدن به خرید و فروش های هیجانی و اصلاح نشدن بازار می شود.

این کارشناس بازار سرمایه به سهامداران توصیه کرد: سهامدارنی که تا به این جای کار با بازار سرمایه مانده اند از این پس هم یا با اتخاذ سیاست میان مدتی و بلند مدتی بمانند یا اینکه با سیاست خارج شوند و اجازه ندهند نوسانات بازار آنها را به خرید و فروشهای هیجانی سوق دهد.