کوتوله دور، به اندازه زمین آب دارد

به گزارش گروه فضای مجازی ، آنا به‌ نقل از نیچر نوشت: سال‌ها سیارکی که در مرز منظومه شمسی و در نزدیکی کمربندی انتهایی منظومه قرار دارد، توجه رصدگران را جلب می‌کرد. وزن این سیاره چیزی در حدود یک کوانتیلیون تن (یک ضرب در 10 به توان 18 تن) اندازه گرفته شده بود اما در قطب‌ها و سطح آن پدیده عجیب «یخفشان‌ها» مشاهده می‌شد. یخفشان‌ها شبیه آتشفشان هستند با این تفاوت که به‌جای سنگ مایع، از دهانه آنها آب جامد خارج می‌شود.

فضاپیمای «داون» که مدتی‌ست در مداری در ارتفاع 384 کیلومتری این سیارک در حال پرواز است، توانسته با اتکا به دوربین‌های فوق پیشرفته گاما، زیر سطح این کوتوله دور را بکاود و در آنجا اقیانوس‌هایی در حد و اندازه زمین بیابد. آنچه در کاووش زیر پوستی به دست آمده نشان می‌دهد این سیارک حاوی 0/2 تا 0/3 کوانتیلیون تن آب است که چیزی در حدود 17 تا 30 درصد از کل وزن سرس را تشکیل می‌دهد. برای به‌دست آوردن مقیاس باید بدانیم زمین حدود 15 کوانتیلیون تن آب در اقیانوس‌های خود دارد و این در حالی‌ست که سیاره ما حداقل 10 برابر بزرگتر از سرس است.

روش کار داون نیز در نوع خود جالب است. این فضاپیما اشعه‌های گاما را به سطح سرس پرتاب کرده و سپس بازتاب فروپاشی این گاما را جمع‌آوری نموده است. با محاسبه فروپاشی و جزئیات دیگر در اشعه گامای بازگشتی، داون توانسته مقدار هیدروژن موجود تا چندین متر زیر سطح سرس را محاسبه و به زمین ارسال کند. نقشه به‌دست آمده و محاسبات بعدی که در زمین انجام شده، نشان می‌دهد قطب‌های این سیارک در زیر پوسته، با شکل مایع یا جامد آب پوشیده شده است.

کیهان‌شناسان بر این باورند که حدود 4/5 میلیارد سال قبل و در زمان شکل‌گیری منظومه خورشیدی، سرس مقدار قابل توجهی آب در خود داشته است که با دور شدن از مرکز منظومه، شروع به سرد شدن کرده و یخ سطحی و زیر سطحی را تشکیل داده است. در دوران‌های بعدی یخ‌های سطحی تصعید شده (از حالت جامد مستقیما به بخار تبدیل شده) و اکنون فشارهای درونی سیاره، یخ‌های به دام افتاده در پوسته را به بیرون پرتاب می‌کند. بخشی از یخ‌های بخار شده در دوران اولیه، یک لایه نازک از اتمسفر به دور سرس تشکیل دادند که به مرور زمان از بین رفت. کشف این مقدار آب در مرزهای منظومه شمسی، طوفانی از تخیل و احتمال را به محافل کیهان‌شناسی سرازیر کرده است.