ضرورت تبعیت عقلانی انسان از دیگران

به گزارش گروه فضای مجازی به نقل از فارس؛ آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی امشب در جلسه درس اخلاق که در دفتر رهبر معظم انقلاب برگزار شد، با اشاره به‌ضرورت اطاعت از انبیاء اظهار کرد: اطاعت از پیامبران موجب می‌شود که انسان مشمول رحمت خداوند شود، اما برخی از افراد می‌گفتند که تقلید یک کار غلطی است و باید انسان خودش اخبار ائمه معصومین(ع) را بخواند و به آن‌ها اخباری گفته می‌شود.

وی ادامه داد: اخباری‌ها گرچه که هنوز در گوشه و کنار هستند، اما ابهت این گروه از بین رفته است، البته هنوز در کشورهایی همچون کویت و بحرین، اخباری‌ها حضور دارند، آن‌ها می‌گفتند که باید روایت اهل‌بیت(ع) را بخوانیم و به آن عمل کنیم، گرچه که در نهایت خود اخباری‌ها هم به یک عالم بزرگ مراجعه می‌کردند و سؤالات خودشان را از او می‌پرسیدند و در نهایت اخباری‌ها هم مقلد بودند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: در مقابل اخباری‌ها افرادی هم بودند که نسبت به اشخاصی تعلق‌ خاطر پیدا کردند و اختیار خودشان را به دست آن‌ها می‌دادند و حرف آن اشخاص را وحی منزل می‌دانستند، در حالی‌ که در قرآن آمده است که اطاعت از رسول خدا(ص) لازم است و انسان هم پس از ائمه معصومین(ع) باید از مراجع تقلید تبعیت کند وگرنه به گمراهی می‌افتد.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به‌ حکم تبعیت از دیگران در اسلام اظهار کرد: تبعیت از دیگران نه به‌ صورت مطلق صحیح و نه به‌ صورت مطلق غلط است، تبعیت از دیگران به سه گونه تقسیم می‌شود، برخی از تبعیت‌ها در آن اراده و اختیار افراد مؤثر نیست و افراد به صورت غیر اختیاری عکس‌العمل نشان می‌دهند، به‌عنوان‌مثال انسان اگر صدای بلندی را بشنود، به‌صورت غیرارادی می‌لرزد.

وی ادامه داد: گاهی رفتارهایی از انسان سر می‌زند که انعکاس کار دیگران است، این حرکت‌ها قابل ارزش‌یابی نیست، چون یک رفتار غیرارادی است، حضرت موسی زمانی که عصایش تبدیل به اژده‌ها شد، ترسید، این‌ یک حالت طبیعی است که نمی‌توان آن را مذمت کرد.

استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: یک کودک زمانی که بزرگ شد، دیگر از هرکسی تقلید نمی‌کند، او در آن زمان بیشتر به دنبال تقلید از همسالان خود است و تأثیر همسالان بر یک کودک بیشتر از پدر و مادر است، فرد در این موقعیت یک استدلال نیمه آگاهانه دارد، زمانی که او یک کاری را انجام می‌دهد، در خصوص دلیل انجام این کار می‌گوید که چون دیگران این کار را انجام دادند.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به استدلال برخی از افراد در خصوص تقلید از مردم گفت: برخی به تقلید از دیگران کاری را انجام می‌دهند تا مانند مردم بشوند و مردم دیگر آن‌ها را مذمت نکنند، در این موقعیت افراد بدون اینکه دلیل منطقی داشته باشند، از دیگران تبعیت می‌کنند.

وی ادامه داد: اگر انسان رفتار دیگران را تحلیل کرد و به این نتیجه رسید که این کار موجب سعادت و آن کار موجب عذاب می‌شود و پس از تحلیل یک کار را انتخاب کرد، در این صورت انسان با یک دلیل منطقی از دیگران تبعیت کرده است و کار او قابل مذمت نیست، این‌که انسان با دلیل عقلانی از دیگران در زندگی تبعیت کند، گریزی از آن نیست و این‌ یک کار لازم است.

استاد برجسته حوزه علمیه افزود: انسان در زندگی روزمره خود به سراغ افراد ماهری می‌رود تا این افراد یک کار فنی و علمی را برای او انجام بدهند، بدون اینکه از اسرار آن علوم و فنون آگاه شود، انسان نمی‌تواند در زندگی خود برای هر کاری دلیل منطقی داشته باشد، ولی او می‌تواند که یک دلیل اجمالی منطقی برای کارهایش داشته باشد.

آیت‌الله مصباح یزدی تبعیت از مراجع تقلید را ضروری دانست و تصریح کرد: اگر یک فرد امین همچون مرجع تقلید وجود داشته باشد که دروغ نمی‌گوید و 50 سال درس دین را خوانده است و از مردم هم چیزی را طلب نمی‌کند، باید به سراغ او رفت و در مسائل دینی از مرجع تقلید تبعیت کرد تا انسان به گمراهی نیفتد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: انسان باید به پدر و مادر خود احترام بگذارد و تکریم والدین در اسلام توصیه‌شده است، اما انسان نباید هر کار نادرستی که والدینش انجام می‌دهند را انجام بدهد و باید اعمال انسان بر اساس دستورات خداوند باشد.