عوامل رفع تهدیدات نظامی دشمنان را بهتر بشناسیم
کارشناسان نظامی «قیام» را دروازه ورود ایران به عرصه جدید ساخت موشکهای بالستیک میدانند و عنوان می کنند که تجربه 25 ساله صنعت دفاعی کشور در عرصه هوافضا در این موشک خلاصه شده است.
خبرگزاری میزان -
گروه سیاسی : مقام معظم رهبری روز یکشنبه هفته جاری در دیدار شرکتکنندگان در همایش سراسری فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نکات مهمی را در رابطه با ضرورت ارتقاء توانمندی های دفاعی و نظامی کشور ایراد فرمودند و تنها عامل رفع تهدیدات نظامی دشمنان را «اقتدار دفاعی و نظامی» و «ایجاد ترس و رعب در دشمن» دانستند.
بر همین اساس نگاهی خواهیم داشت به بخشی از دستاوردهای اقتدار آمیز نظامی و دفاعی نیروهای مسلح کشور که بنا بر فرمایش فرمانده کل قوا،تنها عامل رفع تهدیدات نظامی است.
موشک قیام
مرداد ماه سال 89 بود که برای اولین بار جدیدترین موشک بالستیک میان برد ایرانی با نام «قیام» باموفقیت تست و شلیک شد. این موشک بالستیک ایرانی شبیه موشک شهاب است.
این موشک قابلیت رادار گریزی و عدم رهگیری بیشتری نسبت به شهاب دارد چرا که بر خلاف انواع دیگر موشکهای شهاب، این موشک فاقد باله است.
قیام از جدیدترین موشکهای ایرانی است که دارای ویژگیهای فنی جدید و قدرت تاکتیکی منحصر به فردی است که باید آن را آخرین نمونه ساخته و معرفی شده از موشک های بالستیک سوخت مایع ایرانی دانست.
کارشناسان نظامی «قیام» را دروازه ورود ایران به عرصه جدید ساخت موشکهای بالستیک میدانند و عنوان می کنند که تجربه 25 ساله صنعت دفاعی کشور در عرصه هوافضا در این موشک خلاصه شده است.
ویژگیهای موشک بالستیک قیام
همان طور که اشاره شد یکی از ویژگی های استثنایی موشک قیام که در نمونه های دیگر موشک ایرانی تا کنون دیده نشده عدم اتکا به بالک های انتهای بدنه برای ایجاد پایداری در طی پرواز است.
این موشک مزیت هایی از جمله کاهش وزن و بازتاب راداری دارد که این ویژگی ها ذخیره و انبارداری آن را نیز ساده تر می کند، این ویژگی به واسطه دستیابی به فناوری تأمین پایداری و کنترل موشک باعث کنترل رانش در خروجی موتور و کاهش قابل توجه عوامل بروز خطا در این موشک می شود،که علاوه بر افزایش سرعت، قابلیت پرتاب موشک از انواع لانچرهای خاص را به آن میدهد.
با توجه به جدید بودن این موشک احتمالاً از فناوری های پیشرفته و سامانههای تمام دیجیتال در بخش های الکترونیکی آن استفاده شده ، همچنین سرعت آماده سازی و شلیک موشک قیام، یکی دیگر از ویژگی های مهم آن است.
موشک بالستیک قیام دارای بردی برابر با 800 کیلومتر است که می تواند کلاهکی به جرم 746کیلو گرم را با خود حمل کند.
از ويژگيهاي بارز موشك"قیام"اين است كه احتمال ردیابی، شناسایی و مورد اصابت قرار گرفتن آن توسط سیستم های ضد موشک(مانند پاتریوت، ارو و ...) به علت سرعت بالا هنگام پرتاب،چرخشي شدن، استفاده از آلیاژ خاص و جذب امواج رادار و به احتمال زیاد استفاده از کلاهک 3 تکه MIRV به شدت كاهش يافته است.
تفاوت موشک قیام با شهاب
از تصاویر منتشر شده شاید چنین برداشت شود که قیام -1 بر اساس فناوری بکار رفته در موشک شهاب-2 که خود نیز برگرفته از موشک اسکاد-سی کره ایست ساخته شده باشد، اما با این حساب نمیتوان قیام را کپی شهاب-2 دانست زیر قیام دارای ابعاد و طول بیشتری است و برد آن نیز 300 کیلومتر بیشتر از شهاب-2 است؛ این 300 کیلومتر اضافه برد در قیام در حالی تامین شده است که وزن کلاهک آن تنها چند کیلوگرم نسبت به شهاب-2 کمتر است در ضمن بالکهای معمول شهاب-2 نیز در ساختار قیام وجود ندارد.
بنابراین باید موشک قیام را نمونه باز طراحی شده موشک شهاب-2 دانست که مزیتهای بیشتری نسبت به آن دارد. به نظر میرسد که متخصصان ایران با حذف بالک و طراحی یک بدنه سبک توانسته اند فضای بیشتری برای سوختگیری آن تامین کنند. در اینجا لازم است به چند نکته بسیار مهم را در ارتباط با این دو موشک بالستیک ایرانی توجه کنیم:
برد قیام 800 کیلومتر است و کلاهکی به جرم 746 کیلوگرم را حمل میکند. در حالیکه موشک شهاب-2 با کلاهک 750 کیلوگرمی 500 کیلومتر برد دارد. برای تامین 300 کیلومتر برد اضافه نسبت به شهاب-2 لازم است که حدود 1500 کیلوگرم از جرم ساختار موشک کاسته شده و همین میزان سوخت به آن تزریق شود.
بدنه شهاب-2 از فولاد ساخته شده است اما اطلاعاتی در مورد جنس بدنه قیام در دست نیست.
قیام از کلاهکی جداشونده استفاده میکند. تصاویر نشان میدهد که کلاهک قیام بسیار شبیه به کلاهکهایی است که در موشکهای قدر- سجیل و شهاب-3 وجود دارد. جدا شونده بودن کلاهک باعث افزایش دقت اصابت به هدف در این موشک میشود. حتی اگر کلاهک از موشک جدا نشود به علت بدنه جمع و جور تر، دقت قیام از موشکهای شهاب-2 بیشتر است .
لازم بذکر است چنانچه بدنه موشک از مواد سبک ساخته شده باشد لازم است که کلاهک پیش از رسیدن به ارتفاع پایین از آن جدا شود.
سرعت موشک قیام با سرعت شهاب-2 یکی است در حالیکه که طول و برد آن بیشتر است. این نکته میتواند مبین این مسئله باشد که ایرانیان علاوه بر کاهش جرم بدنه توان موتور را نیز افزایش داده اند که البته با توجه به توانایی بالای ایران کار چندان دور از ذهنی نیست.
این برد 800 کیلومتری قیام توانایی استراتژیک ایران را برای هدف قرار دادن منافع دشمن در این محدوده به شکل قابل توجهی افزایش داده است.
منابع خارجی طول قیام را کوتاهتر از شهاب-2 ارزیابی کردند اما در بنر نصب شده در نمایشگاه دفاعی ایران طول آن 5 متر بزرگتر از طول شهاب-2 ذکر شده است، در حالیکه طبق اطلاعات بنر وزن موشک تنها 100 کیلوگرم بیشتر از شهاب-2 است.
بنابراین به طور خلاصه باید گفت مزایای "قیام" نسبت به شهاب-2 عبارتست از: برد بیشتر، دقت بیشتر، سطح مقطع راداری کمتر و سکوهای شلیک متنوعتر.
"قیام" موشکی در حال تکامل
همانطور که اشاره شد موشک قیام قابلیت شلیک از سکوهای سیار و ثابت زمینی را دارد، اما مهمترین قابلیتی که در آینده میتوان برای آن در نظر گرفت اینست که این موشک در دریا نیز قابلیت شلیک داشته باشد. بدنه جمع و جور قیام بسیار برای حمل کانتیری بر روی کشتیهای تجاری و نظامی و سکوهای پرتاب زیردریایی مناسب است .(مانند تجربه موشکهای آر-27 روسی یا موشک دانوش نیروی دریایی هند)
البته این نکته تا حدود زیادی از جانب مقامات کشورمان نیز تایید شده و با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران درصدد دستیابی به فناوریهای پیشرفته دریایی است حضور موشکهایی در کلاس قیام و یا کلاسهای بالاتر در دریاهای آزاد و آبهای سرزمینی علاوه بر اینکه نیاز به موشکهایی در کلاس سجیل و شهاب را کاهش میدهد قدرت مانور موشکی ایران را نیز به نحو موثری افزایش میدهد.
در نهایت به نظر نمیرسد که قیام -1 آخرین موشک از این دست ابتکارات باشد. احتمالا برنامه هایی نیزبرای ارتقای موشکهای شهاب-1 و شهاب-2 و حتی شهاب-3 با توجه به تجربه موشک قیام -1 وجود دارد که در آینده ای نه چندان دور در معرض دید جهانیان قرار خواهد گرفت.
سیلوهای موشکی
"ما 31 سال است که بصورت شبانه کار ساخت تونل، ایجاد انبارهای موشکی، سیلوها و فضاهای زیر زمینی را انجام میدهیم"؛ این بخشی از سخنان سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران است که اواخر اسفندماه در یک برنامه تلویزیونی ایراد کرد.
اواسط دی ماه 94 بود که از دومین شهر موشکی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حضور رئیس مجلس رونمایی شد و بازتاب بسیار وسیعی در رسانههای بینالمللی پیدا کرد. پیش تر در مهرماه 94 نیز برای نخستین بار از یکی از شهرهای موشکی سپاه رونمایی و تصاویری از آن توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر شد.
اما روند ساخت این شهرها و تونلهای زیرزمینی موشکی که به گفته فرمانده هوافضای سپاه حتی در مقابل بمب اتم هم مقاوم است، از سال 1363 که اولین موشکها از لیبی وارد کشور شدند، آغاز شد.
در آن سال پس از آنکه 30 فرند موشک و دو سکوی پرتاب وارد کشور شدند؛ حفاری اولین تونل زیرزمینی و موشکی توسط نیروهای سپاه آغاز شد.
امروز با گذشت 31 سال، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اکثر نقاط کشور، شهرهای موشکی بزرگی احداث کرده که از دید و تیر دشمن در امان هستند و با قرار داشتن در اعماق 500 متری کوههای بلند، برای هر متجاوزی به مثابه یک کابوس تلقی میشوند.
شهاب 3
جنگ كه تمام میشود، تیم موشكی ایران كه حالا دیگر آب دیده و كارآزموده شده بودند، باید ایدهای بزرگ را عملیاتی میكردند، یعنی ساخت موشكی بالستیك و دوربرد.
از آنجایی كه در بهترین حالت، ایران فقط در دوران جنگ تعداد اندكی موشك بالستیك اسكاد بی با بردی حدود 300 كیلومتر داشت؛ این، كار را برای حسن طهرانی مقدم فرمانده یگان موشكی سپاه پاسداران كمی سخت میكرد چرا كه هیچ الگویی غیر از یك موشك ساخت شوروی پیش رو نداشت.
اما با این وجود، او و تیم زبده و جوانش كه حالا دیگر با گذشت بیش از 5 سال متخصص موشكی شده بودند، نا امید نشده و كار را آغاز میكنند تا اولا جای خالی ذخایر موشكهای اسكادبی را پر كنند و ثانیا با تولید موشكی میان برد و بالستیك، در جهت تحقق آرزویی بزرگی گام بردارند.
هدف تیم موشكی آن روز ایران، دستیابی به بردی بود كه بتوان با آن مركزشهرهای مختلف اسرائیلی را هدف قرار داد و این كاری بس بزرگ اما شدنی بود.
كار از همان اوایل دهه 70 آغاز شد و تیم موشكی سپاه توانست موشك شهاب 1 و شهاب 2 را با الگوگیری از موشكهای بالستیك اسكادبی ولی با بردی بیشتر بسازد.
این خبر در آن دوران بسیار سر و صدا كرد اما هنوز كار اصلی باقی مانده بود و حسن طهرانی مقدم و تیمش نتوانسته بودند به برد هدف یعنی بیش از 1150 كیلومتر دست یابند.
موشكهای بالستیك شهاب 1 و شهاب 2 كه با الگوگیری از موشك بالستیك اسكاد بی ساخته شده بودند، به ترتیب حدود 300 و 500 كیلومتر برد داشتند اما در اواخر دهه 70 و بعد از نزدیك به یك دهه تلاش و كوشش در صنعت ساخت و تولید موشك و راكت، نخستین نمونه از موشك بالستیك میان برد شهاب 3 با بردی حدود 1150 كیلومتر در سال 1377 رونمایی و با موفیقت تست شد.
این اولین نمونه از موشكهای میان برد ایران و سكوی پرش صنایع موشكی كشورمان در عرصه تولید و ساخت موشكهای بالستیك بود و همین امر موجب شد كه دشمنان و به خصوص رژیم صهیونیستی به فكر چارهای برای مقابله بیفتند.
آنها در این راستا و پس از رونمایی از نمونههای جدید موشك شهاب 3، تصمیم گرفتند كه با كمك بیش از 130 شركت و موسسه آمریكایی سامانه دفاعی موشكی آرو 2 (Arrow 2 anti missile defense) را با هدف مقابله با بالستیكهای شهاب 3 بسازند. این سامانه قرار بود كه همزمان با 30 موشك، موشك هدف كه همان نمونه موشك شهاب 3 ایران بود، را رهگیری و منهدم كند.
اما امروز با گذشت حدود 6 سال از اولین تست سامانه بالستیكزن آرو 2، این سامانه همچنان در مقابل موشكی كه بر اساس فرضیات موشك بالستیك شهاب 3 ساخته شده است، ناكام عمل كرده است.
موشكهای شهاب 1، شهاب 2 و شهاب 3 همگی از قابلیت استفاده از سوخت مایع برخوردار هستند و ماموریت زمین به زمین خود را در بردهای مختلف از روی لانچرهای متحرك انجام میدهند.
موشك شهاب 3 در این بین با برد 1150 كیلومتری، طول 15متر (حدود 4 متر بیشتر از شهاب2)، وزن مسلح 15 تنی و وزن سرجنگی 670 كیلوگرمی و تك مرحلهای، جزو بهترین و البته مشهورترین موشك های بالستیك ایران به شمار می رود.
این موشك قابلیت حمل كلاهكهای مختلف را دارد. در آخرین نمونه، موشك شهاب 3 به كلاهكهای بارانی مجهز شده و قادر است اهداف پهن شده در نقاط مختلف را با دقت و توان بالا هدف قرار دهد.
كلاهكهای بارانی می توانند حجم انبوهی از ادوات و مواضع پهن شده دشمن را با رهاسازی انبوهی از بمبهای كوچك، منهدم كرده و آسیب جدی به آنها وارد كنند.
از سوی دیگر، شهاب 3 با ارتقاء در برد و عملكردهایی كه در سالهای اخیر داشته است، امروز به راحتی میتواند مراكز حیاتی و حساس رژیم صهیونیستی در شهرها و نقاط مختلف سرزمین های اشغالی فلسطین را با دقت بالا هدف قرار داده و منهدم كند.
ناوشکن جماران
"ما هفتصد هشتصد سال سابقهی دریانوردی داریم. آن روزی که از بنادر خلیج فارس کشتیهایمان به اقصی نقاط آسیا میرفت، خیلی از کشورهایی که امروز در دریانوردی تبحر و شهرت پیدا کردهاند، اصلاً وجود قابل ذکری نداشتند. با این سابقه، با این توانایی هایی که ملت ما دارد، با این ذهن خوب، با این هوش سرشار، با این سرانگشتان مهارتیاب که جوانهای ما دارند، مردم ما دارند، ما چرا باید اینقدر عقب بمانیم که حالا وقتی یک دستاوردی پیدا میکنیم، اینطور خوشحال شویم؟"
این جملات بخشی از سخنان مقام معظم رهبری در دیدار سی ام بهمن سال 88 با دست اندرکاران ساخت ناوشکن جماران بود. ناوشکن جماران نخستین ناوشکن طراحی و ساختهشده به دست متخصصان افتخارآفرین نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و نخبگان و دانشمندان توانمند ایرانی، در مراسم ویژهای، با فرمان حضرت آیتالله خامنهای -فرمانده کل قوا- رسماً به ناوگان دریایی ارتش ملحق شد و جمهوری اسلامی ایران به جمع معدود کشورهای جهان پیوست که از قابلیت طراحی، ساخت و تجهیز رزمناوها و ناوشکنهای پیچیده و مجهز برخوردارند.
مسؤولان آمریکایی و انگلیسی سفرهای متعددی به کشورهای عربی حاشیهی خلیج فارس داشتند و سعی کردند تا تهدیدات خودشان را از راه خلیج فارس به داخل خاک ایران منتقل کنند، اما واکنش به موقع رهبر انقلاب و حضور ایشان در منطقه در پی افتتاح ناوشکن جماران نوعی بازدارندگی حسابشده بهشمار میرود و بازگوکنندهی این پیام بود که جمهوری اسلامی ایران نه تنها از اسم و هویت خلیج فارس حمایت میکند، بلکه بهطور عملی نیز در منطقه حضور دارد و بر منطق بازدارندگی تأکید دارد. سیاست ایران تاکنون بازدارندگی بری را نشان میداد. بعد از آن هم با پرتاب موشک و ماهواره همگی به نوعی بر بازدارندگی هوایی ایران صحّه گذاشتند اما حضور رهبر انقلاب نشان داد که کشور ما در حوزهی بازدارندگی بحری نیز حرفهای مهمی برای گفتن دارد.
جماران نخستین نمونه از کشتیهای جنگی کلاس موج ساخت ایران است که به موشکهای هدایت شونده دریابهدریا ودریابههوا، اژدرانداز، توپ پدافندی، ابزار ناوبری الکترونیکی نوین و امکانات جنگ الکترونیک مجهز است. این کشتی با طول ۹۴ متر، ظرفیت ۱۴۲۰ تُن و سرعت ۳۰ گره دریایی (۵۶ کیلومتر بر ساعت)، توانایی حمل ۱۴۰ ملوان و حمل بالگرد و سوختگیری آنها را نیز دارد.
بهگفته رسانههای ایرانی، این کشتی در ایران با بکارگیری قطعات داخلی و خارجی و همکاری ۱۲۰ دانشگاه ایرانی طراحی و ساخته شدهاست. موتور این کشتی ساخت فرانسه است، اما به دلیل تحویل دادهنشدن کامل گیربکس، شفت و پروانه طبق قرارداد، این قطعات از جمله شفت ۱۲ متری آن با وجود دشواری توسط متخصصین ایرانی ساخته شدهاست.
سامانههای ناوبری، سامانهٔ برق و ناوبری و مخابرات اضطراری، سامانهٔ هوای فشرده و کنترل، سامانهٔ خنک کاری موتور، سامانهٔ ساعت مرکزی، سامانههای چف و فلیر، سونارهای زیر سطحی و اکوساندر، سامانههای الکترواپتیکال، سامانهٔ کامل هواشناسی، سامانهٔ کنترل آتش، سامانهٔ هماهنگ کننده(سینکرونایزر)، سامانهٔ قطب نمای مغناطیسی٫جایروی مغناطیسی٫عمق سنج وسرعت سنج، سامانهٔ آب شیرین کن، سامانهٔ هدایت خودکار(اتوپایلوت)، سامانهٔ ضد حریق، سامانهٔ امداد و نجات، سامانهٔ جامع ردانگارد(کو اوردینیتور)، سامانهٔ متعادل کننده(استبلایزر)، سامانهٔ مخابرات و شبکه رایانه داخلی، سامانههای مخابراتی هوایی، سامانههای هشدار و خطر سراسری، سطحی و زیرسطحی و سامانه ردنگار (coordinator)، سامانههای راداری تاکتیکی، سامانههای جنگ الکترونیک و ضدالکترونیک، نیروگاه ۵۵۰ کیلوواتی، سامانه دفاع در برابر حملههای شمه (شیمیایی-میکروبی-هستهای)، دربهای نفوذناپذیر، دوشهای ضد آلودگی شمه برای رفع آلودگی احتمالی نفرات و تیمهای سنجش آلودگی عوامل شیمیایی مجهز به لاکرهای کنترل صدمههای احتمالی به ناوشکن و همچنین توانایی سوخترسانی به بالگرد برروی پد ویژه برای نخستین بار در ناوشکن این کلاس، برخی از ویژگی های جماران هستند.
از دیدگاه رزمی این ناوچه دارای نیز این ناو ۴ لانچر برای موشک سطح به سطح نور با برد حدود ۱۷۰ کیلومتر و سرجنگی ۱۶۵ کیلوگرمی، ۴ لانچر برای موشک سطح به هوا فجر با برد ۳۲ کیلو متر، دو پک سه تیوپه اژدرهای کوتاه برد ۵۳۳م. م. با برد ۳۰ کیلومتر، ۴ قبضه موشک انداز دوش پرتاب میثاق ۲ با برد حدود ۶ کیلومتر و سرجنگی ۱ کیلوگرمی، ۱ قبضه توپ تمام اتوماتیک ۷۶م. م. فجر ۲۷ در سینه ناو با توانایی شلیک ۸۵ گلوله در دقیقه(نواخت ۱۲۰ گلوله در دقیقه نیز برای این توپ ذکر شده)با حداکثر برد ۱۷ کیلومتر و برد مؤثر ۱۲ کیلومتر برای اهداف سطحی و ۷ کیلومتر برای اهداف هوایی(ارتفاع ۲۳۰۰۰ پایی)، قبضه توپ ۴۰م. م. هدایت راداری فتح ۴۰ در پاشنه با نواخت ۳۰۰ گلوله در دقیقه و بیشینه برد ۱۲ کیلومتر برای پدافند هوایی، ۲ قبضه توپ ۲۰م. م. در دو طرف پل فرماندهی، دو قبضه مسلسل ۱۲٫۷م. م. دوشکا در دو طرف و همچنین توانایی پذیرش یک فروند بالگرد از نوع بل ۲۱۲ ویا اس اچ-۳ سی کینگ را دارا می باشد.
بنابراین امروز ما از واقعگرایی تدافعی پا به عرصهی واقعگرایی تهاجمی (Offensive Realism) گذاشتیم و این به آن معنا نیست که ما حالت تهاجمی به خود گرفتهایم، بلکه در حال یک رقابت سالم هستیم. ما قصد داریم در عرصهی بینالمللی با بازیگران دیگر از جمله آمریکا، انگلیس، روسیه و... رقابت کنیم؛ رقابتی سالم که توأم با ستیز نیست و اقتدار کشور را به دنبال خواهد داشت.
موشک عماد
مهر 1394، چند روز قبل از فرارسیدن موعد تصویب برجام، حسین دهقان وزیر دفاع از ساخت و آزمایش نسل جدیدی از موشکهای ساخت داخل خبر داد.
عماد نخستین موشک بالستیک دوربرد ایران که قابلیت هدایت و کنترل تا لحظه اصابت به هدف را دارد، همان نسل جدید موشکهای ساخت متخصصان داخلی است که جهانیان را به حیرت واداشته است و هیئت حاکمه کشورهای غربی بویژه آمریکا را به تکاپو انداخت که چنین القاء کنند رونمایی و آزمایش موشک عماد نقض برجام بوده است؛ ادعایی که از سوی مسئولان کشورمان با استناد به متن برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل رد شد.
بر همین اساس نگاهی خواهیم داشت به بخشی از دستاوردهای اقتدار آمیز نظامی و دفاعی نیروهای مسلح کشور که بنا بر فرمایش فرمانده کل قوا،تنها عامل رفع تهدیدات نظامی است.
موشک قیام
مرداد ماه سال 89 بود که برای اولین بار جدیدترین موشک بالستیک میان برد ایرانی با نام «قیام» باموفقیت تست و شلیک شد. این موشک بالستیک ایرانی شبیه موشک شهاب است.
این موشک قابلیت رادار گریزی و عدم رهگیری بیشتری نسبت به شهاب دارد چرا که بر خلاف انواع دیگر موشکهای شهاب، این موشک فاقد باله است.
قیام از جدیدترین موشکهای ایرانی است که دارای ویژگیهای فنی جدید و قدرت تاکتیکی منحصر به فردی است که باید آن را آخرین نمونه ساخته و معرفی شده از موشک های بالستیک سوخت مایع ایرانی دانست.
کارشناسان نظامی «قیام» را دروازه ورود ایران به عرصه جدید ساخت موشکهای بالستیک میدانند و عنوان می کنند که تجربه 25 ساله صنعت دفاعی کشور در عرصه هوافضا در این موشک خلاصه شده است.
ویژگیهای موشک بالستیک قیام
همان طور که اشاره شد یکی از ویژگی های استثنایی موشک قیام که در نمونه های دیگر موشک ایرانی تا کنون دیده نشده عدم اتکا به بالک های انتهای بدنه برای ایجاد پایداری در طی پرواز است.
این موشک مزیت هایی از جمله کاهش وزن و بازتاب راداری دارد که این ویژگی ها ذخیره و انبارداری آن را نیز ساده تر می کند، این ویژگی به واسطه دستیابی به فناوری تأمین پایداری و کنترل موشک باعث کنترل رانش در خروجی موتور و کاهش قابل توجه عوامل بروز خطا در این موشک می شود،که علاوه بر افزایش سرعت، قابلیت پرتاب موشک از انواع لانچرهای خاص را به آن میدهد.
با توجه به جدید بودن این موشک احتمالاً از فناوری های پیشرفته و سامانههای تمام دیجیتال در بخش های الکترونیکی آن استفاده شده ، همچنین سرعت آماده سازی و شلیک موشک قیام، یکی دیگر از ویژگی های مهم آن است.
موشک بالستیک قیام دارای بردی برابر با 800 کیلومتر است که می تواند کلاهکی به جرم 746کیلو گرم را با خود حمل کند.
از ويژگيهاي بارز موشك"قیام"اين است كه احتمال ردیابی، شناسایی و مورد اصابت قرار گرفتن آن توسط سیستم های ضد موشک(مانند پاتریوت، ارو و ...) به علت سرعت بالا هنگام پرتاب،چرخشي شدن، استفاده از آلیاژ خاص و جذب امواج رادار و به احتمال زیاد استفاده از کلاهک 3 تکه MIRV به شدت كاهش يافته است.
تفاوت موشک قیام با شهاب
از تصاویر منتشر شده شاید چنین برداشت شود که قیام -1 بر اساس فناوری بکار رفته در موشک شهاب-2 که خود نیز برگرفته از موشک اسکاد-سی کره ایست ساخته شده باشد، اما با این حساب نمیتوان قیام را کپی شهاب-2 دانست زیر قیام دارای ابعاد و طول بیشتری است و برد آن نیز 300 کیلومتر بیشتر از شهاب-2 است؛ این 300 کیلومتر اضافه برد در قیام در حالی تامین شده است که وزن کلاهک آن تنها چند کیلوگرم نسبت به شهاب-2 کمتر است در ضمن بالکهای معمول شهاب-2 نیز در ساختار قیام وجود ندارد.
بنابراین باید موشک قیام را نمونه باز طراحی شده موشک شهاب-2 دانست که مزیتهای بیشتری نسبت به آن دارد. به نظر میرسد که متخصصان ایران با حذف بالک و طراحی یک بدنه سبک توانسته اند فضای بیشتری برای سوختگیری آن تامین کنند. در اینجا لازم است به چند نکته بسیار مهم را در ارتباط با این دو موشک بالستیک ایرانی توجه کنیم:
برد قیام 800 کیلومتر است و کلاهکی به جرم 746 کیلوگرم را حمل میکند. در حالیکه موشک شهاب-2 با کلاهک 750 کیلوگرمی 500 کیلومتر برد دارد. برای تامین 300 کیلومتر برد اضافه نسبت به شهاب-2 لازم است که حدود 1500 کیلوگرم از جرم ساختار موشک کاسته شده و همین میزان سوخت به آن تزریق شود.
بدنه شهاب-2 از فولاد ساخته شده است اما اطلاعاتی در مورد جنس بدنه قیام در دست نیست.
قیام از کلاهکی جداشونده استفاده میکند. تصاویر نشان میدهد که کلاهک قیام بسیار شبیه به کلاهکهایی است که در موشکهای قدر- سجیل و شهاب-3 وجود دارد. جدا شونده بودن کلاهک باعث افزایش دقت اصابت به هدف در این موشک میشود. حتی اگر کلاهک از موشک جدا نشود به علت بدنه جمع و جور تر، دقت قیام از موشکهای شهاب-2 بیشتر است .
لازم بذکر است چنانچه بدنه موشک از مواد سبک ساخته شده باشد لازم است که کلاهک پیش از رسیدن به ارتفاع پایین از آن جدا شود.
سرعت موشک قیام با سرعت شهاب-2 یکی است در حالیکه که طول و برد آن بیشتر است. این نکته میتواند مبین این مسئله باشد که ایرانیان علاوه بر کاهش جرم بدنه توان موتور را نیز افزایش داده اند که البته با توجه به توانایی بالای ایران کار چندان دور از ذهنی نیست.
این برد 800 کیلومتری قیام توانایی استراتژیک ایران را برای هدف قرار دادن منافع دشمن در این محدوده به شکل قابل توجهی افزایش داده است.
منابع خارجی طول قیام را کوتاهتر از شهاب-2 ارزیابی کردند اما در بنر نصب شده در نمایشگاه دفاعی ایران طول آن 5 متر بزرگتر از طول شهاب-2 ذکر شده است، در حالیکه طبق اطلاعات بنر وزن موشک تنها 100 کیلوگرم بیشتر از شهاب-2 است.
بنابراین به طور خلاصه باید گفت مزایای "قیام" نسبت به شهاب-2 عبارتست از: برد بیشتر، دقت بیشتر، سطح مقطع راداری کمتر و سکوهای شلیک متنوعتر.
"قیام" موشکی در حال تکامل
همانطور که اشاره شد موشک قیام قابلیت شلیک از سکوهای سیار و ثابت زمینی را دارد، اما مهمترین قابلیتی که در آینده میتوان برای آن در نظر گرفت اینست که این موشک در دریا نیز قابلیت شلیک داشته باشد. بدنه جمع و جور قیام بسیار برای حمل کانتیری بر روی کشتیهای تجاری و نظامی و سکوهای پرتاب زیردریایی مناسب است .(مانند تجربه موشکهای آر-27 روسی یا موشک دانوش نیروی دریایی هند)
البته این نکته تا حدود زیادی از جانب مقامات کشورمان نیز تایید شده و با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران درصدد دستیابی به فناوریهای پیشرفته دریایی است حضور موشکهایی در کلاس قیام و یا کلاسهای بالاتر در دریاهای آزاد و آبهای سرزمینی علاوه بر اینکه نیاز به موشکهایی در کلاس سجیل و شهاب را کاهش میدهد قدرت مانور موشکی ایران را نیز به نحو موثری افزایش میدهد.
در نهایت به نظر نمیرسد که قیام -1 آخرین موشک از این دست ابتکارات باشد. احتمالا برنامه هایی نیزبرای ارتقای موشکهای شهاب-1 و شهاب-2 و حتی شهاب-3 با توجه به تجربه موشک قیام -1 وجود دارد که در آینده ای نه چندان دور در معرض دید جهانیان قرار خواهد گرفت.
سیلوهای موشکی
"ما 31 سال است که بصورت شبانه کار ساخت تونل، ایجاد انبارهای موشکی، سیلوها و فضاهای زیر زمینی را انجام میدهیم"؛ این بخشی از سخنان سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران است که اواخر اسفندماه در یک برنامه تلویزیونی ایراد کرد.
اواسط دی ماه 94 بود که از دومین شهر موشکی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حضور رئیس مجلس رونمایی شد و بازتاب بسیار وسیعی در رسانههای بینالمللی پیدا کرد. پیش تر در مهرماه 94 نیز برای نخستین بار از یکی از شهرهای موشکی سپاه رونمایی و تصاویری از آن توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر شد.
اما روند ساخت این شهرها و تونلهای زیرزمینی موشکی که به گفته فرمانده هوافضای سپاه حتی در مقابل بمب اتم هم مقاوم است، از سال 1363 که اولین موشکها از لیبی وارد کشور شدند، آغاز شد.
در آن سال پس از آنکه 30 فرند موشک و دو سکوی پرتاب وارد کشور شدند؛ حفاری اولین تونل زیرزمینی و موشکی توسط نیروهای سپاه آغاز شد.
امروز با گذشت 31 سال، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اکثر نقاط کشور، شهرهای موشکی بزرگی احداث کرده که از دید و تیر دشمن در امان هستند و با قرار داشتن در اعماق 500 متری کوههای بلند، برای هر متجاوزی به مثابه یک کابوس تلقی میشوند.
شهاب 3
جنگ كه تمام میشود، تیم موشكی ایران كه حالا دیگر آب دیده و كارآزموده شده بودند، باید ایدهای بزرگ را عملیاتی میكردند، یعنی ساخت موشكی بالستیك و دوربرد.
از آنجایی كه در بهترین حالت، ایران فقط در دوران جنگ تعداد اندكی موشك بالستیك اسكاد بی با بردی حدود 300 كیلومتر داشت؛ این، كار را برای حسن طهرانی مقدم فرمانده یگان موشكی سپاه پاسداران كمی سخت میكرد چرا كه هیچ الگویی غیر از یك موشك ساخت شوروی پیش رو نداشت.
اما با این وجود، او و تیم زبده و جوانش كه حالا دیگر با گذشت بیش از 5 سال متخصص موشكی شده بودند، نا امید نشده و كار را آغاز میكنند تا اولا جای خالی ذخایر موشكهای اسكادبی را پر كنند و ثانیا با تولید موشكی میان برد و بالستیك، در جهت تحقق آرزویی بزرگی گام بردارند.
هدف تیم موشكی آن روز ایران، دستیابی به بردی بود كه بتوان با آن مركزشهرهای مختلف اسرائیلی را هدف قرار داد و این كاری بس بزرگ اما شدنی بود.
كار از همان اوایل دهه 70 آغاز شد و تیم موشكی سپاه توانست موشك شهاب 1 و شهاب 2 را با الگوگیری از موشكهای بالستیك اسكادبی ولی با بردی بیشتر بسازد.
این خبر در آن دوران بسیار سر و صدا كرد اما هنوز كار اصلی باقی مانده بود و حسن طهرانی مقدم و تیمش نتوانسته بودند به برد هدف یعنی بیش از 1150 كیلومتر دست یابند.
موشكهای بالستیك شهاب 1 و شهاب 2 كه با الگوگیری از موشك بالستیك اسكاد بی ساخته شده بودند، به ترتیب حدود 300 و 500 كیلومتر برد داشتند اما در اواخر دهه 70 و بعد از نزدیك به یك دهه تلاش و كوشش در صنعت ساخت و تولید موشك و راكت، نخستین نمونه از موشك بالستیك میان برد شهاب 3 با بردی حدود 1150 كیلومتر در سال 1377 رونمایی و با موفیقت تست شد.
این اولین نمونه از موشكهای میان برد ایران و سكوی پرش صنایع موشكی كشورمان در عرصه تولید و ساخت موشكهای بالستیك بود و همین امر موجب شد كه دشمنان و به خصوص رژیم صهیونیستی به فكر چارهای برای مقابله بیفتند.
آنها در این راستا و پس از رونمایی از نمونههای جدید موشك شهاب 3، تصمیم گرفتند كه با كمك بیش از 130 شركت و موسسه آمریكایی سامانه دفاعی موشكی آرو 2 (Arrow 2 anti missile defense) را با هدف مقابله با بالستیكهای شهاب 3 بسازند. این سامانه قرار بود كه همزمان با 30 موشك، موشك هدف كه همان نمونه موشك شهاب 3 ایران بود، را رهگیری و منهدم كند.
اما امروز با گذشت حدود 6 سال از اولین تست سامانه بالستیكزن آرو 2، این سامانه همچنان در مقابل موشكی كه بر اساس فرضیات موشك بالستیك شهاب 3 ساخته شده است، ناكام عمل كرده است.
موشكهای شهاب 1، شهاب 2 و شهاب 3 همگی از قابلیت استفاده از سوخت مایع برخوردار هستند و ماموریت زمین به زمین خود را در بردهای مختلف از روی لانچرهای متحرك انجام میدهند.
موشك شهاب 3 در این بین با برد 1150 كیلومتری، طول 15متر (حدود 4 متر بیشتر از شهاب2)، وزن مسلح 15 تنی و وزن سرجنگی 670 كیلوگرمی و تك مرحلهای، جزو بهترین و البته مشهورترین موشك های بالستیك ایران به شمار می رود.
این موشك قابلیت حمل كلاهكهای مختلف را دارد. در آخرین نمونه، موشك شهاب 3 به كلاهكهای بارانی مجهز شده و قادر است اهداف پهن شده در نقاط مختلف را با دقت و توان بالا هدف قرار دهد.
كلاهكهای بارانی می توانند حجم انبوهی از ادوات و مواضع پهن شده دشمن را با رهاسازی انبوهی از بمبهای كوچك، منهدم كرده و آسیب جدی به آنها وارد كنند.
از سوی دیگر، شهاب 3 با ارتقاء در برد و عملكردهایی كه در سالهای اخیر داشته است، امروز به راحتی میتواند مراكز حیاتی و حساس رژیم صهیونیستی در شهرها و نقاط مختلف سرزمین های اشغالی فلسطین را با دقت بالا هدف قرار داده و منهدم كند.
ناوشکن جماران
"ما هفتصد هشتصد سال سابقهی دریانوردی داریم. آن روزی که از بنادر خلیج فارس کشتیهایمان به اقصی نقاط آسیا میرفت، خیلی از کشورهایی که امروز در دریانوردی تبحر و شهرت پیدا کردهاند، اصلاً وجود قابل ذکری نداشتند. با این سابقه، با این توانایی هایی که ملت ما دارد، با این ذهن خوب، با این هوش سرشار، با این سرانگشتان مهارتیاب که جوانهای ما دارند، مردم ما دارند، ما چرا باید اینقدر عقب بمانیم که حالا وقتی یک دستاوردی پیدا میکنیم، اینطور خوشحال شویم؟"
این جملات بخشی از سخنان مقام معظم رهبری در دیدار سی ام بهمن سال 88 با دست اندرکاران ساخت ناوشکن جماران بود. ناوشکن جماران نخستین ناوشکن طراحی و ساختهشده به دست متخصصان افتخارآفرین نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و نخبگان و دانشمندان توانمند ایرانی، در مراسم ویژهای، با فرمان حضرت آیتالله خامنهای -فرمانده کل قوا- رسماً به ناوگان دریایی ارتش ملحق شد و جمهوری اسلامی ایران به جمع معدود کشورهای جهان پیوست که از قابلیت طراحی، ساخت و تجهیز رزمناوها و ناوشکنهای پیچیده و مجهز برخوردارند.
مسؤولان آمریکایی و انگلیسی سفرهای متعددی به کشورهای عربی حاشیهی خلیج فارس داشتند و سعی کردند تا تهدیدات خودشان را از راه خلیج فارس به داخل خاک ایران منتقل کنند، اما واکنش به موقع رهبر انقلاب و حضور ایشان در منطقه در پی افتتاح ناوشکن جماران نوعی بازدارندگی حسابشده بهشمار میرود و بازگوکنندهی این پیام بود که جمهوری اسلامی ایران نه تنها از اسم و هویت خلیج فارس حمایت میکند، بلکه بهطور عملی نیز در منطقه حضور دارد و بر منطق بازدارندگی تأکید دارد. سیاست ایران تاکنون بازدارندگی بری را نشان میداد. بعد از آن هم با پرتاب موشک و ماهواره همگی به نوعی بر بازدارندگی هوایی ایران صحّه گذاشتند اما حضور رهبر انقلاب نشان داد که کشور ما در حوزهی بازدارندگی بحری نیز حرفهای مهمی برای گفتن دارد.
جماران نخستین نمونه از کشتیهای جنگی کلاس موج ساخت ایران است که به موشکهای هدایت شونده دریابهدریا ودریابههوا، اژدرانداز، توپ پدافندی، ابزار ناوبری الکترونیکی نوین و امکانات جنگ الکترونیک مجهز است. این کشتی با طول ۹۴ متر، ظرفیت ۱۴۲۰ تُن و سرعت ۳۰ گره دریایی (۵۶ کیلومتر بر ساعت)، توانایی حمل ۱۴۰ ملوان و حمل بالگرد و سوختگیری آنها را نیز دارد.
بهگفته رسانههای ایرانی، این کشتی در ایران با بکارگیری قطعات داخلی و خارجی و همکاری ۱۲۰ دانشگاه ایرانی طراحی و ساخته شدهاست. موتور این کشتی ساخت فرانسه است، اما به دلیل تحویل دادهنشدن کامل گیربکس، شفت و پروانه طبق قرارداد، این قطعات از جمله شفت ۱۲ متری آن با وجود دشواری توسط متخصصین ایرانی ساخته شدهاست.
سامانههای ناوبری، سامانهٔ برق و ناوبری و مخابرات اضطراری، سامانهٔ هوای فشرده و کنترل، سامانهٔ خنک کاری موتور، سامانهٔ ساعت مرکزی، سامانههای چف و فلیر، سونارهای زیر سطحی و اکوساندر، سامانههای الکترواپتیکال، سامانهٔ کامل هواشناسی، سامانهٔ کنترل آتش، سامانهٔ هماهنگ کننده(سینکرونایزر)، سامانهٔ قطب نمای مغناطیسی٫جایروی مغناطیسی٫عمق سنج وسرعت سنج، سامانهٔ آب شیرین کن، سامانهٔ هدایت خودکار(اتوپایلوت)، سامانهٔ ضد حریق، سامانهٔ امداد و نجات، سامانهٔ جامع ردانگارد(کو اوردینیتور)، سامانهٔ متعادل کننده(استبلایزر)، سامانهٔ مخابرات و شبکه رایانه داخلی، سامانههای مخابراتی هوایی، سامانههای هشدار و خطر سراسری، سطحی و زیرسطحی و سامانه ردنگار (coordinator)، سامانههای راداری تاکتیکی، سامانههای جنگ الکترونیک و ضدالکترونیک، نیروگاه ۵۵۰ کیلوواتی، سامانه دفاع در برابر حملههای شمه (شیمیایی-میکروبی-هستهای)، دربهای نفوذناپذیر، دوشهای ضد آلودگی شمه برای رفع آلودگی احتمالی نفرات و تیمهای سنجش آلودگی عوامل شیمیایی مجهز به لاکرهای کنترل صدمههای احتمالی به ناوشکن و همچنین توانایی سوخترسانی به بالگرد برروی پد ویژه برای نخستین بار در ناوشکن این کلاس، برخی از ویژگی های جماران هستند.
از دیدگاه رزمی این ناوچه دارای نیز این ناو ۴ لانچر برای موشک سطح به سطح نور با برد حدود ۱۷۰ کیلومتر و سرجنگی ۱۶۵ کیلوگرمی، ۴ لانچر برای موشک سطح به هوا فجر با برد ۳۲ کیلو متر، دو پک سه تیوپه اژدرهای کوتاه برد ۵۳۳م. م. با برد ۳۰ کیلومتر، ۴ قبضه موشک انداز دوش پرتاب میثاق ۲ با برد حدود ۶ کیلومتر و سرجنگی ۱ کیلوگرمی، ۱ قبضه توپ تمام اتوماتیک ۷۶م. م. فجر ۲۷ در سینه ناو با توانایی شلیک ۸۵ گلوله در دقیقه(نواخت ۱۲۰ گلوله در دقیقه نیز برای این توپ ذکر شده)با حداکثر برد ۱۷ کیلومتر و برد مؤثر ۱۲ کیلومتر برای اهداف سطحی و ۷ کیلومتر برای اهداف هوایی(ارتفاع ۲۳۰۰۰ پایی)، قبضه توپ ۴۰م. م. هدایت راداری فتح ۴۰ در پاشنه با نواخت ۳۰۰ گلوله در دقیقه و بیشینه برد ۱۲ کیلومتر برای پدافند هوایی، ۲ قبضه توپ ۲۰م. م. در دو طرف پل فرماندهی، دو قبضه مسلسل ۱۲٫۷م. م. دوشکا در دو طرف و همچنین توانایی پذیرش یک فروند بالگرد از نوع بل ۲۱۲ ویا اس اچ-۳ سی کینگ را دارا می باشد.
بنابراین امروز ما از واقعگرایی تدافعی پا به عرصهی واقعگرایی تهاجمی (Offensive Realism) گذاشتیم و این به آن معنا نیست که ما حالت تهاجمی به خود گرفتهایم، بلکه در حال یک رقابت سالم هستیم. ما قصد داریم در عرصهی بینالمللی با بازیگران دیگر از جمله آمریکا، انگلیس، روسیه و... رقابت کنیم؛ رقابتی سالم که توأم با ستیز نیست و اقتدار کشور را به دنبال خواهد داشت.
موشک عماد
مهر 1394، چند روز قبل از فرارسیدن موعد تصویب برجام، حسین دهقان وزیر دفاع از ساخت و آزمایش نسل جدیدی از موشکهای ساخت داخل خبر داد.
عماد نخستین موشک بالستیک دوربرد ایران که قابلیت هدایت و کنترل تا لحظه اصابت به هدف را دارد، همان نسل جدید موشکهای ساخت متخصصان داخلی است که جهانیان را به حیرت واداشته است و هیئت حاکمه کشورهای غربی بویژه آمریکا را به تکاپو انداخت که چنین القاء کنند رونمایی و آزمایش موشک عماد نقض برجام بوده است؛ ادعایی که از سوی مسئولان کشورمان با استناد به متن برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل رد شد.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *