پلیس،اقتدار و سرمایه اجتماعی

به گزارش گروه جامعه ،سردار سعید منتظرالمهدی*:چنانچه به شیوه ای اتفاقی گروهی معرف از شهروندان جامعه را مورد پرسش قرار دهیم و از آنان بپرسیم كه با شنیدن نام  ” پلیس " بلادر نگ و بی تامل چه مفاهیمی به ذهن آنان متبادر می‌شود ، غالب آنان از مفاهیمی نظیر ” امنیت " ، ” نظم " ، ” هنجارمندی " و ” اقتدار " سخن به میان خواهند آورد.

تداعی بلافصل این مفاهیم با نام پلیس ، بی گفت و گو نشان از آن دارد كه جامعه حیاتی‌ترین ماموریت خویش را بر دوش پلیس نهاده است و لاجرم از او انتظار دارد كه ماموریت‌ها  را  تمام و كمال و با جهد و جد بی وقفه به سامان برسانند. چه ، جامعه بر این واقعیت  اذعان دارد كه اندك تعللی در تحقق حداكثری ماموریت ” امنیت‌گستری " پلیس ، كجروی و كژكاركردی همچون خوره به جان جامعه می افتد و جامعه را از تحول و توسعه و فرابالیدن مستمر باز می دارد.  

نیازی به استدلال نیست كه پلیس ، به ویژه پلیس جمهوری اسلامی ایران ، برای به سامان رساندن خرسند آمیز و رضایت بخش ماموریت پر اهمیت ایجاد و بسط امنیت و نظم در جامعه ، از یكسو نیازمند ” اقتدار " است، آنهم اقتداری كه از چابكی ، قدرت نرم ، هوشمندی و جذابیت اخلاقی آن سر منشا دارد،  و از دیگر سو نیازمند برخوردار شدن از توانمندی ها، قابلیت‌ها و پتانسیل‌هایی است كه از آن تحت عنوان ” مهارت حرفه ای " یاد می‌شود  و البته ناگفته آشكار است كه اینها تنها نیمی از زمینه ها و بسترهای موفقیت پلیس را فراهم می‌سازند. نیم دیگر كارآمدی پلیس جمهوری اسلامی ریشه در” سرمایه اجتماعی " آن دارد.  

چنانچه ”سرمایه اجتماعی " را با مولفه‌های مهمی همچون ” اعتماد عمومی " ، ” آگاهی " و ” آمادگی برای مشاركت " تعریف نماییم بی درنگ اذعان خواهیم كرد كه پلیس بیش از سازمان دیگری ، نیازمند سرمایه اجتماعی است. چه ، اولاَ  بسیاری از پدیده هایی كه پلیس به مداخله درآنها می پردازد ماهیت ” اجتماعی " دارند و لاجرم بدون همكاری ، همراهی و همگامی یكایك شهروندان جامعه ، مداخله پلیس در آن پدیده‌ها كمتر موفقیت حداكثری را نصیب او ، و البته نصیب كل جامعه ، خواهد كرد. ثانیاَ : دیرزمانی است كه ثابت شده است كه هیچ پدیده كجروانه اجتماعی از میان بر نمی‌خیزد مگر آنكه جامعه ” فشار هنجاری " خود را معطوف آن سازد. ناگفته پیداست كه جامعه تنها زمانی در برابر پدیده های كجروانه و انحرافی چنین رویكردی را پیش روی خود قرار خواهد داد كه از یكسو از ماهیت این پدیده ها و نیز از حیطه‌های پرشمار كنش وری پلیس خود آگاه شود و از دیگر سو به پلیس در تقابل با پدیده های هنجارشكنانه و قانون گریزیانه اعتماد كامل بورزد.  

اختصاص هفته ای از 52 هفته سال به ناجا فرصت مغتنمی است تا این نیرو هم مردم عزیز كشور را از فعالیت‌های پرشمار و متنوع خود ” آگاه سازد " و هم توانمندی‌ها و مهارت‌های حرفه ای و روزآمدی خود را به سمع و نظر همگان برساند، هم بسترهای همفكری و همگامی شهروندان فهیم و مسئول  را با پلیس‌های تخصصی نشان دهد و هم ” اعتماد " پدید آمده را دو چندان سازد و موجبات رضایت خاطر مردمان عزیزمان و حضرت دوست فراهم شود. 
 
*معاون اجتماعی نیروی انتظامی

انتهای پیام/