زمان طولانی و اعمال سلیقه بیشتر دو اشکال عمده مجوز پیش از چاپ

به گزارش گروه فرهنگی به نقل از رادیو گفت و گو، برنامه"گفت و گوی فرهنگی" با موضوع «واگذاری ممیزی کتاب به ناشران» با حضور محسن پرویز (سخنگوی انجمن قلم ایران) و میرشمس الدین فلاح هاشمی(عضو هیأت ناشران انقلاب اسلامی) روی آنتن رادیو گفت و گو رفت.

در ابتدای این برنامه، محسن پرویز (سخنگوی انجمن قلم ایران) درباره اخذ مجوز پیش از چاپ کتاب گفت: طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اهداف، سیاست ها و ضوابط نشر کتاب مشخص شد. این مصوبه در سال 67 صادر و در اردیبهشت 89 بازبینی شد و این کار زیر نظر دو هیأت نظارت بر نشر کتاب در حوزه بزرگسال و دیگری در حوزه کودک و نوجوان به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شده است. در این مصوبه تمام زوایا مدنظر قرار می گیرد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجری این مصوبه است و برای هر اقدامی باید تابع مقررات مکتوب در مصوبه باشد.

سخنگوی انجمن قلم ایران با اشاره به اینکه از دو زاویه امکان طرح موضوع واگذاری ممیزی به ناشران وجود دارد، افزود: یک مسأله این است که آیا طبق مصوبه نشر کتاب این ضوابط قابلیت اجرایی شدن دارد؟... دوم اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مجری مصوبه می تواند نظارت را به جای دیگری واگذار کند یا نه؟... سوال بعدی این است که اگر این اتفاق بیفتد محصول واقعی و درستی برای عموم ناشران دارد یا نه؟... 

وی خاطرنشان کرد: طبق مصوبه اهداف و ضوابط نشر کتاب مسئولیت این کار بر عهده وزارت ارشاد است اما باید زیر نظر هیأت های نظارت به انجام برسد. هیأت نظارت جزو منتخبان شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند و وزرات فرهنگ مجری است و اگر بخواهد این کار را به جای دیگری واگذار کند، باید از مرجع تصویب کننده این ضوابط اجازه بگیرد. وزارت ارشاد در چارچوب این مصوبه می تواند فعالیت کند و کارگروه ها را با نظر شورای فرهنگ عمومی تشکیل دهد و به تصویب برساند. 

پرویز یادآوری کرد: ناشران دو اشکال عمده نسبت به مجوز پیش از چاپ دارند؛ اول به علت زمان طولانی و دوم اینکه اعمال سلیقه بیشتر می شود. 

سخنگوی انجمن قلم ایران یادآوری کرد: ما در حال تکثیر سلایق به جای کم کردن آن هستیم و به نوعی کاری می کنیم که آن قدر سلیقه ها متنوع شوند که کسی زمان کافی برای بررسی نداشته باشد.

پرویز افزود: اگر این آیین نامه بخواهد تعداد کارشناسان را اضافه کند در وزارتخانه امکان افزایش کارشناسان وجود دارد. آیین نامه های جدید برای پاسخ به یک سؤال و حل یک مشکل است. مشکل ما زمان و تعداد کارشناسان است و باید مفسده ماجرا نیز بررسی شود. 

وی با بیان اینکه ما تعریف درستی از ناشر دولتی نداریم، گفت: ناشر دولتی از جیب خود هزینه ای برای بررسی و کارشناسی پرداخت نمی کند و چه کسی باید هزینه این کارشناسی را پرداخت کند؟...

سخنگوی انجمن قلم ایران با اشاره به اینکه اگر بحث تنها مربوط به کارشناسی است، می توانیم تعداد کارشناسان را افزایش دهیم، عنوان کرد: در دوره ما آیین نامه این طور نبود و همه چیز بستگی به روند اجرایی کار از لحاظ دقت و امانت کار(حقوق ناشران و مردم) دارد. 

وی با بیان اینکه راهکار وزارت ارشاد کم بودن کارشناس یا بودجه نیست و عوامل دیگری نقش دارد، اذعان کرد: مشکل موجود ما در حوزه ادبیات، تاریخ و بخش هایی از حوزه جامعه شناسی و سیاست است. طرح دعاوی حقوقی را نباید افزایش دهیم و بلافاصله با بروز مشکل به راحتی اجازه ندهیم کار به دادگاه برسد. 

پرویز خاطرنشان کرد: ضابطه ای در وزارت ارشاد در گذشته بود که اگر مجوزی صادر می شد و بعد کتاب از میان می رفت، وزارتخانه خسارت را جبران می کرد. 

در ادامه میرشمس الدین فلاح هاشمی(عضو هیأت ناشران انقلاب اسلامی) درباره واگذاری ممیزی به ناشران توضیح داد: فکر می کنم وزارت فرهنگ و ارشاد قصد دارد باری از دوش خود بردارد و روی دوش ناشران بگذارد؛ چون ناشران از این وضعیت نگران هستند.

وی در خصوص اینکه زمان بندی صدور مجوز رعایت نمی شود و ناشران باید چه کاری انجام دهند، افزود: اگر اعمال سلیقه بررس ها و یا اقداماتی که باعث صدور مجوز می شود، بررسی شود، احتیاجی به دستکاری قانون نیست. این قانون موجود مشکلی ندارد اما چون حجم ناشران و تولیدات کتابی زیاد شده است، می تواند این موضوع را توسعه دهد. 

برنامه"گفت و گوی فرهنگی" از شنبه تا چهارشنبه ساعت 20:00 روی آنتن شبکه رادیویی گفت و گو می رود و علاقه مندان می توانند برای دسترسی بهتر به سایت این شبکه مراجعه کنند.