امام صادق (ع) برای سازمان وکالت و نیابت برنامه‌ریزی کرد/ زمان امام ششم بستر شکوفایی علم فراهم شد

محمد باقریان کارشناس ارشد علوم قرآنی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی گفت: شرایطی که برای هر کدام از امامان درمدت 255 ساله حکومتشان بوجود آمد با یکدیگر متفاوت بود. 

وی ادامه داد: به عنوان نمونه در دوره امام سجاد (ع) مفاهیم و پیام‌ها به وسیله ادعیه به مردم رسانده می‌شد.

باقریان همچنین تصریح کرد: ویژگی زندگی امام باقر (ع) و امام صادق (ع) این بود که زمان آن‌ها به نشر علم اختصاص داشت به نحوی که ائمه در این دوره می‌توانستند طی یک فرصت و فارغ از دعواها و کشمکش‌های سیاسی بحث فراگیری علم و معرفت در جامعه را گسترش دهند که البته این موضوع تا حدودی تا زمان امام رضا (ع) نیز ادامه پیدا کرد.

این کارشناس ارشد علوم قرآنی در بخش دیگری از صحبت‌های خود یادآور شد: شاید زمان امام صادق (ع) بیشترین فرصت جهت نشر و گسترش علم در نظر گرفته شد که یکی از دلایل آن دعواهایی بود که در خلال انقراض بنی‌امیه و شروع حکومت بنی‌عباس ایجاد شده بود و هر کدام از آن‌ها به ترتیب به دنبال حفظ پایگاه خود و سپس تأسیس حکومت جدید بود. 

وی همچنین اظهار کرد: در چنین شرایطی امامان در فرصت ایجاد شده مطالبی را که به طور سینه به سینه از پیامبر اکرم (ص) یا امام علی (ع) به آن‌ها انتقال داده شده بود، بین مردم گسترش می‌دادند چرا که آن دوران در واقع دوره شکوفایی علم بود و در این راستا زمانی طلایی برای امام صادق (ع) فراهم شد.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به حجم بالای روایت‌هایی که از امام باقر (ع) و امام صادق (ع) باقی مانده اشاره و تصریح کرد: کتاب دو جلدی مناظرات از مرحوم طبرسی که به مناظره‌های امامان اختصاص دارد در بخشی به مناظره‌های امام صادق (ع) نیز پرداخته است. همان گونه که هم اکنون بیشتر روایت‌های برجای مانده اثری از امام صادق (ع) و امام باقر (ع) است.

باقریان افزود: در این زمینه همچنین می‌توان به این نکته اشاره کرد که از امام حسین (ع) در مقایسه با امام صادق (ع) روایت زیادی نداریم. گویی که در آن شرایط وجهه دانشمندی امامان برای افراد چندان مشخص نبود و به همین دلیل بی‌احترامی بسیاری نسبت به آن‌ها رو می‌داشتند.

وی توضیح داد: امام صادق (ع) در علوم مختلف مهارت داشتند و شاگردان بسیار زیادی در شمار 4000 هزار نفر را تربیت کردند مانند هشام بن حکم که به فرموده خود امام درعلم کلام درجه یک بود.

این کارشناس ارشد علوم قرآنی با اشاره به فعالیت‌های امام صادق (ع) اظهار کرد: نشر علم، مبارزه با التقاطی که در آن زمان از یونان وارد شده بود و مقابله با شبهه‌هایی که مطرح می‌شد از جمله شاخص‌ترین فعالیت‌های امام صادق (ع) در طول عمر پربرکتشان است.

وی عنوان کرد: امام صادق (ع) با فعالیت‌هایی که در طول حیاتشان انجام دادند برای سازمان وکالت و نیابت برنامه‌ریزی کردند چرا که فعالیت‌های این سازمان تا زمان ظهور حضرت مهدی (عج) ادامه پیدا می‌کند و دلیل دیگر چنین برنامه‌ریزی‌هایی نیز مباحثی است که در دوره امام هادی (ع) و امام حسن عسگری (ع) مطرح شد و در خلال آن باید نائبانی وجود داشتند تا راه ارتباطی با امامان قطع نمی‌شد.

باقریان خاطرنشان کرد: در روایتی از امام صادق (ع) آمده که ایشان فرمودند من افرادی را که معارف را از من یاد گرفته‌اند برای شما مردم به عنوان حجت قرار می‌دهم. امام همچنین در دوره خودشان و در رابطه با فرهنگ بیگانه‌ای که وارد شده بود نوعی مصونیت ایجاد کردند ولی در عین حال از ویژگی‌های مثبت فرهنگ وارد شده نیز استفاده درست کردند.