کمال انسان در انتخاب آگاهانه مسیر الی الله است

به گزارش گروه سیاسی ، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی در جلسه درس اخلاق در دفتر مقام معظم رهبری با اشاره به روایات در خصوص دنیا اظهار کرد: ما روایاتی داریم که در آن ذکر شده که دنیا مرکب خوبی برای مؤمن است و انسان با این مرکب به خداوند می‌رسد. اگر این دنیا نباشد، انسان نمی‌تواند به تکامل و قرب الهی برسد، ما در روایات داریم که انسان نباید به دنیا فحش بدهد.

وی افزود: زمانی که می‌گوییم دنیا مذموم یا مطلوب است، منظور، رفتار ما با دنیا است، نه اینکه دنیای خارجی را مدنظر داشته باشیم. پستی صفتی است ما برای حیات دنیا آن را می‌گوییم، نه اینکه چنین صفتی را درباره خود دنیا به کار ببریم، دنیای خارجی مخلوق خداوند است که خداوند آن را به بهترین شیوه آفریده است.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: وقتی می‌گوییم دنیا مذموم است، منظورمان این است که برخی از رفتارهای انسان در این دنیا مذموم است، مذمت‌های دنیا اصلش این است که شیفتگی ما نسبت به دنیا بد است، اگر در برخی از روایات دنیا را مذمت کردند، به این علت است که ما انسان‌ها شیفته دنیا می‌شویم.

آیت‌الله مصباح یزدی در خصوص فریب انسان توسط دنیا گفت: دنیا خودش را برای انسان توصیف کرده و دنیا انسان را فریب نداده، بلکه انسان نقایص دنیا را نادیده گرفته و خودش را فریب داده است. دنیا گناهی ندارد، بلکه عیب‌ها و مذمت‌ها به ما انسان برمی‌گردد. اگر دنیا نبود، بهشت هم نبود، دنیا مزرعه‌ای برای آخرت است، اگر مزرعه نباشد، درختی هم نیست که میوه بیاورد.

استاد برجسته حوزه علمیه قم ادامه داد: خوب و بدی دنیا بستگی به این دارد که ما چطور با آن رفتار کنیم. برخی خیال می‌کنند که آیات و روایاتی که دنیا را مذمت می‌کند، تنها گناهکاران را خطاب قرار داده است، نه، مخاطب این آیات و روایات، عموم مردم است، اما مراتب آن‌ها متفاوت است، پس مذمت دنیا شامل این می‌شود که کسی توجه خاصی به دنیا داشته باشد و آن‌چنان به آن دل ببندد که دنیا او را از وظایفش بازدارد، حتی اگر هیچ حرامی مرتکب نشود.

وی افزود: همچنین روایات و آیات مذمت دنیا، شامل افراد گناهکاری می‌شود که گناه می‌کنند و حتی گاهی در تاریخ انبیای الهی را به قتل رساندند، حتی کار برخی گناهکاران به‌جایی می‌رسد که با خدا درمی‌افتند. فرعون می‌گفت که من غیر از خودم، خدایی را نمی‌شناسم، حب دنیا انسان را به اینجا می‌رساند، در انسان این زمینه وجود دارد که او را به سقوط بکشاند.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به کمال اظهار کرد: مراتب کمال زیاد است که ما مراحل پیشرفته آن را حتی نمی‌توانیم تصور کنیم، هیهات که به آن‌ها برسیم. امام علی(ع) به خداوند گفت که من تو را از شوق بهشت یا از ترس جهنم عبادت نمی‌کنم، بلکه چون تو را شایسته عبادت دیدم، عبادت کردم، هرکسی یک ظرفیتی دارد و نباید به انسان بار سنگینی که تحمل کشیدنش را ندارد، تحمیل کرد.

استاد برجسته حوزه علمیه قم ادامه داد: در روایات آمده است که ایمان هفت سهم دارد، آن‌کسانی که در درجه هفتم ایمان هستند، نباید  سعی کنند چیزی را به کسانی که در درجه ششم ایمان هستند، تحمیل کنند، بلکه باید ظرفیت آن‌ها را در نظر بگیرند. نمی‌توان توقع داشت که هرکسی که ایمان دارد، همچون سلمان باشد. آن زهدی که امیرالمؤمنین(ع) دارد را نمی‌توان از دیگر افراد توقع داشت.

وی افزود: انسان باید ظرفیت خود را بسنجد و با توجه به آن ظرفیت سعی کند که به اولیای الهی شباهت پیدا کند، به عنوان مثال ما نمی‌توانیم برای همیشه تنها به یک غذای ساده اکتفا کنیم. من برخی را می‌شناسم که پس از اینکه یک مدتی به خودشان سخت گرفتند، تحمل نکردند و در نهایت همه چیز را رها کردند. انسان باید تدبیر کند و با تمرین زیر نظر استاد و به صورت تدریجی به مراتب بالاتر ایمان برسد.

آیت‌الله مصباح یزدی در خصوص جذابیت‌های دنیا گفت: این سؤال پیش می آید که خداوند چرا جذابیت‌ها را آفریده، اما از انسان‌ها می‌خواهد که به سراغ این جذابیت‌ها نرود و به آن‌ها دل نبندد، پاسخ این است که این چیزها بقای ما در زندگی و زمینه رشد و تکامل ما را فراهم می‌کند. ما اگر می‌خواهیم در این دنیا زندگی کنیم، باید غذا بخوریم، پس این نیازهای طبیعی باید باشد تا ما زندگی کنیم.

استاد برجسته حوزه علمیه قم ادامه داد: خداوند ما را آفریده تا با انتخاب خودمان راه خیر را به راه شر ترجیح بدهیم و باید همیشه دو راه حلال و حرام پیش روی ما باشد. کمال انسان در این است که آگاهانه آن چیزی را که خداوند می‌خواهد، انتخاب کند. برتری انسان بر فرشتگان این است که با وجود کشش به گناه، آگاهانه راه خیر را انتخاب می‌کند. اگر زمینه انتخاب نبود، انسان خلیفه‌الله نمی‌شد و وجود جاذبه‌ها برای این است که زمینه انتخاب ایجاد شود.