مجموعه آرای قضایی‌دیوان عدالت اداری

1- هدف از انتشار مجموعه­های منظم  آراء که در برخی کشورهای جهان یک قرن و نیم سابقه دارد  (در انگلستان The Law Reports و در فرانسه Bulletin des Arrêts de la Cour de Cassation)، انعکاس رویه قضایی و قواعد حقوقی به نحوی که در عمل در محاکم اجرا می­شود می­باشد؛ بنابراین هر چند تهیه مجموعه ­ی آراء به صورت پالایش شده کم­ فایده به نظر می ­رسد ولی اساساً هدف از آن گزینش آرای برگزیده و برتر نیست. البته برای این شیوه اطلاع رسانی از آرای قضایی هم می­توان اهداف ویژه و فوایدی تصور نمود ولی در این مجموعه با وجود تمام نقاط قوت و ضعف، بدون هر­گونه ارزش گذاری، در صورتیکه حکایت از گرایش محاکم به راه حل خاص داشته و یا در صدد تغییر رویه ­های ثابت و مستمر باشد گزینش و منتشر می­گردد. بنابرین دور از انتظار نیست که مجموعه رویه قضایی حاوی آرایی باشد که در نظر متخصصین احتمالاً ضعیف ارزیابی شود. لازم به ذکر است بمنظور انتشار نسخه کاغذی ،کارشناسان آرای مربوط را مطالعه و از بین آن آرای قابل انتشار را انتخاب و پس از قرائت و استخراج پیام اصلی و واژگان کلیدی به ترتیبی که اینک شاهد هستید تدوین نمودند. این شیوه امکان تهیه  فهرست­های راهنمای مفید بر اساس کلید واژگان و خلاصه محتوای آرا را در اختیار محققین قرار می­دهد.

2- همچنین درج آرای متهافت ناشی از غفلت تدوین کنندگان مجموعه رویه قضایی نیست بلکه در مواردی که برای حل مساله حقوقی واحدی راه­ حل­ های گوناگون در پیش گرفته می­شود در انعکاس تمام آنها تعمد وجود دارد. این امر مجال مداخله دکترین برای نقد و تحلیل و تقویت راه­ حل عادلانه را فراهم می­سازد.

3- ممکن است در مواردی ادبیات حقوقی به کار گرفته شده در نگارش آرا بی­ نقص نباشد. در این زمینه تدوین ­کنندگان مجموعه رویه قضایی بمنظور رعایت امانت ، تنها تغییرات نگارشی محدود و اصلاح برخی از اغلاط تایپی و اضافه کردن برخی کلمات که نبود آنها خلل اساسی به مفهوم رأی وارد می­سازد را مد نظر قرار داده اند. در هر حال از اهداف انتشار آرا فراهم آوردن زمینه­ های ارتقای سطح و سبک ادبیات به کار گرفته شده در آرای قضایی نیز می­باشد. امید است صاحب­نظران در مطالعاتی که بر پایه آرای قضایی صورت می­گیرد این جنبه را نیز لحاظ نمایند تا به شکل­ گیری ادبیات فاخر قضایی سرعت بخشیده شود .

4- در این مجموعه که انتشار می یابد نه تنها آرای حاوی نکات حکمی قابل توجه و یا آرای صادره در موضوعات مهم گزینش می­شود، بلکه در مواردی به درج مجدد آرایی که سالهای متمادی جزء رویه ثابت محاکم تلقی می­شود مبادرت شده تا سابقه قابل استنادی در تمام موارد فراهم گردد.

5- با اذعان به اینکه بخش مهمی از رویه قضایی ساخته تصمیمات قضات دانشمند در سایر استانهاست ، یادآور می­شویم که با توجه به آزمایشی بودن انتشار اولین مجموعه ها و قصد پژوهشگاه برای طراحی فرآیند تولید بولتن های رویه قضایی ، فعلاً  در مراحل مقدماتی به دسته ­بندی و پالایش و انتشار آرای محاکم و مراجع قضایی مستقر در تهران اکتفا شده است.

 انتهای پیام/