عهدهایی که آمریکا در آستانه برجام نقض کرد

-گروه سیاسی: برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام، در روز 23 تیر 94 میان ایران و 1+5 منعقد شد و 26 دی ماه نیز قرارداد مزبور وارد فاز اجرایی شد؛ اما قبل از عملیاتی شدن سند برجام، به طور فزآینده‌ای بر حجم مصوبات ضد ایرانی هیئت حاکمه آمریکا افزوده شده بود و نکته قابل تامل اینکه این مصوبات ضد ایرانی آمریکایی‌ها علی رغم گذشت سه ماه از اجرایی شدن برجام همچنان ادامه دارد.

در ذیل به برخی از اقدامات خصمانه هیئت حاکمه آمریکا در آستانه اجرایی شدن برجام اشاره می‌کنیم:

 قانون موسوم به ویزا و تعهدی که کری داد

در اواسط دسامبر سال گذشته میلادی، کنگره آمریکا طرحی را تصویب کرد که به موجب آن شهروندان 38 کشوری که برای ورود به آمریکا از معافیت ویزایی برخوردارند اگر از مارس 2011به بعد به چهار کشور ايران ، عراق ، سوريه و سودان سفر کرده باشند ملزم به دريافت رواديد برای ورود به این کشور هستند.

این طرح که سفر به ایران را برای تجار و توریست‌های اروپایی هزینه ساز می‌کند، در اواخر دسامبر در قالب لايحه بودجه به امضای باراک اوباما رسید و بدین ترتیب به قانونی لازم الاجرا تبدیل شد.

قانون لغو معافیت‌های ویزایی برای سفرکنندگان به ایران با اعتراض دولت ایران و صدتن از نمایندگان مجلس همراه شد و پس از تشدید اعتراضات در داخل، وزیر خارجه آمریکا طی نامه ای به وزیر خارجه کشورمان به وی اطمینان داد که دولت آمریکا با استفاده از همه ابزارهای در اختیار خود اجازه نمی‌دهد این قانون مانعی برای منافع اقتصادی ایران ایجاد کند.

کری در این نامه نوشت: «من اطمینان دارم تغییرات اخیر در قانون ویزا به هیچ شکل مانع اجرای تعهدات ما در قالب برنامه جامع اقدام مشترک نمی‌شود و بر منافع اقتصادی مشروع ایران اثر نمی‌گذارد. به علاوه برای دولت راه‌هایی وجود دارد؛ از جمله صدور ویزای تجاری ده ساله با چندبار اجازه ورود، تسریع صدور ویزای تجاری و اختیار توقف اجرای قانون.»

اگرچه مقامات وزارت امور خارجه کشورمان از جمله آقایان ظریف و عراقچی، این نامه کری را تعهدی محکم تر از قانون کنگره دانستند اما  20 تن از اعضای سرشناس کنگره آمریکا طی نامه ای به کری با انتقاد از وی جهت اطمینان دادن به ایران خطاب به وزیرخارجه کشورشان نوشتند: «هیچ توجیهی برای قائل شدن معافیت ویژه برای ایران از قانون یاد شده وجود ندارد».

ظریف بعد از اعتراضات گسترده به این قانون، در یک نشست خبری گفت: «اگر در آمریکا عین قانون مصوبه کنگره رفتار شود، حتما نقض برجام خواهد بود، اما اگر دولت از امکانات خود برای اجرای این قانون استفاده کند، باید ارزیابی کرد که آیا نقض برجام صورت گرفته یا خیر».

مسدود کردن و مصادره دارایی‌های بانک مرکزی ایران

در 24 دسامبر نیز سایت مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار گزارشی از مسدود کردن دارایی های بانک مرکزی ایران در آمریکا خبر داد و تصریح کرد ۲۲۶ نماینده کنگره آمریکا به برداشت 57/1 میلیارد دلار از حسابهای بلوکه شده بانک مرکزی ایران رای دادند.

نمایندگان کنگره، طرح مزبور را با عنوان کمک به دادگاه برای پشتیبانی از فرآیند ادعایی رسیدگی به پرونده اقدامات تروریستی منتسب به ایران تصویب کردند. همچنین پل رایان رئیس مجلس نمایندگان آمریکا نیز در بیانیه ای ضمن حمایت از این قانون مدعی شد: 1300شهروند آمریکایی از جانب اقدامات تروریستی ایران آسیب دیده اند و باید به آنها غرامت پرداخته شود.

تحریم موشکی و انصراف کاخ سفید از اعمال آن در شرایط فعلی

در 31 دسامبر نیز پایگاه آمریکایی تاور گزارش داد، وزارت خزانه‌داری این کشور تحریم‌های جدیدی را علیه ایران به بهانه آزمایش‌های موشکی اخیر اعمال خواهد کرد.

بنابر گزارش رسانه‌های غربی، وزارت خزانه‌داری آمریکا در نامه‌ای به کنگره این کشور اعلام کرد که دولت اوباما قصد دارد جمعا یازده شخص و شرکت را به بهانه ارتباط با برنامه موشکی ایران در لیست تحریمی خود قرار دهد.

این اقدام به بهانه پاسخ به آزمایش موشک بالستیک عماد توسط ایران صورت می‌گیرد. آنطور که رسانه‌های غربی گزارش داده اند، این تحریم‌ها هنوز اعمال نشده‌اند، اما دولت آمریکا تصمیم خود برای این کار را به نمایندگان کنگره اعلام کرده است.

پس از تصمیم کاخ سفید برای اعمال تحریم علیه ایران به بهانه آزمایش‌های موشکی، رئیس جمهور کشورمان طی نامه ای به وزیر دفاع با اشاره به تداوم سیاست‌های خصمانه و دخالت نامشروع و غیرقانونی آمریکا در زمینه حق تقویت قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران، به وی  دستور داد که در چارچوب سیاست‌های دفاعی مصوب، برنامه تولید انواع موشک‌های مورد نیاز نیروهای مسلح با سرعت و جدیت بیشتری ادامه یابد.

در همان کش و قوس انتشار خبر اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران به بهانه آزمایش موشکی و واکنش قاطع مقامات و مسئولان کشورمان، وال استریت ژورنال گزارش داد که  کاخ سفید برنامه خود را برای تحميل تحريم های جديد مالی عليه ايران که به علت فعاليت‌های موشکی اين کشور طراحی شده بود، به تعويق انداخته است.

البته آنطور که وال استریت ژورنال گزارش داده است دولت اوباما همچنان خود را به مقابله با برنامه موشکی ايران متعهد می‌داند و تحريم‌های وزارت خزانه داری روی ميز باقی می‌ماند.

طرحی که اقدام ایران در توقف اجرای برجام را ممنوع می‌کند

در روز 6 ژانویه اعضای مجلس نمایندگان آمریکا «طرح عدم تحمل اقدامات تروریستی» را به تصویب رساندند. در بند نخست این طرح چنین قید شده که اگر ایران اجرای برجام را به موجب تحریم های تروریستی و حقوق بشری آمریکا متوقف کند، اقدامی خلاف برجام مرتکب شده است.

همچنین بند دوم طرح مزبور تصریح دارد که«هیچ بندی در برجام، توانایی کنگره برای وضع تحریم‌های بیشتر جهت مقابله با فعالیت‌های تروریستی، نقض حقوق بشر و فعالیت‌های موشک بالیستیک ایران را محدود یا مخدوش نمی‌کند».

کاستن اختیارات دولت آمریکا برای رفع تحریم‌ها

در 7 ژانویه(سه روز پیش) نیز کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، طرح دشوار کردن رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران را تصویب و برای رأی‌گیری مجدد، به صحن اصلی مجلس ارجاع داد. در صورتی که این طرح در مجلس و سپس در سنا تصویب شود، به شرط داشتن امضای «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا، ابلاغ خواهد شد. محتوای اصلی این طرح عبارت است از کاستن اختیارات دولت آمریکا برای رفع تحریم‌ها علیه ایران.

موارد فوق الذکر بخشی از تحریم های هیئت حاکمه آمریکا علیه ایران در روزهای اخیر است که البته به آن‌ها می‌توان موارد دیگری را نیز افزود. اما فارغ از عملیاتی شدن یا نشدن تحریم‌های اخیر آمریکا آن چیزی که اهمیت دارد این است که آمریکایی‌ها با وضع اینگونه تحریم‌ها در صدد هستند با ایجاد خلل در روند اجرای برجام از انجام تعهدات خود به بهانه‌های مختلف شانه خالی کنند و این در حالی است که ایران اکثر اقدامات اعتمادزای خود را مطابق برجام انجام داده است.