عقد مرابحه شیوه بازپرداخت تسیهلات را تنوع می بخشد

به گزارش گروه اقتصاد ، با توجه به جامعیت عقد مرابحه  هم در رابطه با اموال و هم در خصوص خدمات و روش‌های متنوع بازپرداخت تسهیلات اعطایی ، طیف گسترده‌ای از نیازهای اشخاص حقیقی و حقوقی و بالاخص بنگاه‌های تولیدی را برآورده می کند.
 
عقد مرابحه  یکی از ابزارهای قانونی تحقق اهداف بانکداری اسلامی و جلوگیری از انحراف مصرف تسهیلات اعطایی است و اجرای کارامد آن مستلزم وجود  ضوابط و مقرراتی شفاف و قابل اجرا  است  .
 
بانک مرکزی با توجه به وجود برخی ابهامات و ضعف‌ها در «دستورالعمل اجرایی عقد مرابحه» ، با هدف تبیین هر چه بهتر و تثبیت هر چه بیشتر این عقد در شبکه بانکی کشور،ضوابط ناظر بر عقد مرابحه را بازنگری کرده است .
 
بنا براعلام بانک مرکزی عقد مرابحه  نقش به سزایی در  پاسخگویی به نیاز مشتریان بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی  دارد همچنین  عقد مرابحه در دیگر ابزارهای بانکی از جمله کارت‌ اعتباری، اعتبار اسنادی، اعتبار در حساب جاری و ...، کاربرد دارد.
 
 دستورالعمل اجرایی در سه فصل تنظیم شده  است و براساس ان مؤسسه اعتباری ملزم  به اعتبارسنجی دقیق متقاضی تسهیلات و استعلام از مراجع ذی‌ر‌بط مبنی بر نداشتن چک برگشتی و بدهی غیرجاری شده برای متقاضیان تسهیلات بانکی هستند.
 
همچنین متقاضی تسهیلات در قالب عقد مرابحه باید مطابق با قوانین، آیین‌نامه‌ها‌ و دستورالعمل‌های مربوط، از جمله دستورالعمل‌های مبارزه با پولشویی مورد شناسایی قرار گیرد .
 
تاکید  بر اخذ وثیقه و تعیین ویژگی‌های وثایق قابل دریافت و بیمه وثایق دریافتی به نفع  مؤسسه اعتباری، تفکیک مرابحه نقدی از مرابحه نسیه، اعطای اختیار به مؤسسه اعتباری به منظور اعطای وکالت به متقاضی برای انتخاب، خرید و تحویل اموال و خدمات موضوع قرارداد از دیگر الزاماتی است که در اصلاحیه دستور العمل جدید عقد مرابحه  مورد توجه قرار گرفته است.همچنین  مجازات‌های قانون پولی و بانکی کشور و سایر قوانین برای مؤسسات اعتباری متخلف هم پیش بینی می شود.
 
این دستورالعمل  به تمامی واحد های ذیربط و بانک ها و موسسات اعتباری غیر بانکی ابلاغ شده است .
 
مرابحه چیست؟
 
 یکی از انواع قرارداد بیع، بیع مرابحه است که از زمان­­های قدیم بین مردم رایج بوده است و مقصود از آن بیعی است که فروشنده قیمت تمام شده­ کالا اعمّ از قیمت خرید و هزینه­ های حمل و نقل و نگهداری و سایر هزینه­ های مربوطه را به اطلاع مشتری می­رساند سپس تقاضای مبلغ یا درصدی اضافی به عنوان سود می­ کند. برای مثال اعلام می­کند این کالا را به هزار تومان خریده است و حاضر است به هزار و صد تومان یا با ده درصد سود به مشتری بفروشد.
 
بیع مرابحه می­تواند به صورت نقد یا نسیه منعقد شود و در صورتی که نسیه باشد به طور معمول نرخ سود آن بیشتر است.
 
چندی است برخی از متفکران مسلمان، با استفاده از ویژگی­های بیع مرابحه اقدام به طراحی اوراق بهاداری به نام اوراق بهادار یا صکوک مرابحه کرده ­اند و در برخی کشورهای اسلامی چون مالزی تحت عنوان اوراق قرضه اسلامی به مرحله اجرا نیز رسیده است.