از قبر رئیس شهربانی دولت مصدق تا کوچه پس‌کوچه‌های تجریش و باغ‌فردوس

مسجد جامعی درباره این درخت بیان کرد: به گفته اهالی محل، اهالی و رهگذران، مانند دیوار آدامسی واقع در یکی از شهرهای بزرگ آمریکا، آدامس های خود را به یادگار روی این درخت می چسبانند به این امید که شاید این کوچه و محله، به یکی از مکان های گردشگری تهران، تبدیل شود.

او در ادامه پس از حضور در دبیرستان امام موسی صدر، به اولین مدرسه در منطقه شمیران رفت. مدرسه جلال آل احمد، اولین مدرسه ای است که سال 1318 به عنوان اولین مدرسه منطقه شمیران با نام «شاپور» ساخته و در سال 1385 با نام «جلال آل احمد» مورد بازسازی قرار گرفت.

بنا به گفته اهالی در این مدرسه،‌ جلال آل احمد درس می خواند اما مسجد جامعی با رد این ادعاگفت: جلال آل احمد در پاچنار ساکن بوده و پس از ازدواجش با سیمین دانشور قطعه زمینی در کنار منزل نیما در این حوالی خریداری کرده و بعد به این محله آمده و در این محله درس نمی‌خواند. این احتمال وجود دارد که آل احمد، در این مدرسه تدریس می کرده است.

یکی از نکات قابل توجه درباره این مدرسه این است که تمام فارغ التحصیلان این مکان آموزشی، از زمان تاسیس، در اولین جمعه مهر هر سال تحصیلی جدید، در این مدرسه گرد هم می آیند و با یادآوری خاطرات مدرسه، جشنی برپا می کنند.

اما درباره نام میدان تختی و بن بست قهرمان که روبروی مدرسه جلال بود، مسجدجامعی اظهار کرد: اینکه چرا نام تختی برای این میدان انتخاب شده به علت رفت و آمد تختی به این محله در زمان حیاتش بوده اما، این که چرا این کوچه قهرمان نام دارد، دو روایت وجود دارد.

او ادامه داد: یکی اینکه محل رفت و آمد تختی به باغ فردوس، همین کوچه بوده و به خاطر آنکه وی قهرمان ملی بود، این کوچه به قهرمان معروف شده است و دیگر آنکه اینجا محل زندگی قهرمان میرزا سالور بوده است.

در جریان بادید از محدوده میدان تختی، یکی از اهالی قدیم باغ فردوس گفت: اراضی دبیرستان جلال آل احمد و اراضی بخشی از خانه های اطراف میدان، همه از مجموعه زمین های عمارت باغ فردوس بوده است. این عمارت تاریخی به دست دوستعلی خان معیرالممالک، پدر داماد ناصرالدین شاه، ساخته شد. این عمارت سرگذشتی طولانی دارد و چندین بار دست به دست چرخیده است. در دوره پهلوی اول بعد از آن که این عمارت و اراضی آن در دست تجارتخانه تومانیانس بود، به علت بدهی هایش به دولت به فروش گذاشته شد. بنابراین بخش هایی از اراضی این عمارت قطعه قطعه فروخته شد و بعد از آن خانه باغ های کوچکی و همچنین دبیرستان شاپور در آنجا ساخته شد.

مسجدجامعی با تایید بر این موضوع افزود: البته این اراضی در دوره محمدشاه قاجار بخش هایی از اراضی قصر محمدیه بود، اما با مرگ محمدشاه در این قصر و بی اعتنایی پسرش ناصرالدین شاه به آن، این قصر از بین رفته و بخش های زیادی از اراضی آن به دوستعلی خان معیرالممالک فروخته شد و عمارت باغ فردوس را برپا کرد.

احمد مسجد جامعی در ادامه به میدان تجریش رفت و از قدیمی‌ترین آش‌فروشی تجریش بازدید کرد و با صاحب اصلی آن به گفت‌وگو نشست. سید مهدی که بیش از 60 سال سابقه کسب‌وکار دارد، حدود 25 سال است که این آش فروشی را بنا کرده تا محلی برای تجمع کوهنوردان و مردم عادی باشد.

اما یکی از نقاطی که این هفته تهرانگردان به آنجا رفتند، بیمارستان شهدای تجریش بود. وقتی این عضو شورای اسلامی شهر تهران، وارد بیمارستان شهدای تجریش شد، با اشاره به اینکه این مکان پیش از ساخته شدن بیمارستان، قبرستان اهالی تجریش بود و از افراد مشهوری که در این قبرستان دفن شده اند، به افشارطوس، رئیس شهربانی دوره مصدق اشاره کرد.

وقتی از مسئولان بیمارستان، از محل قبر افشارطوس جویا شد، محلی در نزدیک داروخانه بیمارستان معرفی شد که البته اثری از این قبر باقی نمانده بود. 

وی در همین رابطه ادامه داد: قبل از کودتای 28 مرداد، افشار طوس در میدان بهارستان ربوده می‌شود و در اطراف تهران و در محلی به نام تلو کشته و بدنش تکه تکه می‌شود و از آنجایی که منزلش در نزدیکی تجریش بود، 13 اردیبهشت 1332، در این قبرستان دفن می‌شود.

عضو شورای اسلامی شهر تهران، با بیان اینکه بیمارستان شهدای تجریش محل درمان بسیاری از بزرگان سیاست بود و پرونده‌های پزشکی مهمی در این بیمارستان وجود دارد، تصریح کرد: در ابتدا بیمارستان شهدا، خانه بهداشت بوده است اما در زمان پهلوی دوم، فرح پهلوی کلنگ احداث بیمارستان سه طبقه را می‌زند و طبقه دوم این بیمارستان به وی‌آی‌پی مسئولان آن زمان تبدل می‌شود.

مسجد با اشاره به کمبود بیمارستان در این منطقه گفت: زمانی اینجا باغات فراوانی بود اما کم کم این باغات به مجتمع های مسکونی تبدیل شد و به دلیل افزایش مجتمع‌های مسکونی در شمال پایتخت با حجم زیادی از مردم روبه‌رو شدیم و تنها سه بیمارستان در این منطقه از پایتخت وجود دارد.

او این بیمارستان را نقطه شروع طرح پزشک روستا دانست و بیان کرد: در گذشته و قبل از انقلاب داماد دکتر غریب، کمپین طرح پزشک روستا را از این بیمارستان آغاز کرد. او معتقد بود پزشکان ایرانی پس از تحصیل برای کار به خارج از کشور می‌روند و روستاها از پزشک خالی است.

در ادامه دکتر غلامرضا محسنی، رئیس بیمارستان شهدای تجریش با بیان اینکه در دوره انقلاب، این بیمارستان مرکزیت ویژه‌ای داشت، اذعان کرد: بزرگترین مشکل فعلی این بیمارستان نبود تخت کافی است و این در حالی است که پروژه ایجاد تخت جدید نیز به دلیل انصراف خیرین، به کندی پیش می‌رود.

در ادامه مسجدجامعی پرونده‌های اشخاصی چون آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، آیت‌الله روح‌الله خاتمی و چند تن از بزرگان کشور را مطالعه کرد و از نگهداری این پرونده‌ها توسط مسئولان بیمارستان، قدردانی کرد.

وی در ادامه پس از عیادت از بیماران این بیمارستان،‌ به بنیاد خیریه بهنام دهش‌پور رفت و درباره فعالیت‌های این خیریه،‌ افزود: این خیریه به همت جوان 17 ساله‌ای به نام بهنام دهش پور، ایجاد شد که به دلیل ابتلا سرطان بارها به کشورهای خارجی برای درمان سفر کرد اما سرانجام به این بیمارستان شهدای تجریش بازگشت و از والدینش درخواست کرد که هزینه درمان بیماران نیازمند سرطانی را تقبل کنند که پس از مرگ این فرد، خانواده‌اش به تامین هزینه درمان بیماران نیازمند پرداختند.

عضو شورای اسلامی شهر تهران، همچنین به گسترش فضای این بخش که مربوط به سرطانی‌هاست و توسط یک بیمار انجام شده است،‌ اشاره و بیان کرد: این فرد که دراین بیمارستان به دلیل ابتلا به سرطان،‌ بستری بود،‌ وصیت کرد که پس از فوتش خانه‌ 70 متری‌اش فروخته شده و صرف این بیمارستان شود که پس از مرگش آن را به مبلغ 300 میلیون تومان می‌فروشند و هزینه آن را برای خرید تجهیزات درمان بیماری سرطان و گسترش فضای این بخش، هزینه می‌کنند.

اما از نکات جالب دیگری که سبب شد تا مسجد جامعی وقت بیشتری را در این بیمارستان بگذراند، کارهای این بنیاد بود. این بنیاد علاوه بر درمان،‌ هزینه تحصیل فرزندان بیماران بستری در این بخش و همچنین هزینه جهیزیه آنها را فراهم می‌کند. یکی از نکات دیگر و قابل توجه در این بخش، درخت آرزوهایی بود که در این بنیاد ایجاد کرده اند تا کودکان بیمار، آرزوهای خود را روی آن بنویسند. جالب تر آنکه این آرزوها، توسط خیرین بنیاد برآورده می‌شود.

گفتنی است حدود 7 هزار و 500 بیمار مبتلا به سرطان در این بیمارستان،‌تحت نظر بنیاد خیریه دهش پور هستند که هزینه درمان برای بیماران بی بضاعت رایگان است.

هنگام حضور مسجدجامعی در محدوده میدان تجریش، اهالی قدیم محله ساختمان دو طبقه ای را نشان داده و عنوان کردند این ساختمان زمانی بلندترین ساختمان محدوده میدان تجریش بود و ما از پشت بام آن می توانستیم بسیاری از محله های اطراف را مشاهده کنیم، اما امروزه برج های چند ده طبقه در جای جای شمیران، جای این ساختمان را گرفته اند.

مسجدجامعی پس از گذشتن از تکیه پایین، به مسجد شیخ حاج علی رفت.او با بیان اینکه در گذشته باغ‌های فراوان خانوادگی در این منطقه وجود داشت و این مسجد در واقع نمازخانه یکی از این باغات است، افزود: در زمان فتحعلی‌شاه باغ‌های زیادی در این منطقه بود و این مسجد نیز در باغ حاج شیخ علی شریعتمدار استرآبادی قرار داشت که پس از ایجاد کوچه در باغش، صاحب این باغ تصمیم گرفت که این نمازخانه را به مسجد بدل کند و با کمک خیرین محل این مسجد پس از مدتی بازسازی شد.

عضو شورای اسلامی شهر تهران، تصریح کرد: اینجا به دلیل آنکه کاهگلی بوده رفتگرها در سال 10 روز روضه‌خوانی داشته و اقامه اذان برپا می‌کردند. این مسجد به مسجد رفتگرها معروف است و درکل ایران این پدیده که رفتگرها مسجدی داشته باشند بی‌سابقه است.

او ادامه داد: از جمله زیباترین رسم‌های این هیئت این است که در ایام عزاداری ها به هیئت دزاشیب رفته و هیئت دزاشیب هم به این هیئت می‌آیند.

مسجد جامعی سپس به مسجدی معروف به مسجد عمورمضان رفت که یک پاتق محلی محسوب می‌شود. عضو شورای اسلامی شهر تهران،‌ درباره این مسجد نیز عنوان کرد: این مسجد را کشاورزان ساختند. چون اینجا زمین بوده و کنار قنات قرار داشت. در گذشته 120 متر مساحت آن بود که امروزه به دلیل تعریض خیابان به 20 متر کاهش پیدا کرده است و پس از 200 سال نوه عمورمضان، متولی آن است.

مسجدجامعی در ادامه تهرانگردی خود با حضور در منزل مرحوم غلامحسین عرفاقی یکی از جانباختگان حادثه منا از آنان دلجویی کرد و گفت: وقوع چنین حوادثی جای تأسف دارد و مسئولان آن کشور باید پاسخگو باشند.

وی با بیان اینکه پس از وقوع این حادثه نمایشگاه قربانیان منا را در گالری گل نرگس برپا کردیم، افزود: پس از وقوع این حادثه نمایشگاهی را برای قربانیان منا برپا کردیم که آثار هنری هنرمندان برجسته در ان به نمایش گذاشته شد.

عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: ابتدا می خواستیم که این نمایشگاه را در سازمان حج برپا کنیم اما زمینه آن فراهم نشد و کار را به گالری نرگس بردیم.

مسجد جامعی در پایان این دیدار اظهار کرد: ما کاملا حس خانواده قربانیان منا را درک می کنیم و به همین دلیل آن نمایشگاه را برگزار کردیم.

بازدید از اولین کتابخانه غیر دولتی در ایران

در ادامه تهرانگردان به کتابخانه آیت‌الله سیدمحمد تقی حکیم رفتند. در کتابخانه آیت‌الله حکیم کتب خطی و نفیس زیادی وجود دارد که خانه شخصی این عالم،‌ وقف کتابخانه شده است.

عضو شورای اسلامی شهر تهران در این دیدار خاطرنشان کرد: کتابخانه آیت‌الله حکیم اولین کتابخانه ثبت‌شده عمومی و غیردولتی در ایران است.

آیت‌الله حکیم نیز با بیان اینکه در کتابخانه‌اش 173 کتاب خطی وجود دارد که قدیمی‌ترین آن مربوط به اواسط دوره صفویه است، افزود: روز عید غدیر سال 75 با همسرم مرضیه حکیم تصمیم گرفتیم که خانه خود را وقف کتابخانه کنیم که بر همین اساس کتابخانه‌ای به وسعت 500 متر در 6 طبقه احداث کردیم که مردم می‌توانند از آن استفاده کنند.

اما آخرین بخشی که تهرانگردان در آن حاضر شدند، حسینیه بالای حصار بوعلی یا تکیه آقا بود. یکی از نکات جالب توجه در ورود به این تکیه درختی است که هنگام مرمت در حال افتادن بود که با جرثقیل آن را بالا می کشند و با گرفتن شاخ و برگ آن، درخت دوباره سر پا می‌شود.

احمد مسجد جامعی درباره این تکیه چنین عنوان کرد: زمان ناصرالدین شاه این حسینیه کامران میرزا، داخل باغش بود. بعد از قطعه قطعه شدن باغ، این حسینیهرا به محل می بخشد. دیوارهای این حسینیه همان دیوارهای قدیمی است اما به صورت مدرن درآورده اند.

عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: تنها تکیه ای که در تهران، 10 روز آخر ماه صفر مراسم عزاداری ویژه دارد، همین تکیه آقاست، چرا که وقف امام حسن مجتبی (ع) است.

وی در پایان و پس از بازدید از قنات این حسینیه، بیان کرد: در 10 سال اخیر حدود 300 چنار، شبانه قطع شده و برج سازی انجام داده اند. قنات تکیه آقا در ساخت و سازها مسیرش تغییر کرده و از آب آن تنها یک سوم،‌باقی مانده است.