آزمایش جدیدی که میزان خطر کرونا را مشخص میکند
دانشمندان از انجام یک آزمایش خون جدید برای پاسخ ایمنی بدن در برابر خطر مرگ و میر ویروس کرونا خبر دادند.
_ آنا نوشت: نوعی آزمایش خون تازه ایجاد شده است که میتواند بلافاصله پس از بروز علائم اولیه به بیماران کووید-۱۹ نشان دهد که آیا به مراقبتهای ویژه نیاز دارند یا خیر و شانس زنده ماندنشان چه قدر است.
این آزمایش در صورت دریافت تأییدیههای لازم و پیادهسازی در بیمارستانها، میتواند پزشکان را قادر سازد که درمان نجاتبخش را روی بیماران نیازمندتر انجام دهند تا شانس زنده ماندن آنها افزایش یابد. همچنین میتواند به پزشکان کمک کند تا در موارد دشوار مانند ارائه راهکارهای تسکینی یا بستری در ICU به افراد مبتلا راحتتر تصمیمگیری کنند.
امیدهای تازه
در اوایل سال جاری، مارکوس رالسر (Markus Ralser) و همکارانش ۲۷ پروتئین را در خون بیماران کووید-۱۹ شناسایی کردند که بسته به شدت علائم آنها میزانش در سطوح مختلف وجود داشت. از آن زمان، آنها ۱۶۰ بیمار کوویدی را که هنگام بستری شدن در بیمارستان آزمایش شده بودند، مورد بررسی قرار دادند تا مشخص شود آیا علائمی در پروتئین میتواند پیشرفت بیماری آنها را پیشبینی کند یا خیر.
ایده این است که «تصویری دیجیتالی» از شدت بیماری فرد مبتلا در اختیار پزشکان قرار گیرد چیزی که لزوماً با مشاهده و معاینه قابل بررسی نیست و میتواند در مراحل درمان کمک کند. به عنوان مثال در کووید-۱۹، پدیدهای به نام «هیپوکسی شاد» (happy hypoxia) وجود دارد که به این معنی است که بیمار میتواند حالش کمابیش خوب باشد، اما سپس ناگهان وضعش بد بشود.
دکتر رالسر (Ralser) استاد بیوشیمی دانشگاه فرانسسکریک لندن میگوید: «معلوم میشود که چنین بیمارانی پاسخ التهابی زودرس به عفونت دارند و ما میتوانیم پس از اندازهگیری خون وی بگوییم که اوضاع به نظر نمیرسد رو به بهبود پیش برود. برای افرادی که به بیماری کووید-۱۹ از نوع شدید مبتلا میشوند هر روز دارای اهمیت است و افرادی که نیاز به مراقبتهای ویژه دارند باید هرچه سریعتر به آن دسترسی یابند، زیرا این امر شانس زنده ماندنشان را افزایش میدهد.»
سازوکار این آزمایش چگونه است؟
اگرچه بعید است که نتیجه یک آزمایش خون بهتنهایی برای تخصیص تختهای بخش مراقبتهای ویژه برای بیماران مورد استفاده قرار گیرد، اما بیتردید میتواند اطلاعات بیشتری را در اختیار پزشکان قرار دهد تا آنها خود این تصمیمات سخت را بگیرند.
پروتئینها با استفاده از ابزاری به نام طیفسنج جرمی (mass spectrometer) اندازهگیری میشوند و از این طریق وجود و فراوانی صدها تا هزاران پروتئین در یک نمونه براساس جرم آنها تشخیص داده میشود. به گفته مانوئل مایر (Manuel Mayr)، استاد پروتئومیک قلب و عروق بنیاد قلب انگلیس در کالج کینگ لندن، که در این مطالعه نقشی نداشته است: «چنین تجزیه و تحلیل پروتئومی امکان اندازهگیری پروتئین در خون را بیش از آزمایشهای بالینی فعلی فراهم میکند. این کار میتواند این دانش مفید و مهمی را در پی داشته باشد و نشان دهد که کدام بیماران حالشان رو به وخامت خواهد رفت و کدام بیماران درمان میشوند.»
تاکنون این آزمایش در ۲۴ بیمار که درگیر موارد شدید بیماری شده بودند مورد سنجش قرار گرفت و در ۱۸ مورد از ۱۹ بیمار درمانیافته پیشبینی درستی داشت و ۵ بیماری که به دلیل کرونا فوت کردند را نیز درست حدس زد. دکتر رالسر میگوید «ما میتوانیم به طور دقیقی پیشبینی کنیم که چه بیمارانی به پشتیبانی اکسیژن و ونتیلاتور نیاز دارند و همچنین بیمارانی که در ابتدا به نظر نمیرسد بیماری در آنها جدی باشد، اما در معرض بدتر شدن قرار دارند نیز نشانگرهایی وجود دارد.»
فاز بعدی چیست؟
مرحله بعدی اعتبارسنجی آزمایش در بیمارستانهاست. پیشبینی میشود که این مطالعات طی هفتههای آتی آغاز شود و دادههای حاصل از آنها قبل از اینکه به طور عمومی اعلام شود در اختیار ناظران سازمانهای بهداشتی قرار گیرد.
مانوئل مایر هشدار میدهد که این مطالعات جلوتر با پیچیدگیهای بیشتری مواجه خواهد شد، زیرا سن و سال و درمانهای پزشکی نیز ممکن است بر انواع پروتئینهای خون بدن تأثیر بگذارد. او میگوید: «نمونههای این مطالعه در اوایل همهگیری جمعآوری شد، زمانی که بیماران دگزامتازون دریافت نمیکردند. دگزامتازون دارویی است که پاسخ ایمنی را کاهش میدهد و اکنون به یک استاندارد درمانی بیماران کرونا تبدیل شده و خطر مرگ را میکاهد؛ بنابراین این روش جدید باید در گروههای مستقل و بزرگتری از بیماران که آخرین درمانهای پزشکی را دریافت کردهاند مورد ارزیابی قرار گیرد.»
وی همچنین در حال انجام آزمایشهای مبتنی بر پروتئومیک کووید-۱۹ است تا پیشبینی وضع بیماران بدحال کووید-۱۹ را ممکن سازد. او در این رابطه میگوید: «علاوه بر پروتئینها، ما RNA ویروس در خون را نیز به عنوان یک عامل پیشبینی قلمداد میکنیم. بار و انتشار مواد ویروسی در خون ممکن است برای پیشآگاهی مفید باشد، بهویژه در موارد شدید کووید-۱۹ که افراد تحت مراقبتهای ویژه قرار میگیرند.»
حتی اگر واکسنهای کووید-۱۹ نیز به وفور توزیع شوند و تعداد موارد ابتلا به بیماری کاهش داشته باشد امید میرود این مطالعات بتواند زمینه را برای استفاده گستردهتر از پروتئومیکس فراهم کند، زیرا محققان دیگری در حال انجام آزمایشهای پروتئومیک برای پیشبینی نتایج بیماران مبتلا به سرطان، دیابت نوع ۲ و آلزایمر و... هستند.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *