چرا شعار "هر ایرانی یک کارت" محقق نشد؟

-در ابتدای هوشمند شدن کارت ملی این شعار مطرح بود که هر ایرانی یک کارت، اما اینکه این امر محقق شد یا نه و چه چالش‌هایی در پیش روی آن قرار گرفته است از مسائلی است که همواره مورد بحث قرار گرفته است.

هر از چند گاهی طی اعلان‌های عمومی افراد دعوت به گرفتند کارتی هوشمند می‌شوند، کارت هوشمند شهروندی، کارت هوشمند پایان خدمت، گواهینامه نامه هوشمند رانندگی و... این‌ها همه نمونه‌هایی از کارت‌هایی هستند که در راستای پیش روی به سوی دولت الکترونیک صادر می‌شوند.

هموطنان هر زمان که چنین اعلان‌های عمومی صورت می‌گیرد برای بهره مندی از خدماتی که به واسطه دارا شدن آن می‌توانند داشته باشند، با ازدحام در مراکز معرفی شده و صرف زمان و هزینه‌هایی جهت دریافت این کارت‌ها اقدام می‌کنند.
اما آنچه مورد توجه می باشد این است که، مگر نه اینکه با دارا بودن کارت ملی هوشمند قرار بود شهروندان از داشتن سایر کارت‌های هوشمند بی نیاز شوند؟

به طور ویزه شعار "هر ایرانی یک کارت" در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ با توجه به اینکه قرار بر این بود که هر ایرانی با داشتن یک کارت هوشمند بتواند از خدمات شهروندی بهره‌مند شود و از طریق نهاد‌های مختلف نیز با این کارت احراز هویت صورت گیرد. اما آنچه در عمل مشاهده شد صدور کارت‌های هوشمند موازی با کارت ملی هوشمند است که این ایده را زیر سوال می‌برد.

موازی کاری و بخشی نگری دستگاه‌ها
سخنگوی سازمان ثبت احوال در گفت‌وگو با میزان در این مورد، گفت: ما یک پایگاه داریم که لحظه‌ای همه چیزدر آن رصد می‌شود در این صورت ضرورتی نیست که سازمانی بانک اطلاعاتی و صدور کارت‌های هوشمند برای خود داشته باشد.

وی اظهار کرد:ابتدا باید بپذیریم که بخشی نگری را کنار بگذاریم چرا که تفکر ثبت احوال نیز در طی سالیان بخشی نگری نبوده است، آنچه اهمیت دارد اندیشیدن به منافع ملی است، پایگاه اطلاعاتی ما پایگاه جمعیتی کشور است نه لزوما برای ثبت احوال و برای عموم افراد و دستگاه‌ها قابل استفاده است.

وی گفت:از این رو در شورای عالی فناوری اطلاعات کشور که رییس جمهور رئیس آن است، به کلیه دستگاه‌ها اعلام شده است که هیچ دستگاهی حق صدور کارت هوشمند را ندارد و موازی کاری نباید در صدور کارت باشد.

 

چالش‌های صدور کارت ملی هوشمند
از این رو با توجه به اینکه تنها مرجع صدور کارت هوشمند سازمان ثبت احوال است و تنها کارت هوشمند هموطنان نیز باید چنین کارتی باشد پس لازم است زیربنا‌های لازم جهت صدور این کارت برای همه هموطنان فراهم گردد.

تا کنون درخواست ۶۰ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بالای ۱۵ سال و واجد شرایط که مراحل ثبت نام را انجام داده اند ثبت شده است. از این تعداد کارت هوشمند ۵۱ میلیون و بیست هزار شهروند صادر شده است و کارت ملی کمتر از ده میلیون شهروند صادر نشده است، چرا که همچنان با مشکل تولید بدنه کارت مواجه هستیم .

ابوترابی در مورد تولید داخلی بدنه کارت ملی در گفت‌وگو با میزان، گفت:با وجود کارشکنی‌ها و تحریم‌هایی که وجود داشت، ظرفیت داخلی تولید بدنه کارت از سوی چاپخانه‌های دولتی متولی این امر سرعت گرفته است و تا به امروز در حدود ۴ و نیم میلیون کارت هوشمند داخلی تولید شده است.

وی در ادامه با تاکید بر این نکته که سازمان ثبت احوال متولی صدور کارت ملی است گفت: تامین بدنه و تولید تراشه به عهده ثبت احوال نیست، کارت ملی هوشمند تولید داخل، مشابه نمونه خارجی است و همه نکات ایمنی و فنی در تولید آن رعایت شده است و چاپخانه‌ها دولتی متولی تولید آن است، در صورت تولید بدنه کارت ما این ظرفیت را داریم که ماهانه در حدود ۲ ونیم میلیون کارت صادر کنیم که این رقم ظرفیت خوبی است.

 

کارت ملی هوشمند کلید ورود به دولت الکترونیک
با توجه به این موضوع که کارت ملی هوشمند کلید ورود به دولت الکترونیک برای خدمت است و از سویی دیگر این کارت منبعی برای احراز هویت شهروندان نیز محسوب می‌شود. اما همچنان به نظر می‌رسد برنامه مشخصی برای عملی شدن این مهم در کشور وجود ندارد؛ لذا اگر قصد ارایه خدمت احراز هویت الکترونیکی در کشور باشد اولین و مهم‌ترین قدمی که باید برداشته شود برنامه‌ریزی برای صدور کلیه کارت‌های ملی هوشمند و در ادام جلوگیری از موازی کاری سایر دستگاه‌ها در صدور کارت هوشمند است.

از سویی دیگر عزم جدی برای استفاده از ظرفیت های موجود آن وجود ندارد از این رو برنامه ریزی و اجماع برای استفاده از خدماتی که می توان به واسطه کارت ملی هوشمند به هموطنان ارائه کرد و کمکی که این کارت می تواند در احرار هویت به دستگاه های اجرایی کند مقوله ای است که باید مورد توجه بیشتر قرار بگیرد .

 

در پایان باید گفت که درحالیکه که صحبت از ورود به دولت الکترونیک می‌شود، اما همچنان که مشخص است، مسوولان امر زیرساخت‌های لازم برای آن در کشور را فراهم نکرده‌اند.بررسی دقیق ،برنامه ریزی و اجرای زمانبندی مشخص برای تحقق این امر از الزامات این امر است .