قطعنامه ۲۲۳۱ و روایتی از بدعهدی دولتهای متوالی آمریکا
بدعهدی دولتهای متوالی آمریکا از زمان امضای توافق هستهای و خروج یکجانبه از این توافق در سال ۲۰۱۸، عامل اصلی خارج شدن این توافق از مسیر بود.
خبرگزاری میزان -
تروئیکای اروپایی با پشتیبانی آمریکا و در اقدامی خلاف قانون با فعالسازی اسنپبک، تحریمهای سازمان ملل را درباره ایران پس از یک وقفه ۱۰ ساله بازگرداندند.
سازوکار ماشه بخشی از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بود که در سال ۲۰۱۵ از طرف ایران و ۶ کشور شامل روسیه، چین، انگلیس، فرانسه، آلمان و آمریکا تصویب شد.
این اتفاق در زمانی رخ داد که اروپا حتی قادر به انجام حداقل تعهدات خود در قبال این توافق نبود، زیرا شرکتهای اروپایی تسلیم اقدام آمریکا شدند و کشورهای اروپایی نتوانستند این سرسپردگی را جبران کنند.
توافق برجام در سال ۲۰۱۵، که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل گنجانده شده بود، یک دستاورد دیپلماسی چندجانبه بود، اما این توافق تنها ۳ سال بعد، در سال ۲۰۱۸، با بحران مواجه شد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری، نسبت به این توافق ابراز تردید کرد.
پیکربندی قانونی آمریکا به دونالد ترامپ اجازه داد تا قانون بررسی توافق هستهای ایران را به کار گیرد و در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شود.
علاوه بر این، اقدامهای اولیه ترامپ حتی از طرف متحدان آمریکا در میان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل نیز مورد انتقاد قرار گرفت.
اقدامهای یکجانبه واشنگتن بهطور قابلتوجهی برجام را تضعیف کرد؛ مشکل این بود که تحریمهای آمریکا، با توجه به ریاست آمریکا در سیستم مالی جهانی، نمیتوانست از طرف مشاغل سایر کشورها نادیده گرفته شود.
تلاشهای ادعایی اتحادیه اروپا برای نوسازی ابزارهای خود برای محافظت از مشاغل در برابر تحریمهای ثانویه و اقدامهای قهری آمریکا، وضعیت را اساسا تغییر نداد.
بازگشت یک رئیسجمهور دموکرات به کاخ سفید در سال ۲۰۲۱ اساسا وضعیت را در این زمینه تغییر نداد؛ تلاشهای محتاطانه برای بازگشت به مذاکرات بینتیجه ماند و دولت بایدن محدودیتهای دونالد ترامپ را لغو نکرد یا مشارکت آمریکا را در برجام از سر نگرفت.
این پرسش مطرح میشود که اگر آمریکا میتواند بهطور یکجانبه فشار اقتصادی بر ایران وارد کند، چرا به اسنپبک و بازگرداندن تحریمهای بینالمللی از طریق شورای امنیت سازمان ملل متوسل شود؟
به گزارش الجزیره، در حال حاضر ایران درهای دیپلماسی را نبسته است، اما برای از سرگیری مذاکرات با آمریکا نیز عجلهای نکرده است؛ سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: اگر پیشنهادی معقول، متعادل و منصفانه از آمریکاییها برای مذاکره دریافت کنیم، مطمئناً آن را بررسی خواهیم کرد.
آمریکا که در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای ایران خارج شد، همچنین اصرار داشته است که هرگونه توافق جدید شامل ممنوعیت کامل غنیسازی اورانیوم ایران باشد، اما این خواسته فراتر از توافق اولیه برجام است.
اقدام تروئیکای اروپایی در فعالسازی اسنپبک نیز که بهعنوان ادعایی دفاع از نظم عدم اشاعه ارائه شد، در واقع آن را تضعیف میکند؛ این اقدام، در حالی که فروپاشی رژیم عدم اشاعه و سیستم مبتنی بر قوانینی را که آمریکا و متحدانش پس از جنگ جهانی دوم ایجاد کردند، تسریع میکند، تأثیر چندانی بر تغییر محاسبات ایران نخواهد داشت.
- بیشتر بخوانید:
- غروب برجام؛ قطعنامه ۲۲۳۱ در ایستگاه پایانی
- فعالسازی اسنپبک؛ تناقض اساسی در رویکرد اروپا در قبال ایران
در پشت تیترها، ماشه تأثیر واقعی کمی به تلاشها برای قرار دادن مجدد برنامه ایران تحت بازرسی بینالمللی اضافه میکند؛ فشار بر ایران مدتهاست که نه از اقدامهای سازمان ملل، بلکه از تحریمهای ثانویه آمریکا ناشی میشود.
تروئیکای اروپایی اقدام خود را با اشاره به نقض برجام از طرف ایران توجیه میکنند، اما این امر یک واقعیت اساسی را نادیده میگیرد؛ این واشنگتن بود که در ابتدا توافق هستهای را نقض کرد.
اروپا با وجود وعدههای خلاف این، در نهایت از آمریکا پیروی کرد و عملا از تحریمهای آمریکا که در سال ۲۰۱۸ دوباره برقرار شدند، پیروی کرد.
در سال ۲۰۲۰، زمانی که دولت اول ترامپ به دنبال فعال کردن یکجانبه مکانیسم اسنپبک بود، روسیه و چین بهطور رسمی با این اقدام مخالفت کردند، به این دلیل که خروج واشنگتن از برجام، آمریکا را از هرگونه توجیه قانونی برای توسل به اسنپبک محروم میکرد.
اتحاد روسیه، چین، پاکستان و ایران علیه فعال شدن مجدد مکانیسم اسنپبک و تحریمهای ناشی از آن، این باور را تقویت میکند که ورود ایران به نهادهای غیرغربی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای اقدامی دقیق بوده است.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *