صندوق تأمین خسارات بدنی/حقوق و تعهدات

خبرگزاری میزان - صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، نهاد بیمه‌ای عمومی، غیردولتی و مستقل است که برای حمایت از کسانی که در حوادث رانندگی دچار زیان شده‌اند و امکان دریافت خسارت از مقصر یا شرکت بیمه را ندارند، ایجاد شده است. 

خسارت بدنی به چه معناست؟

به موجب قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵: «خسارت بدنی» هر نوع دیه یا ارش ناشی از هر نوع صدمه به بدن مانند شکستگی، نقص و از کار افتادگی عضو اعم از جزئی یا کلی ـ موقت یا دائم، دیه فوت و هزینه معالجه با رعایت ماده (۳۵) این قانون به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع این قانون است.

وظیفه صندوق تأمین خسارت‌های بدنی

طبق ماده ۲ قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث، کلیه دارندگان وسایل نقلیه موضوع این قانون اعم از اینکه اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسایل نقلیه خود را در قبال خسارت بدنی و مالی که در اثر حوادث وسایل نقلیه مذکور به اشخاص ثالث وارد می‌شود حداقل به مقدار مندرج در ماده (۸) این قانون نزد شرکت بیمه‌ای که مجوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی داشته باشد، بیمه کنند.

بر اساس ماده ۴ قانون مذکور، در صورتی که وسیله نقلیه، فاقد بیمه‌نامه موضوع این قانون یا مشمول یکی از موارد مندرج در ماده (۲۱) این قانون باشد، خسارت‌های بدنی وارده توسط صندوق با رعایت ماده (۲۵) این قانون جبران می‌شود. در صورت نیاز به طرح دعوی در این زمینه، زیان‌دیده یا قائم‌مقام وی دعوی را علیه راننده مسبب حادثه و صندوق طرح می‌کند.

در صورتی که خودرو، فاقد بیمه‌نامه موضوع این قانون بوده و وسیله نقلیه با اذن مالک در اختیار راننده مسبب حادثه قرار گرفته باشد، اگر مالک، شخص حقوقی باشد، به جزای نقدی معادل بیست درصد (۲۰ ٪) و در صورتی که مالک شخص حقیقی باشد به جزای نقدی معادل ده درصد (۱۰ ٪) مجموع خسارات بدنی وارد شده محکوم می‌شود. مبلغ مذکور به حساب درآمد‌های اختصاصی صندوق نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌شود و با پیش‌بینی در بودجه‌های سالانه، صد درصد (۱۰۰ ٪) آن به صندوق اختصاص می‌یابد.

بر اساس ماده ۱۲ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث: در مواردی که به علت عدم رعایت ظرفیت مجاز وسیله نقلیه، مجموع خسارات بدنی زیان‌دیدگان وسیله نقلیه مقصر حادثه بیش از سقف مذکور باشد مبلغ خسارت مورد تعهد بیمه‌گر به نسبت خسارت وارده به هریک از زیان‌دیدگان بین آنان تسهیم می‌گردد و مابه‌التفاوت خسارت بدنی هریک از زیان‌دیدگان توسط صندوق تأمین خسارت‌های بدنی وفق مقررات مربوط پرداخت و مطابق مقررات این قانون از مسبب حادثه بازیافت می‌شود.

به موجب ماده ۱۶ این قانون، چنانچه به حکم مرجع قضائی اثبات شود، عواملی نظیر نقص راه، نبودن یا نقص علائم رانندگی و نقص تجهیزات مربوط یا عیب ذاتی وسیله نقلیه، یا ایجاد مانع توسط دستگاه‌های اجرائی یا هر شخص حقیقی یا حقوقی دیگر در وقوع حادثه مؤثر بوده است، بیمه گر و صندوق پس از پرداخت خسارت زیان دیده می‌تواند برای بازیافت به نسبت درجه تقصیر که درصد آن در حکم دادگاه مشخص می‌شود به مسببان ذی ربط مراجعه کند.

حقوق و تعهدات صندوق تأمین خسارت‌های بدنی

بخش سوم قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث از ماده ۲۱ تا ماده ۲۳ به موضوع حقوق و تعهدات صندوق پرداخته است.

طبق ماده ۲۱ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث: به منظور حمایت از زیان‌دیدگان حوادث ناشی از وسایل نقلیه، خسارت‌های بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضای بیمه‌نامه، بطلان قرارداد بیمه، شناخته‌نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه، کسری پوشش بیمه‌نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه یا تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه یا صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمه‌گر موضوع ماده (۲۲) این قانون، قابل پرداخت نباشد، یا به‌طور کلی خسارت‌های بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمه‌گر مطابق مقررات این قانون است به‌استثنای موارد مصرح در ماده (۱۷)، توسط صندوق مستقلی به نام «صندوق تأمین خسارت‌های بدنی» جبران می‌شود.

بنابراین طبق ماده فوق، در صورتی که بنا به یکی از دلایل زیر، افراد زیان‌دیده در حادثه رانندگی نتوانند از مقصر خسارت دریافت کنند، صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، خسارت وارده را جبران خواهد کرد:

-بیمه‌نامه نداشتن مقصر یا انقضای بیمه‌نامه وی

-شناسایی نشدن مقصر حادثه

-عدم کفایت پوشش مالی بیمه‌نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه

-تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه

-صدور حکم توقف یا ورشکستگی شرکت بیمه

-خسارت‌های بدنی خارج از تعهدات شرکت بیمه‌گر

همانطور که از نام این صندوق مشخص است، این نهاد وظیفه تأمین خسارات جانی و بدنی ناشی از حادثه رانندگی را بر عهده دارد؛ نه خسارت‌های مالی.

به موجب ماده ۲۲ قانون فوق، در صورت تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه در رشته بیمه شخص ثالث و ناتوانی آن از پرداخت خسارت به زیان‌دیدگان، به تشخیص بیمه مرکزی یا شورای عالی بیمه، یا صدور حکم توقف یا ورشکستگی آن به وسیله دادگاه صالح، صندوق، خسارات بدنی که به موجب صدور بیمه‌نامه‌های موضوع این قانون به عهده بیمه‌گر است را پرداخته، پس از آن به قائم‌مقامی زیان‌دیدگان به بیمه‌گر مراجعه می‌کند.

طبق ماده ۲۳ این قانون، در صورتی که زیان‌دیده، جز در موارد بیمه اختیاری، تمام یا بخشی از خسارت بدنی وارد شده را از مراجع دیگری مانند سازمان بیمه‌های اجتماعی یا سازمان بیمه کارمندان دولت یا صندوق‌های ویژه جبران خسارت دریافت کند، نسبت به همان میزان حق مراجعه به صندوق را ندارد. سازمان‌ها و صندوق‌های ویژه مذکور حق مراجعه به صندوق و استرداد خسارت پرداخت شده به اشخاص ثالث را ندارند و مکلفند اطلاعات مربوط را در اختیار صندوق قرار دهند. در هر حال در صورتی که زیان‌دیده علاوه بر دریافت خسارت از سازمان‌ها و صندوق‌های ویژه مذکور از صندوق نیز خسارتی دریافت کند، صندوق حق استرداد دارد.

انتهای پیام/