رد اتهام سرقت

خبرگزاری میزان – رد اتهام سرقت توسط متهم می‌تواند با استناد به شهادت شهود یا هرگونه سند و مدرک دیگری که انتساب جرم سرقت یا دزدی توسط متهم را نفی کند، صورت پذیرد. متهم می‌تواند لایحه دفاعیه رد اتهام سرقت را تنظیم و به دفاع از خود در اتهام سرقت یا دزدی بپردازد. پس از انجام دفاع از اتهام سرقت به موجب لایحه دفاعیه، دادسرا و دادگاه حکم برائت متهم را صادر می‌کنند.

سرقت یا دزدی یکی از جرایمی است که در قانون مجازات اسلامی برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. البته مجازات سرقت، بسته به اینکه نوع سرقت تعزیری باشد یا حدی، تفاوت خواهد داشت؛ اما آنچه که در خصوص مجازات سرقت توسط سارق اهمیت دارد، آن است که ابتدا جرم سرقت باید اثبات شود و تا قبل از اثبات آن، نمی‌توان کسی را به مجازات محکوم کرد.

رد اتهام سرقت یعنی چه

بر اساس ماده ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی، سرقت عبارت است از ربودن مال دیگران؛ همچنین در این قانون انواع سرقت اعم از سرقت حدی و سرقت تعزیری به تفکیک بیان شده است که هر یک از آن‌ها مجازات خاص خود را دارد. زمانی که شخصی مورد سرقت قرار می‌گیرد، می‌تواند با ارائه یک شکواییه، از سارق شکایت کند که این شکواییه ابتدا در دادسرا و سپس در دادگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر شخص متهم، مجرم تشخیص داده شد، به مجازات قانونی محکوم می‌شود.

با این توضیح که پس از شکایت شاکی، شکواییه به دادسرا ارجاع می‌شود و به شخصی که مظنون به انجام سرقت است، اتهام وارد می‌شود. در اینجا اصطلاحی تحت عنوان تفهیم اتهام را داریم که ناظر است بر توضیح اتهامی که به شخص زده شده و دلایل و مدارکی که در خصوص آن اتهام وجود دارد؛ مثلا به شخص متهم می‌گویند از شما به اتهام سرقت شکایت شده است و دلیل آن نیز مثلا فیلم دوربین مدار بسته یا شهادت شهود است.

در این صورت، متهم می‌بایست از خود رد اتهام نماید، انتساب جرم سرقت یا دزدی را از خود رفع کرده و ضمن ارائه لایحه دفاعیه کیفری، دفاع از اتهام دزدی را انجام دهد؛ لذا رفع اتهام سرقت به معنای آن است که شخص مورد شکایت یا متشاکی، باید برای دفاع از خود در اتهام سرقت، با آوردن اسناد و مدارکی که در ارتباط با انجام ندادن سرقت است خود را از انجام سرقت مبرا نماید.

نکته مهمی که در خصوص رفع اتهام سرقت یا دزدی وجود دارد آن است که اصولا تهمت زدن به دیگران بابت جرم دزدی یا جرایم دیگر، خودش یک جرم مستقل تحت عنوان افترا است. یعنی اگر شخصی، علیه دیگری تهمت دزدی ایراد نماید و نتواند اتهام سرقت یا دزدی را اثبات کند و متهم بتواند به نحو مطلوبی از خود رفع اتهام سرقت نماید، پس از اثبات بی گناهی می‌تواند اقدام به اعاده حیثیت نماید و آن شخص به جرم افترا قابل مجازات خواهد بود.

نکته دیگری که وجود دارد آن است که اتهام سرقت ابتدا در دادسرا توسط مقامات دادسرا همچون بازپرس و دادیار مورد رسیدگی مقدماتی قرار می‌گیرد و اگر متهم به سرقت یا دزدی بتواند اقدام به اثبات بی گناهی در سرقت نماید، دیگر پرونده برای دادگاه ارسال نمی‌شود و در خود دادسرا، قرار منع تعقیب صادر می‌شود.

نحوه رد اتهام سرقت در دادگاه کیفری

قبل از توضیح رد اتهام سرقت در دادگاه باید به این نکته اشاره کرد که اصل بر برائت یا بی گناهی اشخاص است و اگر کسی به دیگری اتهامی وارد می‌سازد، خودش باید با آوردن اسناد و دلایل و مدارک کافی آن را اثبات کند؛ لذا در وهله اول، شاکی است که باید اقدام به اثبات سرقت نماید و مثلا با آوردن شهود یا ارائه فیلم سرقت، سرقت از محل کار را اثبات کند؛ لذا تا قبل از آن، متهم از اثبات بی گناهی در سرقت معاف است و صرفا اگر دلایل شاکی محکمه پسند بود، می‌بایست از خود دفاع و رد اتهام نماید. گفتنی است که هم شاکی برای اثبات جرم سرقت باید به ادله اثبات دعوی تمسک جوید و هم متهم برای رد اتهام سرقت از خود می‌بایست با استناد به یکی از ادله اثبات دعوی در امور کیفری از جمله شهادت شهود یا علم قاضی و … از خود دفاع کند. اما در ارتباط با نحوه رد اتهام سرقت در دادگاه کیفری نکاتی وجود دارد که ذیلا مطرح می‌شود:

جرم سرقت از سه عنصر قانونی، مادی و معنوی تشکیل شده است که وجود داشتن هر سه این عناصر یا ارکان جرم سرقت به صورت همزمان، لازم است تا متهمی به مجازات محکوم شود. عنصر قانونی جرم سرقت، در ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی بیان شده است. اما در خصوص وجود عنصر مادی و همچنین عنصر معنوی قطعیتی وجود ندارد و متهم می‌تواند با استناد به عدم وجود عنصر مادی یا عدم وجود عنصر معنوی در جرم سرقت، از خود رفع اتهام نماید.

عنصر مادی به معنای ارتکاب رفتار‌هایی است که منجر به ربوده شدن مال دیگران شده است؛ مثل بالا رفتن از دیوار خانه برای سرقت طلا از منزل، یا شکستن قفل گاوصندوق یا باز کردن قفل درب و …؛ لذا در صورتی که شخص بتواند اثبات کند که وی مرتکب انجام چنین رفتار‌هایی نشده است، می‌تواند از خود رفع اتهام دزدی نماید؛ مثلا با آوردن دلایلی اثبات کند که در تاریخ سرقت، در آن شهر حضور نداشته است یا فیلم دوربین مداربسته مربوط به او نیست.

عنصر روانی یا معنوی جرم سرقت به معنای آن است که متهم، قصد داشته از محل کار یا منزلی سرقت کند و به منظور انجام این کار، برنامه ریزی و نقشه کشیده است؛ لذا اگر بتواند اثبات نماید که قصد و اراده‌ای برای انجام سرقت نداشته و مثلا در حالت مستی یا بی ارادگی مال دیگری را ربوده است، به مجازات قانونی سرقت محکوم نمی‌شود.

علاوه بر اثبات عدم وجود ارکان جرم سرقت برای رد اتهام دزدی، در ارتباط با نحوه رد اتهام سرقت باید گفت که متهم هر گونه سند و مدرکی که دال بر بی گناهی وی از انجام دزدی است را می‌تواند در دادگاه کیفری ارائه نماید تا با ایجاد علم در قاضی، اتهام از وی رفع شود. مثلا اینکه بگوید شاکی برای وی پاپوش درست کرده است و وسایلی که در صحنه جرم وجود دارد را خود شاکی در آن محل قرار داده است.

همچنین، رد اتهام سرقت در دادگاه کیفری می‌تواند به استناد شهادت شهود باشد؛ به این صورت که متهم شهودی معرفی کند که آن‌ها شهادت بدهند در تاریخ و زمان دزدی، در محل دیگری حضور داشته است. یا اینکه دفاع از اتهام سرقت به این صورت باشد که متهم مطرح کند مال مورد شکایت را قبلا از شاکی خریداری کرده و فاکتور خرید آن را ارائه دهد و یا اینکه به رضایت قبلی شاکی برای برداشتن مال مورد نظر و در نتیجه جرم تهمت دزدی اشاره نماید.

دادگاه کیفری حین رسیدگی به اتهام سرقت، مدارک و مستندات شاکی و متهم را مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین ممکن است که انجام تحقیقات کارشناسانه‌ای همچون انگشت نگاری در جرم سرقت نیز ضمیمه پرونده شده باشد که در نهایت، با ملاحظه آن‌ها پس از اثبات جرم سرقت، حکم به مجازات جرم سرقت صادر خواهد کرد.

نمونه لایحه رد اتهام سرقت

علاوه بر رد اتهام سرقت در دادگاه کیفری که به صورت شفاهی و با سوال و جواب‌های قاضی در دادگاه صورت می‌گیرد، مرسوم است که متهمان به جرم سرقت با تنظیم یک لایحه دفاعیه، مواردی که برای رد اتهام دزدی دارند را به صورت مکتوب به قاضی دادگاه ارائه می‌دهند تا قاضی با ملاحظه آن رای صادر کند.

نوشتن لایحه دفاعیه کیفری این حسن را دارد که تمامی موارد برای دفاع از متهم را می‌توان به صورت مستند و مستدل برای قاضی شرح داد که این موضوع در اقناع وجدان قاضی برای صدور رای تاثیر بسزایی دارد. به همین دلیل، در این قسمت قصد داریم یک نمونه لایحه رد اتهام سرقت و دزدی ارائه نماییم. اما باید این نکته را افزود که هر پرونده سرقت، با سایر پرونده‌ها تفاوت دارد و این موضوع سبب می‌شود که لایحه رد اتهام سرقت در هر مورد تفاوت داشته باشد؛ لذا لازم است اشخاصی که قصد استفاده از لایحه رد اتهام سرقت را دارند، با توجه به نکاتی که در قسمت «نحوه رد اتهام سرقت در دادگاه کیفری» مطرح شد، لایحه دفاعیه اختصاصی برای خود تنظیم نمایند و نظر به اهمیت موضوع، می‌توان از مشاوره‌های وکیل پایه یک دادگستری نیز استفاده کرد تا عدم وجود ارکان جرم سرقت اثبات شود.

انتهای پیام/