جهاد دانشجویان در گام دوم انقلاب
_ امیر خداداد همدانی در روزنامه حمایت نوشت: توسعه علمی رکن پیشرفت پایدار و همه جانبه در کشور است و در این بین دانشجویان بایستی با برجسته نمودن مطالبات و خواستهها و نیازهای واقعی جامعه از پویایی دوران جوانی خویش در مسیر ارایه راه حلهای علمی و خلق ایدههای نو برای نیل به مطالبات و خواستههای مردم گام بردارند. تاجاییکه رهبر فرزانه انقلاب در این باره تاکید دارند که «یکی از فرایض حتمی برای این نسل، عبارت از تقویت بُنیه علمی کشور است. اگر علم نداشته باشیم، اقتصادمان، صنعتمان، حتی مدیریت و مسائل اجتماعی مان عقب خواهد ماند. برای مقابله با آنها (دشمنان) علم لازم است. اگر بخواهید از لحاظ علمی پیش بروید باید جرأت نوآوری داشته باشید، استاد و دانشجو باید از قید و زنجیر، جزم گیری تعریفهای علمی القا شده و دائمی دانستن آنها خلاص شوند... آن وقتی که علم با هدایت، ایمان و عواطف صحیح و معرفت روشن بینانه و آگاهانه همراه شود، معجزههای بزرگی میکند و کشور ما میتواند در انتظار این معجزهها بماند.» (دیدار دانشجویان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۹/۲/۷۹)
در این یادداشت ضمن بزرگداشت یاد و خاطره شهیدان دانشجو و تبریک این روز به همه دانشجویان همیشه سربلند کشورمان، چند رویکرد این نسل تاثیرگذار در رسیدن به قلههای علمی کشور برای تحقق اهداف گام دوم انقلاب مورد واکاوی قرار گرفته است؛
۱-مبارزه علمی با دشمن؛ یکی از مصادیق جهاد با پیشتازی در عرصه علم محقق میشود، اگر جوامع از حیث علمی و اقتصادی، قدرتمند نبوده و محتاج به دیگران باشند یقینا از کفار اطاعت میکنند؛ بنابراین برای اینکه جهاد محقق شود چارهای جز توانمند شدن نیست. اگر این چنین شود آن عدم اطاعت از کفار یا همان جهاد کبیر تحقق مییابد. در همین راستا، روایت مشهور منتسب به حضرت امیر (ع) که «العِلمُ سُلطانٌ، مَن وَجَدَهُ صالَ بِهِ، ومَن لَم یَجِدهُ صیلَ عَلَیه: دانش، سلطنت و قدرت است، هر که آن را بیابد با آن یورش برد و هر که آن را از دست بدهد بر او یورش برند.» در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید هم ذکر شده است. پس اکنون که در عرصه علم و فناوری عقب ماندگیهای طولانی قبل از پیروزی انقلاب تاحدودی جبران شده است باید تلاش مضاعف و جدی را در دستور کار داشت تا سوءاستفادههایی که جبهه باطل و نظام سلطه از علم و فناوری علیه بشریت انجام میدهد، را با حضور در این عرصه خنثی کرد.
۲-تحریم شکنی؛ در رویکرد اقتصاد دانش بنیان، دانشجویان وظیفه دارند که خود را برای انجام کارهای بزرگ در آینده، آماده کنند و میتوانند در قالب کارآفرینان و کارکنان توانمند، پیشتازان بارور کردن حرکتی عظیم در کشور و نهادینه کردن آن در عموم بخشهای اقتصادی باشند. پرواضح است که اقتصاد دانش بنیان، محدود به تولید محصولات مبتنی بر دانش تلقی نخواهد شد؛ بلکه دانش میباید در طول فعالیتهای اقتصادی و در مراحل تولید، به کار گرفته شود. الگوی اقتصاد دانش بنیان در کشور ما، باید مقاومتی، تحریم شکن، درون زا، برون گرا، بدون نفت و رساننده کشور به تراز مثبت علمی و الگوی فعال پیشرفت باشد. لازمه تحقق این اقتصاد که در انطباق با تعالیم دینی به معنای زهد در مصرف و در عین حال تلاش خستگی ناپذیر در تولید کالا و خدمات میباشد، برخورداری از اعتماد به نفس بالا و خودباوری و پرهیز از خودباختگی است. این عناصر، شکل دهنده مؤلّفههایی از یک سبک زندگی خاص است که باید آن را زندگی جهادی دانست.
۳- توسعه نرمافزاری؛ آنچه که توسعه را در جامعه پدیدار میکند توجه به یک زیستبوم مبتنی بر توانمندیهای نیروی انسانی خلاق است. تجربه نشان داده که تکیه صددرصدی به بودجه دولتی موجب میشود مجموعههای علمی و دانشگاهی آن طور که باید و شاید برای ارتباط و تعامل با جامعه برای حل مشکلات مردم، احساس نیاز نکنند؛ بنابراین دانشگاه اثربخش باید درآمد خود را از محل فروش دانش فنی، شرکتهای دانشبنیان، قراردادهای ارتباط با صنعت و ایجاد بستری برای تجاریسازی ایدههای نوآورانه دانشجویان و استادانش تأمین کند و اینگونه است که اثربخشی خود در جامعه را به واقعیت میرساند. این درحالیست که باور و فرهنگ نادرست نشأت گرفته از اقتصاد خامفروش و منبعمحور موجب میشود با وجود صرف هزینههای هنگفت برای آموزش، نقش آن در توسعه و پیشرفت کشور مشهود و اثربخش نباشد.
پس باید دانشگاه و دانشگاهیان برای تغییر در این روند، به تحولی در زیستبوم اقتصاد دانشبنیان روی آورند و از توسعه صرفاً سختافزاری و ساخت کارخانهها، ایجاد صنایع سنگین و ایجاد دودکشهای بیشتر پرهیز و توسعه مبتنی بر نرمافزارها و فرآیندها را در دستورکار قرار دهند.
سرانجام اینکه از دانشجویان به عنوان رکن تاثیرگذار در جامعه انتظار میرود چه در عمل و چه در کلام، بر اصل «ما میتوانیم» اصرار ورزیده و با تلاش در رویکردهای ذکر شده در فضای علمی، پویا و مولد دانشگاهها حداکثر استفاده را برای رفع نیازهای جامعه با تکیه برمنابع بومی کشور داشته باشند و افقهای بیانیه گام دوم انقلاب را عملی کنند، همان طور که رهبر حکیم انقلاب اسلامی تاکید دارند که «امروز یکی از پایهایترین گفتمانهای کنونی کشور ما باید گفتمان پیشرفت علم و فناوری باشد؛ این برو برگرد ندارد. ۵/۶/۸۷»
