قالیباف: حکمرانی باید فرهنگ‌پایه باشد

به گزارش خانه ملت،  محمدباقر قالیباف رئیس قوه مقننه در آیین تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی که صبح امروز (سه شنبه، ۲۵ آذر ماه ۱۴۰۴) در بهارستان برگزار شد، ضمن تبریک به مناسبت هفته پژوهش و قدردانی از جوانان فعال در این عرصه گفت: بهترین تشکر از شما عزیزان این است که شما حس اثربخشی تحقیقات و پژوهش خود را در تصمیم گیری‌ها ببینید و هیچ قدردانی بالاتر از این نیست که با فکر نوی شما گرهی از مشکلات کشور باز شده و مسأله‌ای از مسائل متعدد کشور که بعضا سالیان دراز حل نشده، حل شود. به عنوان رئیس مجلس در جای جای تصمیمات مجلس، آثار فکر، اندیشه، عقلانیت و تحقیقات شما را می‌بینم از این رو به شما خداقوت می‌گویم و صمیمانه از فعالیت هایتان قدردانی می‌کنم.

مرکز پژوهش‌ها به ارتقای دانش حکمرانی بپردازد/ ضرورت توجه پژوهشگران مرکز پژوهش‌ها به ماهیت سیاستی و سیاسی خود

قالیباف با اشاره به نشست خود با مسئولان و مدیران مرکز پژوهش‌ها در طول سال، گفت: امروز بیشترین آسیب در کشور از حوزه حکمرانی است. یکی از وظایف مهم مرکز پژوهش ها، توجه و پرداختن به این موضوع است که در عین حال که این مرکز در بخش‌های مختلف تولیدات خود را در قالب مطالبی عرضه می‌کند، باید به ارتقای دانش حکمرانی بپردازد و آن را مد نظر داشته باشد.

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: با جابجایی دولت‌ها و مجلس ها، بخشی از مرکز پژوهش‌ها به مراکز تحقیقاتی دیگر کوچ می‌کنند و بعد از مدتی ممکن است مجددا به این مرکز باز گردند که بسیار خوب است چرا که در حوزه حکمت نظری و حکمت عملی تجربه کسب می‌کنند. تعدادی از شما را در مسئولیت‌های اجرایی و سپس در قالب پژوهشگران مرکز پژوهش‌ها دیده‌ام. در این بین مهم است که شما به نقش ماهیتی و سیاستی و سیاسی خود توجه کنید.

ضرورت تحقیق و پژوهش در هر جایگاهی برای اثربخشی فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری

وی در ادامه با تأکید بر اینکه الزاما لازم نیست همان چیزی که پژوهش می‌شود، مو به مو به مرحله اجرا درآید، اما انصاف این است که منطق و دلیل قوی تری برای تغییر آن پیدا شود، گفت: پژوهش‌های علمی صورت گرفته به عنوان یک سند است چراکه قرار است یک نقص را برطرف کند. الزاما همه تحقیقات مرکز پژوهش‌ها مطابق با اجرا نیست، اما باید بدانید که جابجایی صندلی‌ها نباید ماهیت ما را تغییر دهد که خطر بزرگی برای حکمرانی و رفتار‌های فردی در حوزه مسائل تربیتی و اخلاقی است. مصداق آن نیز آیه شریفه «َیَقولونَ نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ» است و عدم توجه به این موضوع موجب خسارات فردی، جمعی و حکمرانی است.

قالیباف در ادامه تصریح کرد: ما هر کجا مسئول، وزیر، وکیل و رئیس می‌شویم نباید احساس کنیم، چون این صندلی را داریم، علامه دهر هستیم و نیازی به تحقیق و پژوهش و نخبگان و پژوهشگران نداریم. بسیاری از مشکلات ما که باعث می‌شود از اول مسائل را تکرار کنیم و چند دهه برخی از مسائل حل نشده، باقی بماند به خاطر همین رویکرد است. این رویکرد غلط به اثرگذاری در فرایند تصمیم سازی و تصمیم گیری آسیب می‌زند.

حکمرانی باید فرهنگ‌پایه باشد

رئیس قوه مقننه با بیان اینکه امروز برای هر اقدامی یک پیوست فرهنگی قرار داده می‌شود که صرفا برای رفع تکلیف است، گفت: ما نمی‌توانیم با رفع تکلیف، کار را پیش ببریم. آنچه ما در پژوهش‌ها، تصمیم سازی‌ها و حکمرانی انجام می‌دهیم باید با گوشت، پوست و استخوان خود حس کنیم و از بن دندان با روح و جانمان مرتبط باشد. اقدامات، تصمیمات و حکمرانی ما در هر بخش و موضوعی باید فرهنگ‌پایه باشد و هیچ استثنایی در این حوزه وجود ندارد.

وی در ادامه با بیان اینکه سال ۱۳۵۹ و ابتدای جنگ هیچ فهمی از پیوست فرهنگی و امور فرهنگ‌پایه نداشته و هیچ ایده‌ای در این زمینه نداشتم چرا که دغدغه آن وجود نداشت، یادآور شد:، اما در همان ۶ ماهه ابتدای جنگ با گوشت، پوست و استخوان خود دیدم که این موضوع چقدر اهمیت دارد. تا زمانی که بنی صدر فرمانده بود، فرهنگ، مبانی، اندیشه و فکر جنگ ۱۸۰ درجه متفاوت با زمانی بود که امام (ره) مجددا بعد از عزل بنی صدر، فرماندهی کل قوا را در دست گرفت. همه این تفاوت‌ها در باورها، عملیات ها، کد رمز‌ها و ... دیده می‌شد.

هنر پژوهشگران مرکز پژوهش‌ها تبدیل مشکلات به مسأله است

قالیباف با بیان اینکه جنگ که یک کار نظامی و خشن محسوب می‌شد به شکل فرهنگ پایه درآمد و همین عامل تداوم و عزت ما در جنگ شد، عنوان کرد: عزت و پیروزی ما در جنگ کار تجهیزات و امکانات نبود. تفسیر آن نیز آیه شریفه «کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة باذن اللَّه» و «وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَلَکِنَّ اللَّهَ رَمَی» بود. بعد از آن بود که سنت‌های الهی فرهنگ‌پایه شد به این معنا که در روح و جسم رزمندگان رخنه کرد، اما امروز متأسفانه در حکمرانی به موضوعات فرهنگ‌پایه اعتقاد نداریم و یا صرفا با پیوست فرهنگی به عنوان رفع تکلیف به آن نگاه می‌کنیم.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با بیان اینکه نباید مسائل خودمان را دنبال کنیم بلکه باید مسأله را از متن مردم و جامعه کشف کنیم، گفت: ما باید ببینیم مشکل و مسأله مردم چیست؛ شاید آنها از این موضوعات به عنوان مسأله یاد نکنند و آن را مشکل ببینند لذا هنر شما محققان مرکز پژوهش‌ها و نخبگان این است که مشکل را به مسأله تبدیل کنید و در ادامه باید مسأله را در کشور در هر سطحی که لازم است به رسمیت بشناسیم.

هم‌اندیشی و هم‌آفرینی آینده ایران از اقدامات مؤثر مرکز پژوهش‌هاست

وی افزود: امروز یکی از مشکلات ما این است که مسأله را به رسمیت نمی‌شناسیم. گاهی برخی برای اینکه زباله‌های کف خانه دیده نشود آن را زیر فرش می‌کنند، اما بالاخره زیر فرش پر می‌شود. صرفا شناخت مسأله مهم نیست بلکه به رسمیت شناختن آن مهم است. مسأله باید حل شود. اما گام نخست برای حل آن، به رسمیت شناختن است. خیلی از اختلاف نظر‌ها و جنگ و گریز‌ها ریشه در بحث‌های علمی نداشته و بر اساس بحث طلبگی و کارشناسی نیست بلکه جا‌هایی لجبازی است. گاهی افراد در جلسات منتظر هستند تا فردی که با او اختلاف دارند، چیزی بگوید تا خلاف آن نظر دهند. بسیاری از ما گرفتار چنین جلساتی هستیم که صرفا وقت کشور را می‌گیرد. اینجاست که مشخص می‌شود فهم درستی از حکمرانی، مفاهمه و گفت‌و‌گو وجود ندارد.

قالیباف با اشاره به یکی از موضوعات مثبتی که مرکز پژوهش‌های مجلس به آن پرداخته است، گفت: هم اندیشی و هم آفرینی آینده ایران یکی از اقدامات مهم این مرکز است، به آقای نگاهداری نیز گفتم درباره این موضوع جلسات جداگانه برگزار شود. اصل این موضوع که رو به جلو نگاه کردن است، شایسته تقدیر است و در ادامه باید با شیوه‌های کارآمد و درست پیش برود.

همه موانع سر راه اجرای برنامه هفتم را بر می‌داریم

رئیس دستگاه تقنینی کشور در ادامه برنامه هفتم را نتیجه زحمات و تلاش مرکز پژوهش‌ها دانست و افزود: مرکز پژوهش‌ها اگر نقش اصلی را نداشت، اما بسیار سر این موضوع وقت گذاشت و حتی تا پیش از تدوین آن از سوی دولت، خودش به تنهایی یک برنامه هفتم نوشت و به دولت سیزدهم نیز کمک کرد. کار تا جایی پیش رفت که برنامه هفتم نسبت به ۶ برنامه قبل قابل اجراترین برنامه شد. امروز نظارت بر اجرای برنامه و کمک به دولت برای اجرای آن نیازمند کمک‌های همه جانبه مرکز پژوهش هاست.

وی افزود: هر کجا هم در مسیر اجرای احکام برنامه هفتم مشکل ایجاد شد، موضوع را بررسی می‌کنیم که یا دولت را قانع کنیم که قابلیت اجرا دارد و یا اگر نیاز به اصلاح داشت، آن را در مجلس اصلاح می‌کنیم، اما اجازه نمی‌دهیم هیچ موضوعی مانع تحقق احکام برنامه شود.

تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان با آینده‌نگری مرکز پژوهش‌ها دنبال شد/ اجرای ۳۰ ماده اولویت‌دار برنامه هفتم، ۷۰ درصد برنامه را پیش می‌برد

قالیباف با اشاره به تدوین و تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان، گفت: حضرت آقا سال ۱۴۰۱ را سال حمایت از تولیدات دانش بنیان اعلام کردند و ۱۹ اردیبهشت ماه همان سال بود که قانون دانش بنیان ابلاغ شد؛ قطعا این قانون طی این دو ماه نوشته نشده بود بلکه با آینده نگری و به تشخیص ضرورت از سوی شما بود که این قانون را از قبل پیگیری کردیم.

رئیس مجلس در ادامه با تأکید بر اینکه امروز انجام هر کاری در کشور باید دو شرط داشته باشد؛ هم مهم باشد و هم فوری، عنوان کرد: گاهی برخی امور فوری هستند، اما مهم نیستند و برخی امور دیگر مهم هستند، اما فوری نیستند که پرداختن به آنها صرفا اتلاف وقت است. ما در جریان اجرای برنامه هفتم باید متمرکز به اجرای احکامی شویم که مهم و فوری است. اگر حدود ۲۸ تا ۳۰ ماده را در اولویت قرار داده و بر آنها متمرکز شویم، بیش از ۷۰ درصد برنامه را پیش برده‌ایم. متأسفانه گاهی خود را معطل اجرای ۱۲۰ ماده کرده و نیرو‌ها را پراکنده می‌کنیم که با امکانات محدودی که داریم، نتیجه نمی‌گیریم.

ضرورت برگزاری جلسات ۴جانبه اجرای برنامه هفتم با حضور دولت، مجلس، ذینفعان و نخبگان به نمایندگی از مردم

وی در ادامه با اشاره به اجرای بخش‌هایی از قانون برنامه هفتم گفت: ما امروز آثار سرمایه صندوق که حدود ۲۵ همت است را می‌بینیم؛ همچنین آثار نحوه ارتباط با بخش خصوصی و دریافت مالیات نیز مشهود است. مرکز پژوهش‌ها کار خوبی را طی دو نوبت انجام داد که بسیار زیبا و مؤثر بود. ما پایان سال نخست، نشست ۳ جانبه‌ای میان مجلس، دولت و ذینفعان برگزار کردیم و بخش عمده اجرای این قانون بعد از همان دو جلسه صورت گرفت که تأثیرگذار بود و امروز به هر جلسه‌ای که می‌رویم نخبگان از اهمیت آن دو جلسه یاد می‌کنند.

قالیباف در ادامه با تأکید بر اینکه ما باید مفادی از برنامه هفتم را اولویت قرار داده و بر آن نظارت کنیم تا اجرا شود، اظهار کرد: این قوانین باید احصاء شود و نشست‌هایی برای آن برگزار شود؛ البته نخبگان باید به نمایندگی از مردم در این میز به عنوان طرف چهارم حضور داشته باشند یعنی دولت، مجلس، ذینفعان و نخبگان در این جلسه حاضر باشند و به موضوعات بپردازند تا مسائل پیش برود.

کمیسیون‌های تخصصی، ستون فقرات مجلس هستند

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به اینکه با ورود به مجلس یازدهم دریافتم که کمیسیون‌ها اصل کار مجلس هستند، ابراز کرد: قانونگذاری و نظارت در کمیسیون‌ها صورت می‌گیرد. کمیسیون‌ها ستون فقرات مجلس هستند. همه تصمیمات و یا تبدیل شدن طرح‌ها و لوایح به قانون به فسفری باز می‌گردد که نمایندگان در کمیسیون‌ها مصرف کرده‌اند و به عرقی باز می‌گردد که آنها در جریان بررسی آن در کمیسیون‌های تخصصی ریخته‌اند و صحن مجلس تغییر چندانی در این مباحث نمی‌دهد و صرفا نواقص را رفع می‌کند.

وی در ادامه با انتقاد از اینکه امروز کمیسیون‌های تخصصی در چنین جایگاهی قرار نگرفته‌اند، گفت: بخشی از انجام این وظیفه بر عهده نمایندگان مجلس بوده که قانونگذار است و مرکز پژوهش‌ها در حوزه قانونگذاری به ارائه داده‌های دقیق کمک می‌کنند. البته دیده‌ام که گاهی اندیشمندان قصد دارند در کمیسیون‌ها صحبت کنند ولی اجازه صحبت به آنها داده نمی‌شود. گاهی نه تنها اجازه نمی‌دهند بلکه با لحن تحقیرآمیز نیز با آنها صحبت می‌کنند، اما این رفتار نباید باعث دلسردی شما شود. کار برای خدا نباید دلسردی داشته باشد. هیأت رئیسه، رؤسای کمیسیون‌ها و نمایندگان باید کمک کنند تا کمیسیون‌ها در حوزه قانونگذاری به جایگاه اصلی خود برسند در غیر این صورت ما دچار آسیب می‌شویم.

خط تولید قانون باید بی‌عیب و نقص باشد/ ضرورت افزایش همکاری مرکز پژوهش‌ها با دولت

قالیباف با بیان اینکه تعداد کمیسیون‌ها و نحوه ارجاع موضوعات به آنها متفاوت شده چرا که شاهد موضوعات نوپدید هستیم، عنوان کرد: از این رو باید شرح وظایف برخی کمیسیون‌ها تغییر کرده یا اضافه شود و نباید به انتهای دوره نیز برسد بلکه باید میانه آن انجام شود که هم اکنون در میانه مجلس دوازدهم زمان مهم برای انجام این کار است تا پیگیری شود و سازوکار آن به دست شما پژوهشگران مرکز پژوهش هاست. این کار، پیچیده و سخت است و راحت نیست، اما شما می‌توانید آن را دنبال کنید.

رئیس قوه مقننه با اشاره به ضرورت افزایش همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس با کمیسیون‌های دولت برای اصلاح سازوکارها، گفت: محصول نهایی ما قانون است که اگر درست نباشد و خط تولید آن بی عیب و نقص نباشد، نمی‌توانیم کار خود را به درستی انجام دهیم. معتقدم بسیاری از موضوعات ریشه‌ای و مسائل مهم کشور باید در جریان قانونگذاری و اجرایی سازی آن و نظارت بر اجرای آن پیگیری شود که کنشگری آن در مرکز پژوهش‌ها اتفاق می‌افتد.

ضرورت اصلاح بخش قانونگذاری در آیین‌نامه داخلی مجلس

وی با اشاره به ضرورت اصلاح موادی از آیین نامه داخلی مجلس در حوزه قانونگذاری، گفت: ما با شفاف سازی، هوشمندسازی و گام‌های جدی که در مجلس بر می‌داریم باید به روند قانونگذاری دقت داشته باشیم و اصلاحات مورد نیاز را انجام دهیم. مرکز پژوهش‌ها باید ایده و فکر نمایندگان را در این حوزه دریافت کرده و تبدیل به طرح کرده و با همکاری دولت، آن را به مجلس ارائه کنند لذا شما هستید که باید مسیر را طی کنید.

رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان با اشاره به فعالیت سامانه «قانون یار» و تنقیح قوانین، خاطرنشان کرد: این اقدامات باعث می‌شود به نقطه‌ای برسیم که دیگر شاهد دوباره‌کاری‌ها نباشیم و بعد از این صرفا قوانینی که ایراد دارد را اصلاح کنیم و این اصلاح نیز باید به درستی انجام شود. نقش بی نظیر این موضوع بر عهده جوانان متعهد و اندیشمند مرکز پژوهش هاست که با کمک سایر نخبگان کشور انجام می‌شود. در پایان مجلس دوازدهم مسیر سنتی قانونگذاری را با فرصت‌هایی که فناوری در اختیار ما قرار داده و جوانان خلاق می‌توان اصلاح کرد و پیش برد.

انتهای پیام/