مروری بر محل برگزاری مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب از ابتدا تاکنون
مذاکرات هسته‌ای ایران و کشور‌های غربی، به‌ویژه آمریکا، از سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳ میلادی) آغاز شد و در شهر‌های مختلفی برگزار شده است. این مذاکرات که عمدتا با هدف حل‌وفصل مسائل مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها انجام شده، در بازه‌های زمانی مختلف با حضور نمایندگان ایران و گروه ۱+۵ (شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان به همراه اتحادیه اروپا) یا به صورت دوجانبه، اما غیرمستقیم با آمریکا صورت گرفته است.
خبرگزاری میزان -
پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ مذاکرات هسته‌ای ایران و کشور‌های غربی، به‌ویژه آمریکا، از سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳ میلادی) آغاز شد و در شهر‌های مختلفی برگزار شده است. این مذاکرات که عمدتا با هدف حل‌وفصل مسائل مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها انجام شده، در بازه‌های زمانی مختلف با حضور نمایندگان ایران و گروه ۱+۵ (شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان به همراه اتحادیه اروپا) یا به صورت دوجانبه، اما غیرمستقیم با آمریکا صورت گرفته است.
در ادامه، مکان‌های اصلی این مذاکرات و افراد کلیدی حاضر در آنها به‌صورت جامع و با اطلاعات موثق ارائه شده است.
۱. تهران، ایران (۱۳۸۲/۲۰۰۳)
مکان: کاخ سعدآباد، تهران
جزئیات: مذاکرات هسته‌ای ایران در سال ۱۳۸۲ با حضور وزرای خارجه سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان، معروف به E ۳) در کاخ سعدآباد آغاز شد. این مذاکرات در پی افشاگری‌هایی درباره تأسیسات هسته‌ای نطنز و اراک و نگرانی‌های بین‌المللی شکل گرفت.
شرکت‌کنندگان ایرانی: حسن روحانی (دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم مذاکره‌کننده)، محمدجواد ظریف (سفیر ایران در سازمان ملل و عضو تیم مذاکره).
شرکت‌کنندگان خارجی: وزرای خارجه بریتانیا (جک استراو)، فرانسه (دومینیک دو ویلپن) و آلمان (یوشکا فیشر).
نتیجه: این مذاکرات منجر به توافقی موقت برای تعلیق غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران شد، اما به دلیل اختلافات بعدی ادامه نیافت.
۲. بروکسل، بلژیک (۱۳۸۲– ۱۳۸۴/۲۰۰۳–۲۰۰۵)
مکان: مقر اتحادیه اروپا، بروکسل
جزئیات: پس از مذاکرات تهران، گفت‌و‌گو‌ها به بروکسل منتقل شد و با حضور نمایندگان E۳ و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه یافت.
شرکت‌کنندگان ایرانی: حسن روحانی و تیم مذاکره‌کننده ایران.
شرکت‌کنندگان خارجی: خاویر سولانا (مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا) و نمایندگان E۳.
نتیجه: توافق برای توقف ساخت و آزمایش سانتریفیوژ‌های پیشرفته حاصل شد، اما به دلیل عدم توافق بر سر جزئیات، مذاکرات به بن‌بست رسید.
۳. ژنو، سوئیس (۱۳۸۵–۱۳۹۲/۲۰۰۶–۲۰۱۳)
مکان: ژنو
جزئیات: ژنو یکی از مراکز اصلی مذاکرات در دوره‌های مختلف بود. در این دوره، گروه ۱+۵ (E۳ به علاوه آمریکا، روسیه و چین) تشکیل شد و مذاکرات با حضور آمریکا به‌صورت مستقیم وارد مرحله جدیدی شد. توافق موقت ژنو (Joint Plan of Action) در نوامبر ۲۰۱۳ در این شهر امضا شد.
شرکت‌کنندگان ایرانی: در دوره‌های مختلف، علی لاریجانی (۱۳۸۴–۱۳۸۶)، سعید جلیلی (۱۳۸۶–۱۳۹۲) و محمدجواد ظریف (از ۱۳۹۲) به‌عنوان مذاکره‌کنندگان ارشد حضور داشتند.
شرکت‌کنندگان خارجی: کاترین اشتون (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تا ۲۰۱۴)، فدریکا موگرینی (از ۲۰۱۴)، جان کری (وزیر خارجه آمریکا)، سرگئی لاوروف (وزیر خارجه روسیه) و وزرای خارجه دیگر اعضای ۱+۵.
نتیجه: توافق موقت ژنو (۲۰۱۳) پایه‌ای برای مذاکرات بعدی و برجام شد.
۴. استانبول، ترکیه (۱۳۸۹–۱۳۹۱/۲۰۱۰–۲۰۱۲)
مکان: استانبول
جزئیات: مذاکرات در استانبول در دوره‌ای برگزار شد که تنش‌ها بین ایران و غرب افزایش یافته بود. این مذاکرات با حضور گروه ۱+۵ انجام شد، اما پیشرفت قابل‌توجهی نداشت.
شرکت‌کنندگان ایرانی: سعید جلیلی (مذاکره‌کننده ارشد).
شرکت‌کنندگان خارجی: کاترین اشتون و نمایندگان ۱+۵.
نتیجه: مذاکرات به دلیل اختلافات بر سر سطح غنی‌سازی و تحریم‌ها بدون نتیجه قطعی پایان یافت.
۵. بغداد، عراق (۱۳۹۱/۲۰۱۲)
مکان: بغداد
جزئیات: مذاکرات بغداد در ادامه تلاش‌ها برای حل اختلافات برگزار شد، اما به دلیل مواضع سخت‌گیرانه طرفین پیشرفت چندانی نداشت.
شرکت‌کنندگان ایرانی: سعید جلیلی.
شرکت‌کنندگان خارجی: کاترین اشتون و نمایندگان ۱+۵.
نتیجه: عدم دستیابی به توافق و انتقال مذاکرات به شهر‌های دیگر.
۶. مسکو، روسیه (۱۳۹۱/۲۰۱۲)
مکان: مسکو
جزئیات: مذاکرات مسکو در دوره‌ای برگزار شد که ایران تحت فشار تحریم‌های شدید بین‌المللی بود.
شرکت‌کنندگان ایرانی: سعید جلیلی.
شرکت‌کنندگان خارجی: کاترین اشتون و نمایندگان ۱+۵.
نتیجه: مذاکرات بدون نتیجه ملموس پایان یافت.
۷. آلماتی، قزاقستان (۱۳۹۱–۱۳۹۲/۲۰۱۲–۲۰۱۳)
مکان: آلماتی
جزئیات: مذاکرات آلماتی با هدف کاهش تنش‌ها و یافتن راه‌حلی برای برنامه هسته‌ای ایران برگزار شد.
شرکت‌کنندگان ایرانی: سعید جلیلی.
شرکت‌کنندگان خارجی: کاترین اشتون و نمایندگان ۱+۵.
نتیجه: پیشنهاد‌هایی از سوی ۱+۵ ارائه شد، اما ایران آنها را نپذیرفت و مذاکرات به ژنو منتقل شد.
۸. لوزان، سوئیس (۱۳۹۴/۲۰۱۵)
مکان: لوزان
جزئیات: مذاکرات لوزان در مارس ۲۰۱۵ منجر به تفاهم‌نامه‌ای شد که چارچوب توافق نهایی برجام را شکل داد.
شرکت‌کنندگان ایرانی: محمدجواد ظریف (وزیر امور خارجه)، علی‌اکبر صالحی (رئیس سازمان انرژی اتمی)، عباس عراقچی (معاون وزیر امور خارجه).
شرکت‌کنندگان خارجی: جان کری (وزیر خارجه آمریکا)، فدریکا موگرینی و وزرای خارجه ۱+۵.
نتیجه: تفاهم‌نامه لوزان که پایه برجام را شکل داد.
۹. وین، اتریش (۱۳۹۴–۱۴۰۱/۲۰۱۵–۲۰۲۱)
مکان: وین (هتل کوبورگ و مقر سازمان ملل)
جزئیات: برجام در سال ۱۳۹۴به امضا رسید. ترامپ، اما در سال ۱۳۹۷ از برجام خارج شد. پس از روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا، مذاکرات غیرمستقیم برای احیای برجام آغاز شد.
شرکت‌کنندگان ایرانی: محمدجواد ظریف (در دولت حسن روحانی)، عباس عراقچی (تا زمان تغییر دولت در ایران)، علی باقری کنی (از ابتدای دولت ابراهیم رئیسی به‌عنوان رئیس تیم مذاکره‌کننده) و حسین امیرعبداللهیان (وزیر خارجه وقت ایران).
شرکت‌کنندگان خارجی: جان کری، فدریکا موگرینی و ۱+۵ (در زمان امضای برجام)، رابرت مالی (نماینده ویژه آمریکا در امور ایران) و تیم اروپایی (مذاکرات احیای برجام).
نتیجه: برجام پس از چندین سال مذاکره شکل گرفت، اما ترامپ از آن خارج شد. مذاکرات احیای برجام هم به‌دلیل عدم توافق بر سر تضمین‌ها در تابستان ۱۴۰۱ متوقف شد.
۱۰. دوحه، قطر (۱۴۰۱/ ۲۰۲۱)
مکان: دوحه
جزئیات: علی باقری کنی (معاون سیاسی وزارت امور خارجه)، به دوحه برای تلاش دوباره در زمینه احیای برجام سفر کرد.
شرکت کنندگان ایرانی: علی باقری کنی، حسین امیرعبداللهیان.
شرکت کنندگان خارجی: رابرت مالی (نماینده ویژه آمریکا در امور ایران).
نتیجه: این دور از مذاکرات نیز با توجه به عدم تفاهم طرفین به نتیجه خاصی مختوم نشد.
۱۱. مسقط، عمان (۱۳۹۲–۱۴۰۴/۲۰۱۳–۲۰۲۵)
مکان: مسقط
جزئیات: مسقط از سال ۲۰۱۳ میزبان مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا بود که زمینه‌ساز برجام شد. در سال ۱۴۰۴ (آوریل ۲۰۲۵)، دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط برگزار شد.
شرکت‌کنندگان ایرانی: عباس عراقچی (وزیر امور خارجه)، مجید تخت‌روانچی، کاظم غریب‌آبادی.
شرکت‌کنندگان خارجی: استیو ویتکاف (نماینده ویژه آمریکا در ۱۴۰۴)، ویلیام برنز (در مذاکرات ۲۰۱۳).
نتیجه: مذاکرات ۲۰۱۳ به توافق موقت ژنو کمک کرد. مذاکرات ۱۴۰۴ به عنوان «مثبت و سازنده» توصیف شده، اما جزئیات آن هنوز نامشخص است.
۱۲. رم، ایتالیا (۱۴۰۴/۲۰۲۵)
مکان: سفارت عمان در رم
جزئیات: دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در ۳۰ حمل ۱۴۰۴ (آوریل ۲۰۲۵) در رم برگزار شد. این مذاکرات با میانجی‌گری عمان و با هدف تعیین چارچوبی برای ادامه گفت‌و‌گو‌ها انجام شد.
شرکت‌کنندگان ایرانی: عباس عراقچی، اسماعیل بقایی، کاظم غریب‌آبادی.
شرکت‌کنندگان خارجی: استیو ویتکاف.
نتیجه: هدف این مذاکرات تنظیم نقشه راه برای گام‌های بعدی بود، اما نتایج قطعی هنوز اعلام نشده است.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *