پایان یک دوره؛ کودتا‌های نظامی و افول استعمار فرانسه در آفریقا

خبرگزاری میزان - در حال حاضر، آفریقا به‌ویژه در غرب و مرکز، موجی از کودتا‌های نظامی را تجربه می‌کند که در کشور‌هایی مانند چاد، مالی، نیجر، گینه، سودان، بورکینافاسو و گابن جریان دارد.

این موج با پایان یک مرحله تاریخی مهم، یعنی استعمار فرانسه، به راه افتاده است.

این پایان نشان دهنده یک نقطه عطف مهم است و پیش‌بینی می‌شود که تاثیرات گسترده‌ای در مقایسه با رویدادهایی که جهان عرب را در سال ۲۰۱۰ متحول کردند، داشته باشد. 

افول استعمار فرانسه 

استعمار فرانسه در آفریقا که آمیزه‌ای از پروژه و تملک فرهنگی بود، اکنون شاهد نابودی خود است. این افول با اعتراضات علیه حضور نظامی فرانسه در کشور‌هایی مانند نیجر و در کشور‌های دیگری که کودتا را تجربه می‌کنند، مشخص شده است.

با وجود اعتراضات، استعمار فرانسه به دلیل شناسایی مداوم تمدن با تسلط، نه تنها بر مردم، بلکه بر طبیعت، اقتصاد، سلسله مراتب اجتماعی و انگیزه‌های سیاسی همچنان ادامه دارد.

میراث استعمار فرانسه در آفریقا

دارایی‌های استعماری آفریقایی فرانسه در ۲ مجموعه بزرگ، یعنی آفریقای استوایی فرانسه و آفریقای غربی فرانسه جمع شده بودند. 

مستعمرات درون این مجموعه‌ها از نظر جمعیت کوچک، مرزهایشان دلبخواه و حس ملیت آنها طیفی بود.

بسیاری از سران آفریقایی در این مجموعه‌ها استقلال را مطلوب یا پایدار نمی‌دانستند. با این حال، ندای آزادی بی چون و چرا بود. 

سیاستمداران آفریقایی فرانسوی قبل از استقلال تحت امر مجلس ملی فرانسه بوده و عمیقا در عرصه سیاسی فرانسه جا افتاده بودند. 

تغییر در آگاهی سیاسی

همانطور که «مامادو دیا»، سوسیالیستی که در سال ۱۹۵۷ اولین نخست وزیر سنگال شد، بیان کرد: مفهوم امپریالیستی دولت-ملت باید به طور قطعی جای خود را به مفهوم مدرن دولت چند ملیتی بدهد.

این تغییر در آگاهی سیاسی منعکس کننده یک ناامیدی عمیق از سران غیرنظامی در آفریقاست که به حمایت آشکار از تصرف نظامی حکومت‌ها منجر می‌شود.

با این حال، این حمایت اغلب غیرمستقیم است و به جای تایید حکومت نظامی، نشان دهنده نارضایتی از دولت سرنگون شده است. 

زیر سوال بردن دموکراسی و نقش پویایی بیرونی

پویایی بیرونی نیز نقش مهمی در ایجاد اشتها برای تغییر داشته است.

کودتا‌های اخیر یک وجه مشترک دارند؛ آن‌ها بیشتر در مستعمرات سابق فرانسه رخ داده‌اند.

با توجه به وابستگی فرانسه به مستعمراتش حتی پس از استقلال و حمایتش، معمولاً کودتاگران از شعار‌های ضد فرانسوی برای تقویت حمایت مردمی از حکومت خود استفاده می‌کنند. 

این امر به ارزیابی مجدد استراتژی فرانسه در آفریقا منجر شده و جرقه‌ای برای جست‌وجوی روح درباره راه پیش رو برانگیخته است. 

آینده نفوذ فرانسه در آفریقا

آینده نفوذ فرانسه در آفریقا نامشخص است، زیرا بسیاری معتقدند که پاریس دیگر نمی‌تواند به این هدف دست یابد؛ کارشناسان می‌گویند که برخی از دولت‌های آفریقایی روابط خود را با پاریس به طور کلی قطع کرده و روابط جدیدی با رقبای خارجی غرب ایجاد می‌کنند.

کاهش نفوذ فرانسه به‌ویژه در منطقه ساحل مشهود است، جایی که عملیات به اصطلاح ضد تروریستی فرانسه باعث بی‌اعتمادی محلی‌ها شده و در نهایت متوقف شد. 

افزایش احساسات ضد فرانسوی در کشور‌های باثبات‌تر مانند سنگال، چالش‌هایی را که فرانسه برای حفظ نفوذ خود در آفریقا با آن مواجه است، بیشتر نشان می‌دهد.

انتهای پیام/