دستگاه قضا می‌تواند مستقل از دیگر دستگاه‌ها و عوامل تأثیرگذار بصورت مستقل عمل کند

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، حجت‌الاسلام و المسلمین امینی معاون منابع انسانی قوه قضائیه در مراسم تحلیف و ادای سوگند ۱۰۲ نفر از کارآموزان قضایی واحدهای آموزشی تهران و تبریز اظهار کرد: به همه شما دانش‌آموختگان بابت این مسئولیت جدید تبریک گفته و از همه همکارانم که در این مسیر در کنار شما بودند و به نحوی زحمت کشیده اند تشکر می‌کنم. 

وی گفت: در ابتدا لازم است بابت کوتاهی‌های احتمالی عذرخواهی کنم؛ هرچند سعی ما بر این بود که تمام تلاش خود را برای انجام خدمت به بهترین شکل انجام دهیم.

این مقام عالی دستگاه قضا اظهار کرد: شما برای این که توانسته‌اید اعتماد نظام را جلب کنید و مفتخر به احراز این سمت شده اید باید خداوند را شاکر باشید. خوشا به حال کسانی که این نعمت را پاس می‌دارند؛ طوبی لمن لم یبدل نعمة الله کفرا.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه اظهار کرد: در ایام هفته قوه قضائیه جا دارد یادی کنیم از مرحوم شهید آیت الله بهشتی که حقیقتا سهم بزرگی در شکل گیری دستگاه نوین قضا در جمهوری اسلامی داشته‌اند. ما به عنوان کسانی که در این دستگاه هستیم باید بیش از پیش یاد این شهید را گرامی بداریم. 

وی بیان کرد: شهید بهشتی متفکر و اسلام شناسی بود که درک درستی از مقتضیات زمان خود داشت. ایشان نه تن‌ها در تشکیل دستگاه قضا بلکه در شکل‌گیری قانون اساسی و نظام اسلامی نقش اساسی ایفا کردند. امیدواریم بتوانیم راه بلند امام راحل و همه شهدا و بویژه شهید بهشتی را ادامه دهیم. امیدواریم با آن نگاه راهبردی که شهید بهشتی داشتند بتوانیم دستگاهی که مورد رضایت آن شهید بوده است را داشته باشیم.

حجت‌الاسلام و المسلمین امینی افزود: مراسم امروز مراسم ادای سوگند و اجرای تحلیف است. علت حضور شما در اینجا ادای سوگند در پیشگاه الهی برای پاسداری از عدالت و قسط است. توجه به این مضمون هم سازنده و هم لازم است. 

وی بیان داشت: محتوای این سوگند به نظر من به نوعی پاسداشت "استقلال قضایی" است. یعنی در واقع قسم می‌خورید که که به عدالت حکم کنید و استقلال خود را در مقام قضاوت رعایت کنید. ویژگی ممتاز این شغل همین است؛ یعنی تمام فضائلی که برای قضاوت برمی‌شمارند و در عمل دیده می‌شود در استقلال قاضی نمود دارد و لذا تلاش همه قضات و مسئولان عالی دستگاه قضا باید این باشد که این ویژگی ارزشمند حفظ و بالنده شود.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه گفت: البته در کنار استقلال قضایی که برای قاضی گفته می‌شود، یک معنا از استقلال هم برای دستگا قضایی مطرح است و به این معنا که دستگاه قضا می‌تواند مستقل از دیگر دستگاه‌ها و عوامل تأثیرگذار و محدودکننده بصورت مستقل عمل کند. استقلال در مفهوم حقوقی و برابر قانون امری است که در قانون اساسی مورد تاکید است، اما مهمتر آن استقلال در عمل است و این معنا از استقلال است که برای قوه قضائیه اقتدار می‌آورد.

حجت‌الاسلام و المسلمین امینی خاطرنشان کرد: به قوه قضائیه از دو وجهه نگاه می‌َشود. یک کار متعارف در این دستگاه همان چیزی است که در دادگستری‌ها جریان دارد یعنی همان قضاوت کردن. اما در کلان نظام و با تعبیر «قوه» در قبال سایر قوا، این قوه نقش نظارتی و تعدیل کننده در مجموعه نظام دارد. در این معنا کارکردهایی غیر از حل مرافعات و رسیدگی به شکایات در قانون برای قوه قضاییه شمرده شده است که هرچه دستگاه درست و بهنگام و با استفاده از ظرفیت بالای خود عمل کند، خروجی آن در مجموعة نظام اسلامی قوی‌تر وبهتر خواهد بود.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه اظهار کرد: یکی از ابعاد آیین تحلیف این است که دوستان با هر پیش‌زمینه‌ای که دارند وقتی که سوگند یاد می‌کنند یعنی به قانون و موازین احترام می‌گذارند و سوگند یاد می‌کنند که هیچگاه اراده خود را بر قانون غلبه ندهند و عوامل بیرونی مختلف را در مسیر رسیدگی و در زمان صدور رأی دخیل نمی‌کنند.

حجت الاسلام و المسلمین امینی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم در کار قضایی موفق باشیم نباید به مطالعات پیشین خود بسنده کنیم. آن چیزی که شما تاکنون در کلاس‌ها، کارگاه‌ها و مراکز علمی آموخته‌اید شما را در نقطه ابتدایی کار قرار می‌دهد؛ از حالا به بعد تازه باید شروع کنید. به آموزش‌ها نمی‌توان بسنده کرد؛ آن زحمات برای شروع به کار است و باید تمام تلاش شما این باشد که یک قاضی خبره شوید.

این مقام عالی دستگاه قضا افزود: برای این کار در درجه اول خود افراد مؤثر هستند یعنی اینکه فردی شخصیت یادگیری داشته باشد. روحیه یادگیری و کسب تجربه برای شما بسیار مهم و ارزشمند است. باید به این خودآگاهی برسیم که علم و دانش ما کافی نیست و باید روز به روز تقویت شود. شما در مسیر و در آینده با پرونده‌های فراوانی با موضوعات مختلف برخورد می‌کنید؛ نقش شما بسیار مهم است که بخواهید دائماً در حال یادگرفتن باشید. شما حتی اگر به دورافتاده‌ترین جا‌ها بروید، در واقع وارد یک محیطی شده اید که باید حس کنید در کنار افراد با سابقة بیشتر در مقام یادگیری هستید و هر صحنه‌ای از کار قضایی موضوعی برای یادگیری دارد.

معاون منابع انسانی قوه قضائیه تصریح کرد: تردید نباید داشت که استقلال قاضی ارتباط مستقیمی با دانش او دارد. چون کار قضایی یک کار دانش‌محور است.

وی خاطرنشان کرد: یک استاد دانشگاه ممکن است یک موضوع درسی را سال‌ها تدریس کند، اما کار شما به‌گونه‌ای است که با انواع موضوعات سروکار دارید. کار قضاوت را مانند کار تدریس نمی‌توان به موضوع خاصی محدود کرد، چون یک پرونده جنس حقوقی دارد و دیگری جنس کیفری.

حجت الاسلام و المسلمین امینی بیان کرد: توصیه من به شما عزیزان این است که هیچ‌وقت باب آموزش را نبندید. چون کار شما تازه شروع شده است. حتماً یک زمانی را برای این کار اختصاص دهید. وقتی انسان روحیه پذیرش دانش را داشته باشد خود به‌خود باعث ایجاد وقت برای او می‌شود. ما دوستان و همکارانی داریم که علاوه بر کار اصلی خود مشغول تألیف یا تحقیق هستند. 

معاون منابع انسانی قوه قضائیه خاطرنشان کرد: یکی دیگر از نکات مهم توجه به این نکته است که قضاوت مبتنی بر اراده و تصمیم‌گیری است. همین نکته است که قضاوت را از صرف اظهار نظر ممتاز می‌کند. توجه داشته باشیم که این وجه بسیار حاکی از شخصیت ما است. اراده انسان تجلی خود او است؛ فرد با تمام وجود و با تمام روحیاتش تصمیم می‌گیرد؛ لذا مهم است که در زمان تصمیم‌گیری چه روحیاتی داریم آیا با شجاعت، عاقلانه و با اخلاق تصمیم می‌گیریم یا نه؟ 

این مقام عالی دستگاه قضا در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: کار قضایی در یک منظومة ارتباطی شکل می‌گیرد؛ در این کار با مردم و همکاران و ارباب‌رجوع سروکار دارید؛ بنابراین اینکه چگونه با آن‌ها رفتار کرده و چگونه ارتباط داشته باشیم بسیار مهم است. این ارتباط‌ها در طول زمان دادرسی‌ها وجود دارد. حتی این نحوه ارتباط و رفتار ما در آموزش و یادگیری هم مؤثر است.

حجت الاسلام و المسلمین امینی تصریح کرد: نحوة ارتباط ما هم در درک و فهممان مؤثر است. شاید پذیرش این عرض بنده کمی سخت باشد، اما حق این است که فهم ما از نوع رفتار طرف مقابل به نحوة ارتباط ما وابسته است. رفتار شخص مثل یک کتاب نیست که عباراتش را من و شما بخوانیم و بفهمیم؛ خیلی عوامل ارتباطی هست که در این میان ایفای نقش می‌کند. بسیاری از سوء تفاهم‌ها ناشی از همین مسئله است. این ارتباط وقتی درست شکل نمی‌گیرد در تصمیمات ما هم چه بسا تأثیر بد خواهد گذاشت علاوه بر این که در آرامش و آسایش ما هم بی تأثیر نخواهد بود.

این مقام عالی دستگاه قضا ادامه داد: از طرفی نحوة ارتباط ما در کسب رضایتمندی ارباب‌رجوع هم دخالت دارد. یعنی ممکن است من یک فرد با دانش و یا شجاع باشم، اما به‌خاطر عدم ارتباط مناسب و رفتارهای ناصحیح دچار مشکلاتی در کار خود شوم. اگر این رفتار ما در تصمیم ما تأثیر نداشته باشد لااقل در کسب رضایت دیگران مؤثر است؛ بنابراین برای کسب مهارت‌های ارتباطی باید برنامه‌ریزی داشته باشیم و از ظرفیت‌های علمی‌ای که امروزه در این زمینه وجود دارد همینطور از مشاوران روانشناس بهره ببریم و مهارتهای ارتباطی را در خودمان افزایش بدهیم.

وی در ادامه اظهار کرد: کار قضایی یک وجه بسیار مهم دیگر دارد که برای دستگاه قضایی بسیار مهم است. این بعد دیگر کار قضاوت نقش اجتماعی آن است. ما در خلأ تصمیم نمی‌گیریم بلکه در یک محیط اجتماعی و برای افراد دیگر تصمیم می‌گیریم لذا کار ما در جامعه ممکن است موج ایجاد می‌کند. عقلانیت و تدبیر قضایی حکم می‌کند قاضی در مقام قضاوت بی توجه به ابعاد اجتماعی کار خود نباشد.