جوابیه ای دیرهنگام که راه به جایی نبرد

: جوابیه ادراه کل هنرهای نمایشی نسبت به اعتراض رسانه ها به اجرای چند نمایش از "محمد یعقوبی" -نویسنده و کارگردان تئاتر – خود زمینه ساز حواشی زیادی شد که گویا هنوز این بخش از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را متوجه صورت مسئله نکرده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی میزان، در چند روز گذشته اعتراض برخی از رسانه ها به اجرای چند نمایش از "محمد یعقوبی" -نویسنده و کارگردان تئاتر – حواشی زیادی را به وجود آورده است که عمده این انتقادها به بی تدبیری مرکز هنرهای نمایشی در حمایت از چند کارگردان خاص باز می گردد. اوج این اعتراض ها زمانی بود که گزارشی از بخش خبری 20:30 پخش شد که رویکرد آن به حمایت معاونت امور هنری از هنرمندی بر می گردد که گویا در نمایش ها و گفته های خود ارزش های جامعه را زیر سوال برده است.
گزارش های انتقادی رسانه ها در حالی اوج گرفت که معمولاٌ معاونت امور هنری و مرکز هنرهای نمایشی واکنشی نسبت به این اعتراض ها نشان نمی دادند و ظاهراً اعتقاد این بخش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر این بود که با گذشت زمان همه چیز به باد فراموشی سپرده خوهد شد.
اما در مورد اخیر انتقاد به یک کارگردان که در چند ماه اخیر دو نمایش پرحاشیه را به روی صحنه برده است دست آویزی شد تا بلکه رسانه ها معاون وزیر و مدیر کل هنرهای نمایشی را از خواب خرگوشی بیدار کنند.
اولین واکنش قبل ازدستگاه دولتی توسط "محمد یعقوبی" کلید خورد. جایی که در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا تمام صحبت های مطرح شده در بخش خبری 20:30 را کذب محض خواند. اما به فاصله 24 ساعت بعد بالاخره جوابیه ای هم از سوی اداره کل هنرهای نمایشی در سه بند منتشر شد. در این جوابیه آمده است:
« به دنبال طرح شبهات و ابهاماتی در بعضی از رسانه‌ها از جمله رسانه ملی در برنامه خبری20:30 مورخ 20مرداد1393، در زمینه اجرای برخی از نمایش‌ها و هنرمندان تئاتر در روزهای اخیر به‌ویژه موضوع مطرح شده در مورد کارگردان تئاتر، ذکر نکاتی چند برای تنویر افکار عمومی، ضروری می‌نماید:
1. شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی، بر اساس درخواست تالار محل اجرای نمایش و توافق هنرمند با مدیر تالار، اقدام به بررسی متن و بازبینی اثر می‌نماید و ضمن توجه به قوانین و آیین‌نامه‌های موجود در حوزه نظارت، نمایش‌های واجد شرایط، مجوز اجرا دریافت می‌کند. از این‌رو، تعداد اجراها و تعدد آثار، صرفاً به دلیل اقبال عمومی مخاطبان اتفاق می‌افتد. ضمن آن که، منع قانونی برای تعدد آثار و توالی اجراها وجود ندارد.
2. مطالب بیان شده و نقل قول‌های منتسب به کارگردان نمایش مذکور، هیچ‌گونه ارتباطی با اجراهای اخیر بر روی صحنه ندارد. به عنوان مثال، اثر حاضر ایشان، بازتولید تله‌تئاتری است که در سال 1389 در شبکه چهارم سیمای جمهوری اسلامی ایران تولید و چندین نوبت نیز، از رسانه ملی پخش شده است.
3. از مصادیق همکاری افراد با جریانات اصیل فرهنگی کشور، حضور در جشنواره‌های تئاتر فجر و جشنواره دفاع مقدس و ... است، که ایشان نیز در طی سال‌های متمادی در این جشنواره‌ها حضور داشته و موفق به کسب جایزه در ادوار مختلف شده است.»
اما این جوابیه اداره کل هنرهای نمایشی نه تنها اعتراض ها را کاهش نداد بلکه خود زمینه ساز حواشی بیشتری شد. به طوری که همچنان اخبار و گزارش های پیرامون این موضوع در صدر اخبار حوزه تئاتر قرار دارد. در تازه ترین این واکنش ها امروز روابط عمومی شبکه چهار سیما نسبت بند دوم این جوابیه پاسخی ارائه داد. در بند دوم جوابیه اداره کل هنرهای نمایشی ادعا شده بود نمایش "دل سگ" اثری از محمد یعقوبی که هم اکنون در تماشاخانه ناظرزاده کرمانی مجموعه ایرانشهر به روی صحنه است اولین بار در سال 1389 در شبکه چهارم سیمای جمهوری اسلامی ایران تولید و چندین نوبت نیز، از رسانه ملی پخش شده است.
در توضیح روابط عمومی شبکه چهار نسبت به این موضوع آمده است:
« اطلاعات ارائه شده در توضیحات روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی ناقص است.
به استحضار علاقه‌مندان هنرهای نمایشی و خوانندگان این مطلب می‌رساند، نمایش «دل سگ» در سال 1379 در تالار چهار سوی تئاتر شهر روی صحنه رفت و پس از آن در خرداد و تیر ماه 1387، قبل از فتنه سال 1388، این اثر با تغییرات محتوایی در قالب تله تئاتر ضبط شد.
این در حالی است که اداره کل هنرهای نمایشی اصرار دارد، این اثر نخستین بار در شبکه چهار سیما ضبط و تولید شده است. لازم به ذکر است اجرای صحنه‌ای آن در قیاس با تله تئاتر ضبط شده بسیار متفاوت است. همچنین متن این اثر برای ضبط در سیما و شبکه چهار، تغییرات محسوسی پیدا کرد، به‌نحوی که انتقاد از رویکرد تفکرات انحرافی، نخستین وجه محتوایی آن شد. »
در کنار توضیح روابط عمومی شبکه چهار، رسانه های دیگر نیز به این جوابیه وکنش نشان دادند و آن را سرسری و دم دستی خواندند که به هیچ عنوان نتوانست حتی در جهت خواسته خود حرکت کند. خواسته ای که گویا همان تنویر افکار عمومی است.
در حالی که دستگاه دولتی مذکور سعی کرد با ارائه این توضیحات جوابی برای انتقادهای موجود داشته باشد، مشخص است هنوز در درک صورت مسئله عاجز مانده است. گویا عمده این اعتراض ها به شرایطی باز می گردد که در آن بسیاری از هنرمندان تئاتر یک‌ یا حتی چندسال در نوبت اجرای عمومی می‌مانند و در نهایت نوبت اجرا به آنها نمی‌رسد.
این بی عدالتی لحاظ شده توسط اداره کل هنرهای نمایشی در حالی است که در همین چند ماهی که از سال 93 می گذرد تعدادی کارگردان مشخص چند نوبت فرصت اجرا در سالن های تئاتر تهران پیدا کرده اند. با این توجیه که نمایش های این دوستان تماشاگر خود را دارد. همین موضوع سبب شده که هم رسانه ها و هم هنرمندان به دنبال مصادیق باشند تا اعتراض خود را به گوش مسئولین امر رسانند در صورتی که این مصادیق اصل سیاست های اعمال شده در معاونت هنری ارشاد و اداره کل هنرها نمایشی را هدف قرار داده که تا به امروز بیشتر برنامه ها و سیاست های آنها با حاشیه و اعتراض رو به رو شده تا جایی که جوابیه ی ارائه شده نیز از این موضوع دور نماند.