اسلامی: نیازمند شبکه پیام‌رسان داخلی هستیم/برای پیام رسان داخلی باید نیروی انسانی تامین شود

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، نخستین نشست از سلسله نشست‌های علمی ارزیابی سیاستگذاری فضای مجازی در ایران با عنوان "بررسی ابعاد مسئله جایگزینی پیام رسان تلگرام" به میزبانی مرکز مطالعات فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

در این مراسم مهدی اسلامی استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، سیدجعفر خورشاد مدیرعامل شرکت توسعه فناوری رسانه سروش "پیام‌رسان سروش" و محمد مهدی کارگر مشاور سازمان فناری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران حضور داشتند.

در ابتدای این نشست خورشاد مدیر عامل پیام رسان سروش درباره مصدود شدن تلگرام گفت: اولین تبلیغ برای تلگرام پخش خبر بستن آن بود و الان هم همین حرف است که معاون شورای عالی فضای مجازی می گوید شاید بسته شود اما هنوز ابعاد آن را در گفته های خود بیان نمی کند.

مهدی اسلامی درباره مبانی بحث جایگزینی تلگرام اظهار کرد: باید بررسی کرد که آیا پیام رسان‌های داخلی ما اساساً این توانایی را دارند که استفاده پیام رسان های خارجی را محدود کنند؟ اگر پیام رسان های داخلی را تقویت نکنیم طبیعی است که از منظر اقتصادی بهره لازم را ار این نرم افزارها نخواهیم داشت پس واجب است که شبکه های داخلی قدرتمندی برای خدمات رسانی به مردم داشته باشیم. واقعیتی که در تلگرام با آن روبه رو هستیم ابعاد اقتصادی فرهنگی اجتماعی و علمی آن است. امروز تلگرام به صورت رایگان در اختیار مخاطب قرار گرفته است و این هزینه از جایی تامین می شود بنابراین پیام رسان های داخلی مشابه نیز باید هزینه‌هایشان تامین شده و از آن ها حمایت شود.

وی ادامه داد: برای پیام رسان داخلی باید نیروی انسانی هم تامین شود و این نیروی انسانی علاوه بر قدرت فیزیکی دانش نرم افزاری را نیز می طلبد.

محمد مهدی کارگر مشاور سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران در ادامه نشست با توضیح این که باید ابتدا سیاستگذاری در زمینه جایگزینی تلگرام تبیین شود افزود: نهادهای مختلف باید در زمینه سیاستگذاری پیشقدم شوند. ما درباره فضای مجازی سیاست درستی نداشته ایم. نوع برخورد ما با پدیده ها و تاثیر آن ما را مشکوک می کند که اگر سیاستی هم تبیین می شود قابلیت اجرایی قوی ندارند. یکی از اهداف جایگزینی این است که به نرم افزارهای خارجی وابسته نباشیم اما وقتی بررسی می کنیم انچنان موفق نبوده ایم. تشتت نظر و آرا در سیاستگذاری داریم حتی اعضای شورای عالی فضای مجازی نیز نظرات متفاوت دارند.

وی در ادامه تصریح کرد: با چالشی روبرو هستیم که نمی توانیم تصمیم گیری درستی بگیریم. بسیاری از روابط کاری و مسائل مالی در این شبکه است و نمی توان به راحتی از جایگزینی حرف زد اما می توان با بررسی ابعاد آن تا حدودی به سیاست درستی درباره تلگرام نزدیک شویم.

سید جعفر خورشاد مدیر عامل پیام رسان سروش درباره سرعت در جایگزینی تلگرام بیان کرد: تصمیم گیری در جایگزینی یک طرفه نیست و باید هم مردم و هم کاربردهای آنان را در نظر بگیریم تا به نتیجه درستی درباره تلگرام برسیم.

 وی ادامه داد: نیروی انسانی با کیفیت نیازمند جایگزینی تلگرام است. مدل اقتصادی در یک محصول نمی گنجد و نیازمند همکاری همه دستگاههای دولتی و بخش خصوصی است. در یک فضای آزمایشگاهی نرم افزار را بررسی کرده ایم و نیروهای انسانی این کار توان علمی بالایی دارند. در ادامه نرم افزار داخلی اگر جایگزین شود باید نیازهای کاربر در ادامه ترویج و استفاده این نرم افزار تمام و کمال تامین شود و این ساده نیست. همه چرخه ها باید در کنار هم به تحقق این مسئله کمک کنند اعم از سخت افزار، نیروی انسانی، دانش، موضوع مالی و سایر موارد. تلگرام ناگهان حجم دانلود ها و سرعت کاری خود را نسبت به نرم افزارهای دیگر تقویت کرد و نیاز است که پیام رسان داخلی پابه پای تلگرام  با قدرت جلو رود تا عقب نماند و این مسئله هنوز چنین توانی ندارد.

محمد مهدی کارگر درباره مسائل فنی جایگزینی تلگرام توضیح داد: از نظر ابعاد فنی می توانیم پیام رسان داخلی را جایگزین تلگرام کنیم و نمی توانیم انتظار داشته باشیم که بعد فنی این نرم افزار قابلیت حجم بالای کاربر را داشته باشد. نرم افزار سروش قابلیت خوبی دارد و از امتیاز های خوبی در زمینه ظاهر و امکانات بر خوردار است اما نیازمند حمایت ارگانی و حاکمیتی در بحث فنی و فراهم کردن بستر استفاده است. بومی سازی یک موضوع چالشی است اما باید ابتدا آن را معنا کنیم. در سرویس بومی ما امکانی مثل لایک را با شکل دیگری عوض می کنیم و اسم آن را بومی سازی می گذاریم در حالی که این بومی سازی نیست.

اسلامی درباره مدل کسب و کار پیام رسان ها اظهار کرد: نرم افزاری مثل اپل مدل اخلاقی را رعایت می کند و برخی نرم افزارها هم مثل اپل این رعایت را سرلوحه کار خود دارند. ماهیت این شبکه ها مسئله مهمی است، این که بخش عمومی یا خصوصی یا حاکمیت کدام یک مالکیت داشته باشند. باید الزامات جایگزینی را مطرح کنیم یعنی ایا باید یک سری شبکه داخلی داشته باشیم که بهره وری کافی داشته و مخاطب از تلگرام کوچ کند. وقتی این مسئله بررسی شود آن وقت می توانیم وارد بحث جایگزینی شویم.  باید قدرت چانه زنی پیام رسان ها در برابر اوپراتورها توسط حاکمیت انجام شده و حمایت شود. با این کار هزینه تماس از طریق پیام رسان ها کاهش می یابد و می تواند کاربران را به سمت استفاده از پیام رسان ها ترغیب کند. در مقطعی کلوپ با فیسبوک مقایسه و دیده شد که همه چیز شبیه هم است و صرف نیروهای زیاد برای این امر شاید تفاوت این دو را می طلبید ولی این اتفاق نیفتاد.

کارگر درباره سرورهای ادعایی شبکه های اجتماعی بیان کرد: ما توان فیلترینگ ۲۰ درصد از محتویات شبکه های اجتماعی را داریم. ما به عنوان مسئولان از استفاده از شبکه های اجتماعی ایرانی به دنبال الگو سازی بودیم اما مردم شبکه های دیگری را استفاده می کردند. ظرفیت مذاکره با شبکه های اجتماعی خارجی را نداریم و باید بالا ببریم. روس ها که مثل ما هستند در مواجه با تلگرام از جنبه فرهنگی وارد شده اند و کمک کردند به شبکه های پیام رسان داخلی و با سرور های خوب حمایت کردند و تلگرام در آنجا جایگاه خود را از دست داد با این که مالک آن روسی است. غربی ها از سال ها پیش اینترنت دارند به همین دلیل نظریه دارند ،  اما در ایران این شرایط نیست. مسئله ما پیام رسان ها نیست بلکه سیاست گذاری هاست که باعث عقب افتادن سرویس های داخلی شده است است.