60 درصد جنگل‌ها تخریب شدند/ ویلاهایی که جای درخت سبز می‌شوند

: طبق آمارهای منتشر شده بیش از 60 درصد جنگل های ایران تخریب شده و یا در مرز نابودی قرار دارند که این روند،بازتاب اقدامات سازمان جنگلها و سیاست های اتخاذ شده دولت های مختلف پس از دوران دفاع مقدس بوده است. ضمن اینکه برای قطع  درختی که بیش از 100 دلار ارزش دارد، جریمه 250 هزار تومانی در نظر گرفته شده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی میزان، 12.4 میلیون هکتار یعنی حدود 7.6 درصد از 164 میلیون هکتار سطح کل عرصه کشور را جنگل، 20 درصد را بیابان و 55 درصد را هم مرتع تشکیل می دهد. طبق گزارش  منتشر شده توسط مرکز پژوهش های مجلس، امروزه در مقایسه با دهه های پیش مساحتی معادل 60 درصد از جنگل های ایران تخریب شده است.

همچنین سالانه رقمی بالغ بر 400 هزار هکتار از اراضی حاصلخیز کشور دستخوش فرسایش می شود.

در ادامه این گزارش آمده است، در سه دهه گذشته تاکنون در اثر تخریب، جنگل های کشور از حدود 18.3 میلیون هکتار به حدود 12.4 هکتار تقلیل یافته است که از این میزان، حدود 1.9 میلیون هکتار در منطقه البرز شمالی واقع است.

بیش از 3برابر برداشت چوب از جنگل غیرقانونی است
از جنگل های ایران هر ساله 4 میلیون متر مکعب چوب برداشت می شود که هم اکنون حدود 1.3 میلیون متر مکعب به طور رسمی و بقیه به صورت غیرقانونی برداشت می شود به دنبال این امر فرسایش خاک در ایران بین 1.5 تا 2 میلیارد تن در سال برآورد می شود که بخشی در اراضی کشاورزی و بخشی هم در سطح مراتع و جنگل های مخروبه و حفاظتی رخ می دهد.

همچنین در کشور ما سالانه 10 میلیون تن علوفه خشک دامی در مراتع کشور تولید می شود که ارزش اقتصادی این مقدار علوفه، بیش از 2 هزار میلیارد ریال است که با نابودی تدریجی و تخریب جنگل ها و مراتع و فرسایش خاک، اقتصاد غذایی و غیرغذایی کشور بیش از این میزان متضرر خواهد شد.

البته برای جلوگیری از تخریب بیش از حد جنگل ها و مراتع اقداماتی نیز در قالب برنامه های توسعه انجام شده است که در سه سال اول برنامه سوم توسعه یعنی پایان سال 81 از 854.2 هزار هکتار از اراضی تخریب شده جنگل های شمال کشور، حدود 24.4 هزار هکتار احیا و بازسازی شد که حدود 77 درصد برنامه پیش بینی شده در این برنامه محقق شد و از سوی دیگر از برنامه اول تا آخر برنامه پنج ساله سوم 1060 هزار واحد دامی نیزاز جنگل های شمال کشور خارج شدند و همچنین خانوارهای جنگل نشین در روستاها نیز ساماندهی شدند اما با وجود چنین اقدامات  میلیون ها هکتار از جنگل ها و اراضی کشور از بین رفته است.

ضعف ساختاری سازمانی که از نابودی جنگل جلوگیری نکرد
ساختار تشکیلاتی سازمان جنگل ها و مراتع به جامانده از وزارت منابع طبیعی سابق بدون احتساب بخش های شیلات و محیط زیست است که شامل چهار معاونت و 18 دفتر یا اداره کل و یک مدیریت حراست و شورای عالی جنگل، مرتع و خاک است. حال آنکه معاونت آبخیزداری با سطح تشکیلاتی تقریبا مشابه و حتی اعتبارات مشابه فقط دارای دو دفتر مطالعات و ارزیابی آبخیزها و دفتر طرح ریزی و هماهنگی و یک اداره کل امور اجرایی آبخیزها بوده است.

پس از یک دهه فعالیت در زمینه آبخیزداری، به دلیل پاره ای از مشکلات از قبیل تشابه کاری، ایجاد هماهنگی، ایجاد هماهنگی، پرهیز دوباره کاری و موازی کاری، نبود قوانین و مقررات صریح و خاص در بخش آبخیزداری، ایجاد تحول و افزایش بهره وری و کارایی هر دو بخش، مقرر شد این دو تشکیلات در هم ادغام و سازمان جنگل ها، مراتع آبخیزداری کشور به وجود آید که تصمیمی اصولی بود ولی متاسفانه به جای ادغام، فقط این دو تشکیلات بدون هیچ تغییری تجمیع شدند و در نتیجه معاونت آبخیزداری از نظر تشکیلاتی یک درجه تنزل کرد و از معاونت وزیری به معاونت سازمان رسید که تبعات بسیاری در بین مدیران و کارکنان آبخیزداری به وجود آورد.

جریمه 250 هزار تومانی برای قطع هر درخت!
بر اساس قانون فعلی مقابله با تخریب گران محیط زیست، عاملان تخریب هر درخت حداکثر 250 هزار تومان جریمه می شوند، متاسفانه اکنون آمار دقیقی از مقدار واقعی جنگل ها و میزان تخریب آن در دسترس نیست اما بر بنابر اطلاعات رسمی سطح کل جنگل های ایران حدود 12.5 میلیون هکتار است که سهم هر ایرانی از آن 200 متر مربع است این آماری است که بسیاری از آگاهان، کارشناسان محیط زیست و اقلیم شناسان به آن خرده می گیرند.

فائو، جنگل های کشور را به مقدار 7 میلیون هکتار اعلام کرده است که با آمارهای موجود تفاوت دارد. از سوی دیگر آمار ارائه شده نشان می دهد که مساحت جنگل های کشور در 4 دهه گذشته با کاهش تصاعدی بسیار بالایی روبرو بوده است. به طوری که مساحت کل جنگل های ایران از 19 میلیون و 500 هزار هکتار در دهه 1340 به 12 میلیون و 260 هزار هکتار در دهه 70 رسیده است.

نابودی جنگل های کشور ادامه دارد
بر اساس آمارهای ارایه شده توسط مرکز پژوهش های مجلس، جنگل های حاشیه دریای خزر نیز طی 40 سال گذشته از 3 میلیون و 600 هزار هکتار به یک میلیون و 200 هزار هکتار کاهش پیدا کرده است که نشان می دهد بیش از دوم سوم جنگل های ارزشمند شمال کشور نابود شده است.

جنگل های زاگرسی نیز از 12 میلیون هکتار به 10 میلیون و 500 هزار هکتار رسیده است و جنگل های تورانی ایران نیز به 500 هزار هکتار تقلیل یافته است. در شمال غرب کشور نیز در همین مدت جنگل های ارسباران از 500 هزار هکتار به 60 هزار هکتار رسیده است. همه این شرایط در حالی است که طی این مدت هیچ عملکرد مناسبی برای جلوگیری از روند تخریب یا احیای جنگل های کشور صورت نگرفته است و وضعیت اکوسیستم های جنگلی ایران هر سال بدتر از سال گذشته شده است.

در حال حاضر نابودی جنگل ها را با شیوه های مختلف از جمله سد، جاده، صنایع چوب، آفت های گیاهی، ادارات و نهادها و متجاوزین شاهد هستیم.

تبدیل درخت به پول
سیاست دولت به ویژه نگاهی که در سازمان های مربوطه دولتی درباره جنگل ها وجود دارد، یک نگاه اقتصادی است و ارزش چندانی برای جنگل و حیوانات آن قائل نیستند و تنها تلاش صورت گرفته در این زمینه تبدیل کردن درخت به پول است.

کارشناسان معتقد هستند صنایع چوب و کاغذ تاکنون با قطع گونه های نادر نظیر راش، ممرز، انجیلی و تبدیل آنها به کاغذ و چوب و جایگزین کردن گونه پست صنوبر، ضربات غیرقابل جبرانی به جنگل های شمال کشور وارد کرده است که تبعات این بی تدبیری ها را در قالب افزایش سیلاب ها و بیابان زایی مشاهده کرده ایم.

یک اصله درخت تنها به لحاظ اکوتوریستی و جلب توریست طبیعت گرد بیش از 100 دلار ارزش دارد، این تنها بخشی از ارزش درختان است و می توان در پالایش هوا، ممانعت از سیل، بیابان زدایی و بسیاری چیزهای دیگر ارزش درختان را رقم زد. بر این اساس ارزش یک اصله درخت خیلی بیش از جریمه 250 هزار تومانی است که برای آن تعیین شده است.

جنگل‌های ایران رو به نابودی
عزت الله یوسفیان ملا عضو کمیسیون برنامه و بودجه و نماینده آمل در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی میزان از افزایش نابودی جنگل های ایران به ویژه شمال کشور خبر داد و گفت: جنگل های ایران به واسطه سدسازی، آتش سوزی، اتخاذ سیاست های نادرست و همچنین برداشت بی رویه رو به نابودی است.

وی ادامه داد: متاسفانه تجهیزات و امکانات کافی و از سوی دیگر سیاست های صحیح و محکمی برای حفاظت از جنگل ها وجود ندارد، به عنوان مثال در هنگام آتش سوزی، نمی توان درخت های آتش گرفته جنگل را با بیل و کلنگ خاموش کرد یا با سدسازی هایی که صورت می گیرد بخشی از زمین های کشاورزی و جنگل ها به زیر آب می روند.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: انتظار ما از دولت ها این است که به این موضوع توجه جدی داشته باشند تا بیش از این شاهد نابودی جنگل های کشور نباشیم.

سبز شدن ویلا در جنگل ها و زمین های کشاورزی
همچنین مهرداد لاهوتی نماینده لنگرود در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی میزان، گفت: در حال حاضر شاهد سبز شدن ویلا و خانه در زمین های کشاورزی و جنگل ها هستیم که چنین معضلی تاسف بار است. وی ادامه داد: بر اساس مطالعات مرکز پروژه‌های مجلس، اکنون 30 هزار هکتار زمین کشاورزی در استان های شمالی 5 هزار هکتار آن تغییر کاربری داده شده است. چرا باید 5 هزار هکتار زمین کشاورزی و جنگل به ویلا و ساختمان تبدیل شده است؟

انتقاد از رشد ویلاسازی در جنگل ها
همچنین سیدرمضان شجاعی‌کیاسری نماینده ساری در مجلس نیز با انتقاد از رشد بی رویه ساخت وساز ویلا در جنگل ها و تغییر کاربری زمین های زراعی٬ گفت: با وجود آنکه جنگل‌ها جزو اموال بیت‌المال محسوب می‌شود اما متاسفانه شاهد ساخت و سازهای غیرقانونی در اعماق جنگل به ویژه در شمال کشور هستیم که منجر به نابودی منابع طبیعی شده است.

نماینده ساری و میاندرود در مجلس شورای اسلامی٬ با تاکید بر ضرورت برخورد با تغییر کاربری زمین های کشاورزی و جنگل ها در شمال کشور٬ گفت: بی‌توجهی به این مهم پیامدهای نامطلوبی را به همراه داشته است.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی٬ با بیان اینکه مسئولان سازمان جنگل‌ها٬ مراتع و آبخیزداری کشور باید پاسخ‌گوی چرایی قطع درختان جنگل ها و رشد ویلاسازی در آن باشند٬ گفت: پیگیری‌ها برای توقف عملیات ساخت و ساز در جنگل ها با دعوت از مسئولان مربوطه ادامه خواهد داشت.