- با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جاییهایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.
یکی از جلوههای عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده میشود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.
«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکلگیری این سیاستها ارائه دهد. در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.
کنستاتین کوساچف
کوساچف، سیاستمدار و دیپلمات روس، پس از فارغالتحصیلی از مؤسسه دولتی روابط بینالمللی مسکو، در مقام دیپلمات سفارت روسیه در سوئد مشغول به خدمت شد و هماکنون نیز علاوه بر آنکه ریاست کمیته امور خارجه شورای فدراسیون (مجلس اعیان) روسیه را برعهده دارد، عضو هیئت مدیره مگیمو نیز هست.
کوساچف، که از شخصیتهای نزدیک به پوتین است، در سال ۲۰۱۲، به دستور او به ریاست «آژانس فدرال کشورهای مستقل مشترکالمنافع روسوترودنی چستوا» منصوب شد. این نهاد در زمینه همکاریهای انسان دوستانه بینالمللی، امور روس تباران در خارج از کشور، و مسائل مربوط به کشورهای مستقل مشترکالمنافع فعالیت میکند.
وی از طرفداران سیاست نگاه به شرق است و تعمیق روابط با ایران را مبتنی بر منافع راهبردی روسیه در مقطع کنونی، تهدیدات دولت ترامپ علیه ایران را باعث نگرانی رویه تزاید همه طرفها میداند و بر این باو است که صرف نظر از ادعاهای مطرح شده، آمریکا توافق چند جانبهای را هدف قرار داده است و این تهدید چند جانبهگرایی است.
در خصوص مسائل سوریه نیز کوساچف همکاری ایران و روسیه را عاملی برای همگرایی و نیل به پیروزی، و امکان مذاکرات نماینده مجلس روسیه، ایران و سوریه را در طرحی سهجانبه، زمینهساز افزایش همکاریها در این عرصه معرفی میکند.
او همکاری ایران و روسیه را همکاری در راستای تضعیف نظام تک قطبی و نیل به چند قطبیگرایی در تغییر نظم کنونی حاکم بر نظام بینالمللی با حاکمیت یکجانبه گرایانه ایالات متحده آمریکا میداند.
در دوره مدودف نیز قطعنامههایی را که علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد به تصویب رسید، دلیل برای کاهش روابط نظامی-امنیتی نمیدانست و بر این باور بود که اعمال مجازاتهای احتمالی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران نباید به برنامههای روسیه برای راهاندازی نیروگاه هستهای ایران در موعد مقرر آسیب بزند.
از طرفداران الحاق ایران به اتحادیه اوراسیا و همکاری نزدیک میان روسیه و ایران است. کوساچف از تعبیر «مبارزه برادرانه» روسیه و ایران در روسیه علیه تروریسم استفاده میکند و میگوید که این همکاری پایهای برای ارتقاء سطح روابط دوجانبه میان روسیه و ایران در همه زمینهها از جمله مسائل اقتصادی و بشر دوستانه شده است.
از نظر او، مواضع روسیه و ایران در بسیاری از مسائل بینالمللی با یکدیگر همخوانی و حتی انطباق دارند و بسترهای توسعه روابط آنها به سطوح عالی در همه زمینهها وجود دارد. کوساچف سیاستهای آمریکا علیه ایران را ناکارآمد دانسته و تلاشهای آمریکا را در راه مبارزه با ایران به جای مبارزه با تروریسم، به جادهای بنبست توصیف کرده است «این تصور در ذهنها وجود دارد که رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا (ترامپ) با سفر به کشورهای خاورمیانه و طرح پیشنهاد تشکیل جبهه واحد برای مبارزه با تروریسم، قصد دارد جبهه مبارزه با ایران را تشکیل دهد و این جادهای بنبست است»
کوساچف در پاسخ به رئیس جمهور رژیم صهیونیستی که توافق انجام شده در خصوص مناطق کاهش تنش در سوریه را خلاف منافع این رژیم و عامل تثبیت حضور ایران در سوریه دانسته بود، اظهار داشت که روسیه نمیتواند سیاست خود را مفروضات ذهنی رژیم صهیونیستی و ترس آنها از ایران صورتبندی کند و این رژیم باید با این واقعیت کنار بیاید و یا با آن زندگی کند.
همان گونه که گفته شد، کوساچف از شخصیتهای نزدیک به پوتین در حزب روسیه واحد به شمار میرود و تعمیق روابط روسیه با ایران را تا سطوح راهبردی امری مفید و لازم در سیاست خارجی روسیه میداند.
ولادیمیر مدینسکی
مدینسکی وزیر فرهنگ فدراسیون روسیه، شخصیتی سیاسی، استاد مؤسسه دولتی روابط بینالمللی مسکو و عضو کمیسیون ریاست جمهوری برای مقابله با تحریف تاریخ به ضرر منافع روسیه است. او که از مگیمو فارغالتحصیل شده، به دلیل موفقیتهای تحصیلی، تنها کسی است که در این دانشگاه، درجه لتین را دریافت کرده است.
او یکی از اعضای شورای عالی حزب روسیه واحد است. از افراد نزدیک به پوتین و حاکمان در حزب محسوب میشود و خود را تنها پاسخگو به پوتین میداند. مدنیسکی که در زمره مروجان ایدئولوژیک اندیشههای حاکم بر حزب واحد روسیه شناخته میشود.
بر این نظر است که دولت باید در امر فرهنگ تصدیگری داشته باشد، نه به این معنا که سانسور را در دستور کار قرار دهد، بلکه به این مفهوم که مشوق ارزشهای محافظهکارانهای باشد که به باور او، اکثریت جامعه نیز آن را برگزیدهاند. مدنیسکی پس از ابلاغ سند ملی خط مشی فرهنگی روسیه توسط پوتین در سال ۲۰۱۵ سلسله مقالاتی را در روزنامه ایزوستا به چاپ رساند که بر این مفهوم تأکید داشت. مدنیسکی میگوید کشوری که فرهنگ خودش را تغذیه نکند ارتش کشور دیگر را تغذیه خواهد کرد.
مدنیسکی بر توسعه همکاریهای فرهنگی با ایران تأکید میکند و تمایل و آمادگی مسکو را برای گسترش روابط فرهنگی با تهران مفید میداند.
او همچنین با تأکید بر ضرورت توسعه گردشگری از طریق تبادل فرهنگی روسیه با ایران، و با حمایت از لغو رویداد گردگشری میان دو کشور، آن را راهکاری مؤثر در این حوزه میداند. وزیر فرهنگ روسیه با تأکید بر رشد ۷۲ درصدی ورود گردشگری ایران به روسیه در سال ۲۰۱۶ آن را بیشترین رشد بازدید گردشگر در میان گردشگران کشورهای دیگر دانسته و از آن استقبال کرده است.
او در جریان سفر وزیر فرهنگ ج. ا. ایران به مسکو برای شرکت در نشست هفتادمین سال فعالیتهای یونسکو به سن پترزبورگ روسیه، با استقبال از پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تشکیل کمیته مشترک همکاریهای فرهنگی دو کشور ابراز امیدواری کرده است که روابط و تبادلات فرهنگی روسیه با ایران افزایش یابد.
در مجموع، مدینسکی از افراد نزدیک به پوتین و متأثر از نگرش غالب در حزب روسیه واحد است و در خصوص تعمیق روابط با ایران نیز نظر مثبتی دارد.
انتهای پیام/