مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، در نشست خبری با موضوع تحلیل بازار و بررسی چالشهای حوزه تأمین برنج اظهار کرد: سالانه ۳.۵ میلیون تن برنج نیاز بازار است که ۲ میلیون تن در داخل تولید میشود و ۱.۵ میلیون تن باید وارد شود. از این آمار واردات برنج ۶۰ تا ۶۵ درصد سهم برنج هندی است و ۳۵ تا ۴۰ درصد هم سهم برنج پاکستانی. البته ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن نیز برای تأمین ذخایر استراتژیک نیاز است که توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران پیگیری و تأمین میشود.
وی در ادامه به حجم واردات طی ۳ سال گذشته پرداخت و گفت: آمار واردات برنج طی سالهای ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ و ۹ ماهه ۱۴۰۴ حدود ۳.۳ میلیون تن بود در حالی که باید ۴.۱ میلیون تن وارد میشد تا تمام نیاز بازار را پوشش میداد. این موضوع سبب شکاف قیمتی در بازار برنج شد.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به کاهش تولید این محصول در کشور به دلیل خشکسالی، عنوان کرد: امسال تولید داخل کمتر از ۲ میلیون تن است که باید برای تأمین بازار ۱.۷ میلیون تن وارد شود. بنابراین، نیاز است تا پایان سال ۶۰۰ هزار تن برنج خارجی وارد بازار کشور شود.
خاکی تصریح کرد: بازار برنج هندی طی چند سال گذشته آرامترین بازار بود، چراکه تجار امکان فعالیت اعتباری داشتند، اما این شرایط تا شهریورماه ادامه یافت و با الزام تحویل کالا به شرکتهای مشخص، عملاً معادلات واردات تغییر کرد.
وی تصریح کرد: این الزام، فاصله معناداری میان قیمت برنج ایرانی و واقعیت قیمت در کشورهای مبدأ ایجاد کرد و فشار مضاعفی بر واردکنندگان وارد ساخت. از سوی دیگر، تجار پاکستانی برخلاف تجار هندی عمدتاً بهصورت نقدی فعالیت میکنند و مجموعه این عوامل باعث کاهش واردات و در نتیجه افزایش قیمت شد.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران افزود: با افزایش قیمت برنج ایرانی، بخشی از تقاضا به سمت برنج وارداتی سوق پیدا کرد، اما بهدلیل عدم قطعیت در بازار، گرانی کالا و بروز تخلفاتی همچون احتکار، گرانفروشی و اختلال در حلقههای پس از واردات، شکاف میان عرضه و تقاضا بهشدت افزایش یافت و شرایط بازار از حالت قابل قبول خارج شد.
خاکی با اشاره به ارتباط مستقیم تأمین برنج وارداتی و آرامش بازار برنج ایرانی اظهار کرد: در سالهایی که برنج وارداتی متناسب با نیاز کشور تأمین شد، بازار برنج ایرانی نیز در آرامش قرار داشت. با این حال، آمار تولید اعلامی با واقعیت فاصله داشت؛ بهطوریکه افزایش سطح زیر کشت حدود ۴۹۱ هزار هکتار بود، در حالی که وزارت جهاد کشاورزی تولید بیش از ۷۰۰ هزار تن را اعلام کرده بود و این اختلاف، زمینهساز افزایش قیمت شد.
وی ادامه داد: امسال نیز برنج پاکستانی و کاهش عرضه از سوی کشاورزان داخلی تأثیر قابل توجهی بر بازار داشت. از بهمنماه سال گذشته تاکنون، هر میزان برنجی که ترخیص شده، وارد بازار و مصرف شده و عملاً کالای ذخیرهای وجود ندارد، اما در این مدت واردات جدیدی نیز انجام نشده است.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران با اشاره به مطالبات ارزی معوق اظهار کرد: معوقات ارزی حوزه برنج از بهمنماه تاکنون به بیش از ۱.۲ میلیارد یورو رسیده و این موضوع اعتماد تأمینکنندگان خارجی را بهشدت کاهش داده است. در حال حاضر، ایران برای بسیاری از شرکای تجاری به کشوری پرریسک تبدیل شده و ادامه این روند، جریان واردات را با چالش جدی مواجه میکند.
وی تأکید کرد: اگر حداقل بخشی از این معوقات تعیین تکلیف نشود، هیچ سیاست جایگزینی پاسخگو نخواهد بود. قرار بود برای دو ماه بهمن و اسفند حدود ۲۲۷ میلیون یورو تخصیص یابد، اما با وجود پیگیریهای مستمر، این منابع تاکنون تأمین نشده و وزارتخانهها، بانکها و شرکت نیکو در این زمینه اقدام مؤثری انجام ندادهاند.
به گفته خاکی حذف ارز ترجیحی و الزام تحویل، اقدام مثبتی بوده، اما بدون کاهش معوقات ارزی، حذف سقف و سهمیهبندی واردات و بازنگری در مالیات ۱۰ درصدی، بازار به تعادل نمیرسد.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران گفت: در صورت تحقق این شرایط، رقابت سالم شکل میگیرد، سودها تعدیل میشود و هم قیمت برنج وارداتی و هم برنج ایرانی کاهش مییابد.
در ادامه شجاع برزگر، عضو هیئتمدیره انجمن واردکنندگان برنج، با تشریح وضعیت واردات برنج در ماههای اخیر، اظهار کرد: بررسی روند هشتماهه واردات کالای اساسی نشان میدهد که از بهمنماه سال گذشته، به دلیل اعتبار چندینسالهای که واردکنندگان با تأمینکنندگان خارجی داشتند، طرفهای خارجی تا چهار ماه برای دریافت مطالبات خود صبر کردند.
وی با اشاره به آمار خروج برنج از گمرکات کشور بیان کرد: در فروردین امسال حدود ۸۵ هزار تن برنج از گمرک خارج شده، این رقم در اردیبهشت به ۱۷۳ هزار تن و در خرداد به ۲۲۵ هزار تن رسیده است.
عضو هیئتمدیره انجمن واردکنندگان برنج در ادامه گفت: همزمان با شرایط جنگی، میزان خروج کاهش یافت و در تیرماه به حدود ۶۵ هزار تن رسید. در همان مقطع، اعضای انجمن نزدیک به ۱۰۰ هزار تن برنج را بدون دریافت ارز و صرفاً برای کمک به تنظیم بازار و با قیمتهای مصوب، به وزارت جهاد کشاورزی و شبکه تأمین کالا عرضه کردند.
برزگر تاکید کرد: مجموع خروجی برنج تا آن مقطع به حدود ۵۳۹ هزار تن رسید، اما پس از آن با کاهش جدی خروج کالا از گمرک مواجه شدیم؛ بهطوریکه در ماه ششم حدود ۱۰۰ هزار تن، در ماه هفتم ۶۰ هزار تن و در ماه هشتم حدود ۵۰ هزار تن برنج از گمرکات خارج شده است.
عضو هیئتمدیره انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به نحوه تأمین ارز واردات برنج تصریح کرد: در حال حاضر ارز برنج از تالار دوم تأمین میشود؛ تالاری که نرخ آن شناور است و برخلاف ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی یا تالار اول که تا مدتی ثابت بود، ثبات قیمتی ندارد. همین موضوع بههمراه سایر پارامترها، بهطور مستقیم بر قیمت تمامشده و قیمت مصرفکننده اثر میگذارد.
وی ادامه داد: متوسط قیمت جهانی برنج سفید کیفی که بتواند از نظر کیفیت با برنج ایرانی برابری کند، حدود ۱۲۵۰ تا ۱۳۰۰ دلار است. با در نظر گرفتن نرخ ارز تالار دوم که حدود ۱۱۰ هزار تومان است، قیمت تمامشده این نوع برنج در مبادی ورودی کشور، بدون احتساب هزینههایی مانند مالیات بر ارزش افزوده، ترخیص، حملونقل، انبارداری و سود بازرگان، به حدود ۱۴۳ هزار تومان میرسد.
برزگر اظهار کرد: برآورد ما این است که اگر قیمت جهانی برنج در همین محدوده باقی بماند و نرخ ارز تالار دوم نیز در حدود ۱۱۰ هزار تومان تثبیت شود، قیمت عرضه برنج وارداتی توسط واردکنندگان در حجمهای بالا بیش از ۱۸۵ هزار تومان نخواهد بود. برنج پاکستانی نیز در مبادی ورودی کشور با قیمت حدود ۱۳۵ تا ۱۴۵ هزار تومان توسط واردکنندگان عرضه میشود.
وی با اشاره به فاصله قیمت از مبادی ورودی تا بازار مصرف گفت: با اضافه شدن هزینههای توزیع، سود حلقههای بعدی و فروشگاهها، این برنجها در بازار تهران به حدود ۲۰۰ هزار تومان میرسد که مجموعه این عوامل در نهایت بر قیمت نهایی برای مصرفکننده تأثیرگذار است
انتهای پیام/