تولید سالانه ۷۲ میلیون تن سیمان در کشور

حسن قاسم‌زاده، رئیس انجمن ژئومکانیک نفت درباره فناوری‌های نواورانه و مدیریت مصرف انرژی در صنعت سیمان اظهار کرد: ایران به ۷۰ تا ۷۲ میلیون تن تولید سالیانه و ۹۰ میلیون تن ظرفیت تولید، رتبه ششم را در تولید سیمان جهان دارد.

وی افزود: این فاصله ۱۸ تا ۲۰ میلیون تنی بین ظرفیت و تولید واقعی، ناشی از قطع برق، فرسوده بودن صنعت سیمان و سوءمدیریت است.

قاسم زاده با بیان اینکه بتن پرمصرف‌ترین ماده در جهان پس از آب است، گفت: مصرف سرانه سالیانه بتن در جهان ۴ تن است و مصرف سالیانه ۵۲۵ کیلو سیمان را به‌ازای هر نفر در جهان شاهد هستیم که رقم بسیار قابل توجهی است.

رئیس انجمن ژئومکانیک نفت ادامه داد: تولید کل سیمان جهان در سال ۲۰۲۴ حدود ۴ میلیارد تن بوده و ایران رتبه ششم را در جهان با تولید ۷۲ میلیون تن به‌خود اختصاص داده است.

قاسم‌زاده تاکید کرد: کل انرژی مصرفی دنیا برای سیمان در سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۱۴ اگزا ژول بوده که سهم سیمان از مصرف انرژی جهان ۲.۵ درصد است؛ یعنی ۲.۵ درصد کل انرژی مصرفی جهان برای تولید سیمان مصرف می‌شود که رقم بسیار قابل توجه و بزرگی است.

وی افزود: هر جا سخن از تولید است، باید از آلایندگی ناشی از آن هم صحبت کنیم، ۸ درصد گاز‌های گلخانه‌ای جهان توسط سیمان تولید می‌شود؛ یعنی سهم سیمان در انتشار CO۲ به ۸ درصد می‌رسد و تولید هر تن سیمان ۹۰۰ کیلو دی‌اکسید کربن وارد هوا می‌کند.

رئیس انجمن ژئومکانیک نفت تصریح کرد: سهم سیمان در انتشار co۲ ایران ۹ درصد است که دلیل این مقدار بیشتر بودن نسبت به آمار متوسط جهانی، فرسوده بودن صنعت سیمان و تکنولوژی پایین‌تر آن است.

وی ادامه داد: بهینه‌سازی فرآیند‌های تولید با استفاده ازکوره‌های خشکف جایگزینی سوخت‌های فسیلی با استفاده از انرژی تجدیدپذیر، مدیریت هوشمند انرژی با استفاده زا هوش مصنوعی و پیاده سازی فناوری‌های نوین با جایگزینی سیمان سنتی، از راهکار‌های کاهش مصرف انرژی در صنعت سیمان است.

استاد دانشگاه خواجه نصیر تصریح کرد: سیمان ژئوپلیمری ۲۰ تا ۳۰ درصد سیمان پرتلند انرژی نیاز دارد و با جایگزینی زئولیت با کلینکر می‌توان تا حد زیاد از مصرف انرژی تولید سیمان کاست.

رئیس انجمن ژئومکانیک نفت اذعان داشت: امروز صنعت سیمان و همه صنایع کشور نیازمند سرمایه گذاری در R&D به‌منظور بهینه سازی مصرف انرژی و پیاده‌سازی روش‌های نوین و جایگزینی با روش‌های سنتی هستند.

در ادامه، علیرضا کفشکنان، کارشناس انرژی اظهار کرد: ظرفیت نیروگاهی ایران به ۹۵ هزار مگاوات رسیده و بین کشور‌های منطقه، یکی از بالاترین سطح شبکه برق را داریم؛ پس در زمینه ایجاد ظرفیت‌های تولید به‌خوبی عمل کرده‌ایم.

وی افزود: یکی از نقاط مغفول مانده و مورد توجه این است که در طی دهه‌های اخیر، آنطور که در بخش تولید متمرکز بوده‌ایم، روی مصرف توجه نداشته‌ایم و اگر روی الکو‌های درست مصرف انرژی به‌ویژه برق در بخش‌های مختلف مصرفی از جمله صنعت کار می‌شد، امروز تا این حد ناترازی انرژی را تجربه نمی‌کردیم؛ اگرچه کاهش سرمایه گذاری در بخش تولید نیز متأثر از فاصله قیمتی بین قیمت تمام شده و قیمت عرضه شده برق و انرژی، در ایجاد و تشدید ناترازی نقش پررنگی داشته است.

کفشکنان با بیان اینکه هم با ناترازی برق و هم با ناترازی گاز توأمان مواجه‌ایم، گفت: قبلا روزانه نیاز ۲۵۰ میلیون مترمکعبی نیروگاه‌ها با گاز طبیعی قابل پاسخگویی بود، الان نیمی از این نیاز با گاز تأمین می‌شود و حتی در تابستان هم نمی‌توانیم کل نیاز سوخت نیروگاه‌ها را با گاز بدهیم.

وی ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود از آذرماه دوباره خاموشی‌ها ناشی از ناترازی سوخت در نیروگاه‌ها، شروع شود واین شرایط ما را بیش از پیش ملزم می‌کند، به سمت اصلاح در بخش مصرف گاز و برق حرکت کنیم.

این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه متأسفانه وزارت نیرو به خاموشی صنایع مدیریت بار می‌گوید، گفت: در اکثر کشور‌های دنیا با راه‌اندازی واحد WHR در صنایع سیمان، هم بخشی از تولید برق مورد نیاز صنایع سیمان را تأمین کردة‌اند و هم از آلودگی آن کاسته‌اند، اما در کشور ما به راه‌اندازی این واحد‌ها تاکنون توجه‌ای نشده است.

در ادامه این نشست، اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان سیمان اظهار داشت: در صنعت سیمان باید از دوگانه‌سوزی عبور کنیم و سوخت سوم را وارد کنیم و آن چیزی نیست جز تولید انرژی از پسماند‌های شهری که با عنوان RDF مطرح می‌شود.

وی افزود: هند سالانه از محل WHR در صنعت سیمان ۵۳۸ مگاوات برق تولید می‌کند، اما در ایران هنوز این مهم اجرایی نشده است؛ البته در برخی واحد‌های سیمان کار‌هایی را شروع کرده‌ایم.

الوندیان خاطرنشان کرد: انواع سوخت جایگزین از جمله RDF و TDF می‌تواند به تأمین انرژی موثر صنعت سیمان کمک کند که استفاده از RDF در سیمان کرمانشاه شروع شده است.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان سیمان افزود: اینکه ما چرا سالهاست به سراغ طرح‌های موثری، چون WHR‌و RDF نرفته‌ایم به این دلیل است که به خاطر گاز ارزان، همچون یک بچه پولدار بی دغدغه به مصرف بالای انرژی پرداخته‌ایم، اما اکنون که ناترازی انرژی به ضرر‌های هنگفت دامن زده، به سراغ این روش‌ها رفته و الزام آن را متوجه شده‌ایم.

وی ادامه داد: هر تن سیمان در دنیا ۲۵ دلار مصرف انرژی دارد، اما در ایران برای تولید هر تن سیمان ۵ دلار هزینه مصرف انرژی می‌پردازیم و بقیه آن را در قالب یارانه دریافت می‌کنیم، اما آیا این یارانه انرژی ارزان به صنعت سیمان به ساخت و ساز ارزان‌تر منجر شده است؟

الوندیان تصریح کرد: باید ولنگاری را در مصرف انرژی متوقف کنیم و به سمت بهره‌وری در مصرف انرژی به‌خصوص در صنایع حرکت کنیم.

در ادامه این نشست، فاضل عبیات، معاون فنی و مهندسی هلدینگ سیمان تأمین اظهار کرد: چین ۳۰۰۰ کارخانه سیمان دارد که همگی آنها به WHR مجهز هستند، اما هیچ کارخانه سیمانی در ایران به WHR مجهز نیست و تازه این تجهیز را در چند کارخانه آغاز کرده‌ایم.

وی افزود: عراق در ۱۰ سال اخیر تویلد سیمانش را افزایش داده و قرار است تا ۲۰۳۰ به ۶۲ میلیون تن در سال برساند که ۱۰ میلیون تن بیشتر از نیاز این کشور است و این مسئله هشداری برای صنعت سیمان ایران است.

عبیات با بیان اینکه صنعت در ایران ۳۴ درصد از مصرف برق کشور را به خود اختصاص داده و ۲.۳ مصرف برق کشور نیز سهم صنعت سیمان است، گفت: در بخش بخش صنعت سیمان می‌توان روی کاهش مصرف انرژی و بهینه سازی آن کار کرد.

وی ادامه داد: عدم‌النفع صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی در نیمه نخست سال ۱۴۰۳ از قطعی برق ۳۳.۷ همت بوده، حال اگر بتوان بخشی از این برق را از بهینه‌سازی مصرف و از محل انرژی حرارتی بازیافتی به دست آورد چه سهم موثری می‌تواند در کاهش این عدم‌النفع داشته باشد.

انتهای پیام/