۱۸ لغایت ۲۴ مهر ماه در کشور ما به نام هفته بهداشت روان نامگذاری شده و فرصتی برای آگاه سازی مردم در این رابطه است.
به همین مناسبت رضا دانشمند، روانپزشک در گفتوگو با میزان بیان کرد: بر اساس پژوهشهایی که وزارت بهداشت و دفتر سلامت روان وزارت بهداشت در سالهای اخیر منتشر کرده ۲۵ تا ۳۰ درصد مردم دچار نوعی اختلال روانپزشکی نظیر افسردگی، اضطراب، وسواس و سایر اختلالات شدیدتر هستند، اما کمتر از یک سومشان برای درمان حرفهای مراجعه میکنند. به طور کلی حدود ۸ تا ۱۰ درصد جمعیت کل کشور تجربه مراجعه به روانپزشک و روانشناس دارند و این در حالیست که این رقم در کشورهای توسعه یافته بین ۳۰ تا ۵۰ درصد است که دارای فاصله قابل توجهی است و باید دلایل عدم مراجعه به روانپزشک و روانشناس بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
انگ اجتماعی برای مراجعه به روانپزشک و روانشناس
وی ضمن اشاره به اینکه میتوان به دلایل عدم مراجعه به روانپزشک و روانشناس در سطوح مختلف نگاه کرد، ادامه داد: ممکن است تعدادی از افراد از نظر فردی علائمشان را انکار و یا اینکه بیماریشان را طبیعی تلقی کنند، یا اینکه درمان را نشانه ضعف شخصیتشان بدانند و در نتیجه به دنبال درمان نروند. ترس از برچسب و انگ بیماری همچنان وجود دارد و نگرانی از اینکه دیگران فکر کنند من دیوانهام یا مشکل روانی دارم و همچنین تصور منفی از درمانهای روانپزشکی و ترس از اینکه داروها اعتیاد آورند و سبب تغییر شخصیت میشوند و نهایتا ناامیدی از درمان و این تصور که افسردگی که با هیچ دارویی خوب نمیشود و اضطراب همیشه با من خواهد بود و با حرف زدن مشکلی حل نمیشود سبب میشود که افراد کمتر در پی درمانهای روانپزشکی باشند.
این روانپزشک با بیان اینکه از طرفی دیگر در سطح جامعه نیز انگ اجتماعی هنوز وجود دارد و مراجعه به روانپزشکی با قضاوت منفی مردم همراه است، افزود: برخی از باورها موجود در جامعه مشکلات روانی را ناشی از ضعف ایمان، حسادت دیگران، چشم زخم و مواردی از این قبیل میداند و ممکن است تعدادی از افراد به جای درمانهای معمول روانپزشکی به به درمانهای سنتی روی آورند. همچنین الگوهای خانوادگی و اینکه هنوز در بسیاری خانوادهها صحبت درباره احساسات، اضطراب، افسردگی و مواردی خیلی راحت قابل بیان نیست نیز در این مسئله نقش دارد.
بالا بودن هزینه درمان و عدم پوشش بیمه برای خدمات روانپزشکی و روانشناسی
دانشمند با اشاره به اینکه میتوان در سطح کلان نیز به این مسئله نگاه کرد، گفت: دسترسی محدود به روانپزشکان و روانشناسهای متخصص در مناطق کوچک و شهرستانها و همچنین این موضوع که هزینه خدمات روانپزشکی و روان درمانی برای بسیاری از افراد بالا است و بسیاری از این خدمات به خوبی تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرد و در مراکز دولتی نیز زمان انتظار بالا است موجب میشود افراد دیرتر به مراکز روانپزشکی مراجعه کنند و درمانهایی که میتواند سریعتر و سادهتر آغاز شود به تعویق بیفتد و مزمن شدن اختلالاتی نظیر افسردگی و اضطراب را به همراه داشته باشد و همچنین میتواند سبب شود افراد به مصرف خودسرانه داروها و مواد گیاهی روی آورند.
اختلالات روانپزشکی نظیر افسردگی یکی از بالاترین دلایل افت کارکرد محسوب میشود
وی ضمن بیان اینکه اختلالات روانپزشکی نظیر افسردگی یکی از بالاترین دلایل افت کارکرد محسوب میشود و بهرهوری اجتماعی و شغلی را کاهش میدهد و در نهایت فشار روانی و اقتصادی بر خانواده و نظام سلامت را بالا میرود، تاکید کرد: آموزش و اطلاع رسانی عمومی میتواند نقش پررنگی در مراجعه مردم به روانپزشک و روانشناس داشته باشد و بهتر است با کمک روانپزشکان و روانشناسان، دانشگاهها و مراکز دولتی محتواهای ساده و مردمی تولید شود و در اختیار رسانهها قرار گیرد. همچنین میتوان از ظرفیت فضای مجازی برای آشنایی و نشان دادن علائم افسردگی و اضطراب و تشویق به مراجعه به متخصصهای روانپزشکی استفاده کنیم. در کنار این موارد میتوانیم از چهرههای شناخته شده نیز در این رابطه بهره ببریم و نشان دهیم که افراد شناختهشدهای نیز سابقه مراجعه به روانپزشک داشتند و از این راه مراجعه به روانپزشک و درمانگر را عادیسازی کنیم.
لزوم گنجاندن آموزش سلامت روان در مدارس و دانشگاهها
این روانپزشک ضمن اشاره به اینکه گنجاندن آموزش سلامت روان در مدارس و دانشگاهها نیز یکی از راهکارهای مهم در این زمینه است، توضیح داد: آموزش را باید از سطح مدرسه و دانشگاه آغاز کنیم و در این رابطه فرهنگسازی داشته باشیم که سلامت روان اگر بیش از سلامت جسمی اهمیت ندارد حداقل کمتر از آن نیست. همچنین بسیار مهم است که رسانهها برای کاستن از انگ اجتماعی مراقبهای لازم را داشته باشند؛ اصطلاحاتی که رسانهها به کار میبرند و در مواردی با اسامی دیگری به بیمارستانهای روانپزشکی اشاره میکنند و به طور کلی ادبیاتی که در رسانهها و فیلمها در رابطه با اختلالهای روانپزشکی مورد استفاده قرار میگیرد بسیار مهم است و لازم است زبان انگزنندهای نباشد.
دانشمند با تاکید بر اهمیت اصلاح ساختاری و دسترسی به خدمات و پوشش بیمهای و همچنین توجه دولتها به ارتقای احساس رضایتمندی، شادکامی و سلامت روان جامعه بیان کرد: همچنین استفاده از ظرفیتهای جدید نظیر مراجعه آنلاین و تلفنی به روانپزشک و روانشناس و استفاده از فناوریهای جدید برای درمان و معرفی این افراد میتواند کمک کند تا هم دسترسی سهلتری صورت گیرد و هم اینکه انگ و باورهای غلط در مورد درمانهای روانپزشکی کاهش پیدا کند.
انتهای پیام/