زهرا داور وکیل دادگستری در گفتوگو با میزان گفت:باید در حوزه موضوع عفو معیاری به دو جنبه ایجابی و سلبی آن توجه کرد، از جنبه ایجابی، با توجه به فعالیتهایی که در حوزه زنان، کودکان و خانواده انجام میشود، سه گروه محکومان مورد توجه ویژه قرار گرفتهاند: کودکان زیر ۱۸ سال، سالمندان (مردان بالای ۷۰ سال و زنان بالای ۶۰ سال) و زنان. این موضوع اهمیت ویژهای از منظر حقوق بشری دارد، چرا که کودکان و زنان از مصادیق اصلی حقوق بشر محسوب میشوند. بحث مربوط به محکومان زیر ۱۸ سال دقیقاً در ارتباط با کنوانسیون حقوق کودک است که جمهوری اسلامی ایران به آن پیوسته است و این امر، گامی مثبت در جهت همسویی قوانین داخلی با اسناد بینالمللی به شمار میرود.
وی ادامه داد: در زمینه سالمندان نیز، حمایتهای قابل توجهی در عرصه بینالمللی وجود دارد و ما نیز به این موضوع اهمیت میدهیم؛ همانطور که اشاره شد، حمایت از سالمندان در سیاستهای قضایی ما جایگاه ویژهای دارد. از سوی دیگر، کاهش جمعیت کیفری زندان و بهبود فضای قضایی و اجتماعی از نکات کلیدی این رویکرد است.
داور افزود: یکی از مسائل مهم، دفاع از رأفت و رحمت اسلامی در مقابل تصویری است که در برخی محافل بینالمللی از اسلام به عنوان دین خشونت معرفی میشود. در این راستا، به نکاتی مهم اشاره شده است؛ از جمله مفاهیم توبه، شفاعت و عفو که در سیستم اسلامی جایگاه ویژهای دارند. قرآن کریم حتی پس از اشاره به قصاص، زمینه عفو را نیز مطرح میکند؛ این نشان میدهد که حتی در مواردی که مجازات نهایی باید اجرا شود، همیشه امکان عفو وجود دارد.
وی ادامه داد: یکی از مهمترین ویژگیهای عفو معیاری، بر مبنای اصل شرمندهسازی است؛ زمانی که عفو صورت میگیرد، فرد از نظر روانی تحت تأثیر قرار میگیرد و این موضوع باعث بازدارندگی مؤثر از ارتکاب مجدد جرم میشود.
این وکیل دادگستری گفت: از جنبه ایجابی، ترکیب عدالت رسمی با رعایت مصالح اجتماعی اهمیت زیادی دارد؛ یعنی نقش حکمرانی در حمایت از جنبه فردی محکومان قابل مشاهده است. این رویکرد نشاندهنده اهمیت موازنه میان عدالت و حفظ مصالح اجتماعی است.از سوی دیگر، از جنبه سلبی نیز باید توجه داشت که برای تأثیرگذاری حداکثری عفو معیاری، بستر لازم برای پذیرش افراد مشمول عفو فراهم شود تا از زمینههای ارتکاب جرم مجدد پیشگیری شود؛ خصوصاً با توجه به شرایط و وضعیت فعلی جامعه.
داور تصریح کرد: یکی از ویژگیهای بارز عفو معیاری در عرصه بینالمللی این است که این نوع عفو شامل کسانی میشود که در زندان هستند و همچنین کسانی که خارج از زندان بوده و از آزادی مشروط یا پابند الکترونیکی بهرهمندند. این موضوع نشاندهنده آن است که علاوه بر مجازاتهای جایگزین، عفو معیاری نقش پررنگتری در سالمسازی اجتماعی ایفا میکند.
انتهای پیام/