طرح رژیم صهیونیستی برای اشغال غزه؛ بررسی موضع قوانین بین‌المللی

کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی طرحی را برای اشغال شهر غزه تصویب کرده است که محکومیت فزاینده بین‌المللی را به‌دنبال داشته و سران جهان نسبت به پیامد‌های وخیم انسانی آن هشدار داده‌اند.

طرح اشغال بزرگترین شهر غزه، پس از آنکه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گفت که این رژیم قصد دارد کنترل نظامی کل نوار غزه را به دست گیرد، اعلام شد.

پیش‌بینی می‌شود طرح رژیم صهیونیستی برای گسترش حمله به غزه، ویرانی انسانی در این منطقه محاصره‌شده را بدتر کند و موج دیگری از آوارگی‌های گسترده را در بحبوحه بحران گرسنگی به راه بیندازد. 

در ادامه به بررسی قوانین بین‌المللی درباره اشغال پرداخته شده است:

حقوق بین‌الملل، به‌ویژه حقوق بین‌الملل بشردوستانه (IHL)، رفتار طرف‌ها را در زمانی که یک طرف در طول درگیری‌های مسلحانه قلمرو مردم دیگری را اشغال می‌کند، تنظیم می‌کند. 

این مجموعه قوانین که در مقررات لاهه ۱۹۰۷، کنوانسیون چهارم ژنو و پروتکل الحاقی اول یافت می‌شود، با هدف ایجاد تعادل بین منافع قدرت اشغالگر با حقوق جمعیت اشغال‌شده و حاکمیت غایب تدوین شده است. 

اشغال، آن‌گونه که در حقوق بین‌الملل بشردوستانه تعریف شده است، زمانی رخ می‌دهد که یک قدرت خارجی بدون داشتن عنوان حاکمیت و بدون رضایت مردم طرف مقابل، کنترل موثری بر یک سرزمین اعمال کند. 

اصول کلیدی حقوق بین‌الملل در مورد اشغال

ماهیت موقت و عدم انتقال حاکمیت

اشغال در ذات موقتی است و اقتدار قدرت اشغالگر محدود به مدت اشغال است. همچنین قدرت اشغالگر حاکمیت بر سرزمین اشغالی را به دست نمی‌آورد.

احترام به قوانین موجود

قدرت اشغالگر به‌طور عموم موظف به احترام به قوانین و نهاد‌های موجود سرزمین اشغالی است؛ اما جنگ غزه که از حدود ۲ سال قبل، در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) آغاز شده، نشان داده است که رژیم صهیونیستی هیچ احترامی برای قوانین بین‌الملل و بشردوستانه قائل نیست. سازمان‌ها و نهاد‌های حقوق بشری همواره شواهدی را درباره اقدام‌های ناقض قوانین و حقوق بشر توسط رژیم صهیونیستی ارائه کرده‌اند. 

تعهد به حفظ نظم و امنیت عمومی

اشغالگر باید اقدام‌هایی را برای بازگرداندن و تضمین نظم و امنیت عمومی در سرزمین اشغالی انجام دهد؛ موضوعی که به هیچ وجه در برنامه‌های رژیم صهیونیستی وجود نداشته است. رژیم صهیونیستی در طول جنگ غزه به‌طور عمدی نهاد‌های مجری قانون را در این باریکه هدف قرار داده و همچنان طرح‌هایی را برای ایجاد هرج‌ومرج اجرا کرده است.

احترام به حقوق اساسی

قدرت اشغالگر باید به حقوق اساسی و نیاز‌های بشردوستانه جمعیت غیرنظامی، از جمله تضمین غذای کافی، مراقبت‌های پزشکی و بهداشت، احترام بگذارد. این موضوع نیز در جنگ غزه مورد توجه قرار گرفته و کارشناسان و نهاد‌های بین‌المللی همواره هشدار داده‌اند که رژیم صهیونیستی با استفاده از کمک‌های بشردوستانه به‌عنوان سلاح، به‌طور عمدی مردم غزه را هدف قرار داده و آنها را به سمت سوءتغذیه سوق می‌دهد.

محدودیت‌های اقدام‌های قدرت اشغالگر

حقوق بین‌الملل اقدام‌هایی مانند جابه‌جایی اجباری، مجازات جمعی، ربودن افراد و تخریب اموال فرهنگی را ممنوع می‌کند. اما مانند دیگر موارد، رژیم صهیونیستی این ممنوعیت‌ها را نیز به‌طور عمدی نقض کرده است. به‌عنوان نمونه، این رژیم طی ماه‌های گذشته همواره درپی اجرای طرح‌هایی برای جابه‌جایی اجباری مردم غزه بوده است. این رژیم همچنین افراد را ربوده و به بازداشتگاه‌های خود منتقل می‌کند و یا از آنها به‌عنوان سپر انسانی استفاده می‌کند. در همین حال، رژیم اشغالگر تقریبا همه اموال فرهنگی غزه را به‌طور عمدی هدف قرار داده و از بین برده است. 

ممنوعیت انتقال جمعیت

قدرت اشغالگر نمی‌تواند جمعیت غیرنظامی خود را به سرزمین اشغالی منتقل کند و همچنین نمی‌تواند جمعیت اشغال‌شده را به زور از سرزمین خارج کند. مقام‌های رژیم صهیونیستی بار‌ها به‌طور عمومی درباره قصد خود برای آوارگی اجباری مردم غزه و اسکان دادن به شهرک‌نشینان صهیونیست در این سرزمین اظهار نظر کرده‌اند. 

تعیین وجود اشغال

اشغال براساس شرایط واقعی تعیین می‌شود، نه ملاحظات سیاسی.

سه عنصر کلیدی باید تعیین وجود اشغال وجود داشته باشند؛ نخست، حضور نیرو‌های خارجی بدون رضایت مردم آن سرزمین؛ دوم توانایی نیرو‌های خارجی در اعمال اقتدار و سوم ناتوانی حاکمیت محلی در اعمال اقتدار خود.

این معیار کنترل موثر برای تعیین اینکه آیا یک وضعیت، اشغال تحت حقوق بین‌الملل بشردوستانه محسوب می‌شود یا خیر، بسیار مهم است.

انتهای پیام/