سید عباس عراقچی وزیر امورخارجه با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری امشب که به موضوع تشریح آخرین تحولات سیاسی کشور اختصاص داشت گفت: برای اینکه مردم ایران را از حق و حقوق هسته ای خود محروم کنند انواع و اقسام ها تحریم ها و فشارها را بر ما اعمال کردند. سیاست فشار حداکثری که در دوره اول آقای ترامپ اجرا شد در دوره دوم به شکل دیگری دوباره تشدید شد. انواع تهدیدها و ترفندها را به کار بردند. در مذاکرات اخیر سعی کردند ما را تطمیع کنند که از حقوق مردم ایران صرف نظر کنیم و وقتی همه این ها کارگر نیفتاد جنگ را هم امتحان کردند. برای اینکه مردم ایران را از یک حق قانونی خود محروم کنند تا این لحظه از هر ابزاری استفاده کردند.
وی ادامه داد: پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، دوره جدیدی از سیاست فشار حداکثری علیه ایران را شروع کرد. همان طور که به خاطر دارید او با امضای یادداشت ریاستجمهوری، دستوراتی برای تشدید فشارها بر ایران صادر کرد و تهدیدهایی را مطرح نمود.
عراقچی افزود: ترامپ سپس با وجود این تهدیدها، درخواست مذاکره داد و نامه ای در این خصوص نوشت که پیش تر درباره آن توضیح داده ام. این نامه ترکیبی از تهدید و درخواست دیپلماسی بود؛ در آن مقطع ما با یک دوراهی دشوار روبرو بودیم که اگر تحت این فشارها با مذاکره موافقت کنیم مذاکره واقعی شکل نمی گرفت و اگر که مذاکرات را قبول نکنیم در اذهان عمومی متهم به مخالفت با دیپلماسی و راه حل های مسالمت آمیز خواهیم شد
وزیر امورخارجه بیان داشت: سیاستی که در این مقطع به کار گرفته شد و سیاستی بسیار دقیق و درست و حسابی شده ای بود این بود که ما اعلام کردیم ما با دیپلماسی و مذاکره مخالف نیستیم اما در زمینی که تو تعریف کردی بازی نمی کنیم؛ به جای مذاکره مستقیم، مذاکره غیر مستقیم را پیشنهاد دادیم، شرایط مذاکره را عوض کردیم و با آن شکلی که خودمان بازی را تعریف کردیم وارد مذاکره شدیم.
وی ادامه داد: نشانه موفقیت این سیاست هم این بود که حدود دو هفته طول کشید تا دولت امریکا این شکل پیشنهادی ما برای مذاکره را قبول کنند؛ به عبارتی دو راهی که آن ها قصد داشتند ما را در آن قرار دهند ما آن ها را در آن قرار دادیم و آن ها ناچار شدند تا در چارچوب پیشنهادی ما وارد مذاکره شوند.
عراقچی یادآور شد: در مذاکرات، آن ها خواسته های خود را با زبان دیگری مطرح کردند و ما هم همانطور که در مقابل تهدیدها مقاومت کرده بودیم در مذاکره هم از حقوق مردم ایران دفاع کردیم. طبیعی است مردمی که در برابر تحریم ها و فشارها مقاومت کردند، برای حفظ حقوق خود در میز مذاکره نیز از آن ها دست نکشند. وقتی طرف مقابل از اینکه از طریق مذاکره نتوانست به اهداف خود برسند، شیوه دیگری را انتخاب کردند و دست رژیم جعلی صهیونیستی را باز گذاشتند تا حملاتی را انجام دهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه این اقدام، خیانتی به دیپلماسی و نفس مذاکره بود گفت: ما خوشحالیم که این مسیر را طی کردیم برای اینکه با دنیا اتمام حجت کردیم و الان دنیا و مردم خود ما حق را به ما می دهند. اگر مسیر مذاکره را امتحان نکرده بودیم شاید مورد این سوال واقع می شدیم که چرا مذاکره نکردید و اگر مذاکره می کردید شاید این اتفاق نمی افتاد اما اکنون مسئله کاملاً مشخص شد و به نظر بنده یکی از دلایل همبستگی فوق العاده مردم ایران در این دوره این است که صداقت را در دولت خود دیدند. آن ها دیدند هر راهی را که برای رسیدن به یک راه حل مسالمتآمیز بوده است را امتحان کردیم. از دیپلماسی و مذاکره فرار نکردیم و این طرف مقابل بوده که مسیر مذاکره را به مسیر جنگ تبدیل کرده است.
وی خاطر نشان کرد: ما به دنیا ثابت کردیم و به مردم خود هم نشان دادیم که صداقت داریم. آیت راه هم انتخاب شد و مشخص شد که نیت آن ها چیز دیگری است و اینجا بود که مقاومت معنا پیدا کرد وگرنه چه بسا در مقاومت هم ممکن بود یک مقدار سستی به وجود آید که چرا این راه را امتحان نکردیم؟ چرا آن راه را امتحان نکردیم؟
عراقچی با بیان اینکه وقتی جنگ شروع شد، سیاست خارجی کشور نیز در راستای همین مقاومت قرار گرفت، اظهار داشت: ما در یک هماهنگی کامل بین میدان و دیپلماسی، همزمان که نیروهای مسلح ما مشغول دفاع از کشور و مشغول واکنش نسبت به حملات دشمن بودند تا یک بازدارندگی نظامی ایجاد کنند و دشمن را مجبور به توقف جنگ کنند، سیاست خارجی هم در همین جهت در صحنه بین المللی حرکت کرد؛ با رساندن صدای حقانیت مردم ایران به مجامع بینالمللی، به کشورهای مختلف، به افکار عمومی جهان و از این جهت واقعاً ما یک دست برتری را در همه گفت و گوهای دیپلماتیکی که انجام دادیم داشتیم.
وزیر امورخارجه کشورمان اضافه کرد: هیچ وزیرخارجه ای نبود که من با او صحبت کرده باشم و در نهایت حق را به ما ندهد یا حداقل ساکت باشد. اروپایی ها واقعاً حرفی برای گفتن نداشتند. آن ها به ما زنگ می زدند و می گفتند جنگ را متوقف کنید و به دیپلماسی بازگردید و من می گفتم یعنی چی؟ ما وسط دیپلماسی بودیم و آن ها بودند که جنگ را آغاز کردند.
وی در پاسخ به اینکه اروپایی ها از چه زمانی درخواست توقف جنگ را داشتند، گفت: تقریباً از همان روز اول و دوم، تماس هایی از کشورهای اروپایی شروع شد که درخواست داشتند که ما خویشتنداری کنیم و به دیپلماسی برگردیم؛ ما گفتیم ما که موضع مان کاملاً روشن است، ما در میانه دیپلماسی بودیم. کشورهایی که تماس می گرفتند یک سری کشورهایی بودند که مشخص بود هدف آن ها حمایت از رژیم صهیونیستی و وادار کردن ما به عدم دفاع از خودمان بود و یکسری کشورهای دیگر هم هستند که در سطح بینالمللی، به طور سنتی همیشه بر دیپلماسی اصرار دارند که ما این را حمل بر حسن نیت می کنیم ولی واقعیت این است که وقتی دو کشور وارد درگیری و جنگ می شوند کشورهای دیگر معمولاً سفارش به خویشتنداری، توقف جنگ، آتش بس و بازگشت به دیپلماسی می کنند. در مورد ما این منطق اصلاً کارآیی نداشت چون منطق ما روشن بود. ما می گفتیم که ما مشغول مذاکره بودیم و این طرف مقابل بود که یک تهاجم کاملاً غیرمنطقی، بدون هیچ دلیل و بدون هیچ مشروعیتی را صورت داده و این تهاجم باید بدون هیچ پیش شرطی متوقف شود تا راه دوباره برای دیپلماسی باز شود.
عراقچی با بیان اینکه در این دوره، شاهد حمایت بی سابقه از سوی کشورهای منطقه بودیم که برخلاف رفتارهای گذشته شان، این بار همه پشت سر جمهوری اسلامی آمدند و به صراحت حملات را محکوم و اعلام حمایت کردند بیان داشت: ۵۷ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی در قطعنامهای که در روز یکشنبه گذشته صادر کردند، قطعنامه در حمایت از جمهوری اسلامی بی نظیر است؛ از عبارات محکمی که در محکومیت رژیم صهیونیستی به کار برده و اعلام همبستگی که با مردم ایران داشته است. این قطعنامه به ویژه از این جهت قابل توجه است که در روز دوم اجلاس وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی مواجه با حمله آمریکا به ایران شد، در آخرین لحظه دو پاراگراف هم به این قطعنامه در جهت محکومیت آمریکا اضافه کردیم.
وی ادامه داد: علاوه بر این، شورای همکاری خلیج فارس از همان ابتدا بیانیهای در محکومیت این حملات صادر کردند. سازمان شانگهای و بریکس نیز به همین شکل عمل کردند. ما وارد یک عرصه کمپینی شدیم که حقانیت مردم ایران و حقانیت مواضع و اصول خودمان را به دنیا نشان دهیم و جلب حمایت بین المللی کنیم و گمان میکنم که به اندازه بسیار زیادی موفق بودیم و هیچ جایی نبود که منطق ما مطرح شود و مورد پذیرش واقع نشود یا دست کم سکوت کنند. با هیچ وزیری نبود که صحبت کنم و در آخر بگوید که حق با شماست یا دیگر حرفی برای گفتن نداشته باشد. این اتفاقات به بحث مقاومت کمک کرد. این ۱۲ روز را باید به عنوان سنبل مقاومت یک ملتی در برابر همه قدرتهایی که پشت سر رژیم صهیونیستی جمع شده بودند ثبت کرد. مجموعه کارهایی که توسط نیروهای مسلح، دولت و سیاست خارجی صورت گرفت منجر به تحمیل توقف جنگ به طرف مقابل شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در تشریح دلایل خود در ملاحظه ی استفاده از واژه "آتش بس" نیز اذعان داشت: سیاستی که مورد تصویب مراجع تصمیم گیر نظام قرار گرفته بود این بود اگر دشمن بدون پیش شرط متوقف شود و حملاتش را متوقف کند، جمهوری اسلامی ایران نیز به واکنش های خود خاتمه خواهد داد. علت آن هم روشن است؛ آن ها بودند که به ما تهاجم کردند و ما از خود دفاع می کردیم، وقتی این تهاجم متوقف شود طبیعتاً دفاع هم مقداری موضوعیت خود را از دست می دهد.
وی ادامه داد: وقتی که این ها حدود ساعت یک بامداد روز سهشنبه این موضوع را اعلام کردند من در حال بازگشت به تهران از مسیر زمینی بودم. برای اجلاس وزاری خارجه کشورهای اسلامی رفته بودم و از آنجا به مسکو سفر کردم و دیداری با رئیس جمهور روسیه داشتم بعد از آنجا هم به عشق آباد پرواز کردیم و از عشق آباد به صورت زمینی به تهران بازگشتیم. در همین مسیر زمینی حرکت بودم که پیام طرف مقابل به ما رسید که اعلام آمادگی کردند که از ساعت ۴ صبح به وقت تهران، حملات خود را متوقف کنند و اگر ایران هم حملات را متوقف کند دیگر ادامه ندهد.
واژه آتش بس را قبول نداریم
عراقچی تصریح داشت: شرطی که ما گذاشته بودیم محقق شد؛ بدون اینکه هیچ پیش شرطی بگذارند این درخواست را مطرح کردند و من هم در همین فاصله با نهادهای مربوطه که باید هماهنگی صورت می گرفت، هماهنگی های لازم را انجام دادم و نهایتاً به طرف مقابل اعلام کردیم که ما آتش بس قبول نداریم چون آتش بس خود محصول یک مذاکره یا نتیجه توافق دو طرف برای توقف عملیات است ولی اگر رژیم صهیونیستی به حملات خود ادامه ندهد ما هم قصدی برای ادامه نداریم و همچنین عنوان کردم که تصمیمات بعدی هم متعاقباً گرفته خواهد شد.
قانون تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای ما لازم الاجرا است
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در بخش دیگری از ایم گفت و گو در خصوص تصویب طرح تعلیق همکاری ها با آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز بیان داشت: طرحی که در مجلس تصویب شد و امروز نیز به تائید شورای نگهبان رسید، قانون است و برای ما لازم الاجرا است و تردیدی در اجرای آن وجود ندارد. علت آن هم روشن است؛ گزارشی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی یا بهتر است بگوییم آقای گروسی تهیه کرد زمینه ساز قطعنامه ای شد که اروپایی ها در شورای حکام دادند به نظر ما زمینه تهاجمی شد که رژیم صهیونیستی انجام داد و این به خاطر این بود که ایشان در گزارش خودش صادقانه و منصفانه عمل نکرد. سوالاتی که مربوط به ۲۰ یا ۲۵ سال پیش بود را برجسته کردند و به آن عنوان عدم همکاری ایران را دادند و بعد شورای حکام آژانس در یک تصمیم کاملاً سیاسی این را مبنی بر عدم پایبندی ایران به معاهده ان پی تی و موافقتنامه پادمان تفسیر و سپس بر اساس آن قطعنامه صادر کند معلوم است که کار سیاسی صورت گرفته است.
وی ادامه داد: بُعدم دوم این است که به تاسیسات هستهای ما حمله شده است و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نتوانست این حملات را حتی محکوم کند. مدیر کل آژانس باید این حملات را محکوم می کرد. قوانین بینالمللی در این رابطه خیلی صریح و روشن است؛ از منظر قوانین بینالملل حمله به تاسیسات هسته ای یک جرم نابخشودنی است و این جرم نه تنها در یک تاسیسات بلکه در چند تاسیسات هسته ای ما صورت گرفته است.
عراقچی افزود: دبیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی حتی شخصاً هم حاضر نشد که این اتفاق را محکوم کند و شورای حکام آژانس هم با اینکه ما درخواست جلسه اضطراری کردیم حاضر نشدند محکوم کنند اما ۱۱ کشور عضو شورا آمدند جداگانه بیانیه دادند و محکوم کردند.
وزیر امورخارجه کشورمان با بیان اینکه رابطه همکاری ما با آژانس شکل جدیدی پیدا می کند گفت: قانون مجلس تکلیف را روشن کرده البته راه را کامل نبسته است و نظر شورای عالی امنیت ملی را در تشخیص اینکه چگونه همکاری شود ملاک قرار داده است. در مورد این قانون باید مقداری کار حقوقی بیشتری انجام دهیم و ببینیم که منطبق با این قانون چگونه روابط خود را با آژانس تنظیم کنیم.
وی گفت: با توجه به اینکه همه تاسیسات مورد حمله قرار گرفته است بازرسی ها قطع شده است و اینکه الان اصرار دارند با ما با آژانس همکاری کنیم یک هدفشان این است که بازرسان آژانس ببینند آنجا در چه وضعیتی است و چقدر از این تاسیسات تخریب شده است.
فعلاً بنای پذیرفتن گروسی را نداریم/ آسیب های جدی به تاسیسات هستهای وارد شده است
عراقچی بیان داشت: فعلاً بنای پذیرفتن شخص گروسی را نداریم و در مورد بازرسان هم باید بررسی صورت گیرد که اگر منطبق بر قانون مجلس باشد فکری برای آن کنیم ولی ظاهر امر روشن است تاسیساتی که تخریب شده را می خواهند بازرسی کنند تا بدانند که میزان خسارات چقدر است. میزان خسارات به تاسیسات هسته ای زیاد و جدی است ولی اینکه بازرسان بیایند و دقیقاً مطلع شوند تصمیمی است که باید گرفته شود و مطابق با قانون مجلس، شورای عالی امنیت ملی باید این تصمیم را بگیرد.
وزیر امورخارجه در ادامه اظهارات خود اذعان داشت: معاونت بینالملل ما مأمور شده است که شناسایی متجاوز و همین طور بحث جبران خسارات را در سازمان ملل پیگیری کند. معاونت حقوقی ریاستجمهوری هم در این خصوص فعال شده و یک لازمه ای دارد و آن این است که ما یک جمع بندی از خسارات وارده داشته باشیم و مستندسازی کنیم. در حال حاضر یک کار فشرده ای را در رابطه با مستندسازی هزینه ها و خسارات وارد شده احتیاج داریم و بعد از آن پیگیری جبران خسارت که خود یک کار حقوقی خیلی سختی خواهد بود.
وی با اشاره به اقدامات رژیم صهیونیستی و آمریکا در حمله به تاسیسات هسته ای و این سوال که آیا جایی دارد که ما در یک معاهده ( ان پی تی) بی اعتبار همچنان باقی بمانیم گفت:اقدام رژیم صهیونیستی و آمریکا بی اعتبار کردن ان پی تی و نظام عدم اشاعه هسته ای است. آمریکا اگر نگوییم تیر خلاص را زده است، ضربه بسیار مهمی را زد. آمریکا به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت و دارنده سلاح هسته ای به کشور دیگر حمله و تأسیسات هسته ای صلح آمیز آن را از بین می برد با این استدلال که من نگرانم تاسیسات هستهای را مورد حمله قرار دهد. تاسیسات هستهای که حمله به آن ها خطر اشاعه رادیواکتیو و خطرات انسانی دارد که بشریت و محیط زیست را تهدید می کند. با این اقدام آمریکا دیگران به این نتیجه می رسند که بودن در ان. پی. تی نمی تواند از آن ها محافظت و منافع آن ها را تأمين کند لذا هر لحظه ممکن است کسی به خود اجازه دهد که تاسیسات را نابود کند و یا صدمه بزند. اما اینکه ما چگونه تصمیم بگیریم این است که ما بر اساس مصالح عالیه کشور و مردم تصمیم خواهیم گرفت.
عراقچی ادامه داد: اینکه در ان پی تی بمانیم یا خارج شویم و یا چه کاری انجام دهیم باید بررسی شود و بر اساس مصالح مردم و منافع کشور عمل کنیم. ملاک در روابط خارجی ما منافع و مصالح عالیه جمهوری اسلامی و مردم است.
وی در خصوص حمله به پایگاه آمریکایی العدید قطر نیز اظهار داشت: ما به دنبال پیام به کشورهای عربی منطقه نبودیم، پیام ما به آمریکا بود. قبل از حمله هم در استانبول و در جریان اجلاس وزرای خارجه کشورهای اسلامی من همه شش کشور عربی را دیدم و برای آن ها روشن کردم که موشک های ما هنوز به خاک آمریکا نمی رسد اما به پایگاه های اطراف می رسد و ما چاره ای نداریم جزء اینکه این پاسخ را در به این پایگاه ها بدهیم که متاسفانه در خاک شما قرار دارند بنابراین این اصلاً حمله به شما نیست. از نظر ما حمله به یک کشور همسایه به حساب نمی آید و حساب پایگاه های آمریکا جداست.
وزیر خارجه خاطر نشان کرد: اتفاقاً پیامی که ما برای این کشورها فرستادیم و هنوز هم می فرستیم پیام دوستی، حسن همجواری و حسن همسایگی است. گفته شد به عنوان عوارض جانبی این شلیک به برخی از اتباع قطر جراحاتی حادث شده که اگر وارد شده متاسفیم و قطعاً قصد ما این نبوده است.
رابطه ما با مصر در مقایسه با خیلی از کشورهایی که رابطه دیپلماتیک با آن ها داریم بهتر است
عراقچی در پایان درباره بازگشایی سفارتخانه ها در تهران و قاهره نیز بیان کرد: رابطه ای که الان با مصر داریم از خیلی کشورهایی که رابطه داریم بیشتر و بهتر است. برای ما مهم است که با این کشور همکاری و تعامل داشته باشیم حالا این رابطه چه زمانی رسمی و برقرار شود ما عجله ای نداریم و این موضوع را بر عهده خود مصری ها گذاشتیم. هر زمان که آن ها اعلام آمادگی کنند ما هم آمادگی داریم.
در حال تکمیل/