روز جهانی آب؛ بیش از ۲ میلیارد نفر در جهان به آب سالم دسترسی ندارند

۲۲ مارس (دوم فروردین) در تقویم جهانی به‌عنوان روز جهانی آب تعیین شده است.

آب مایه حیات سیاره ما است؛ با وجود این میلیون‌ها نفر در سراسر جهان، به‌ویژه در کشور‌های در حال توسعه برای دست یافتن به آب سالم و تمیز تلاش می‌کنند.

سازمان ملل با در نظر داشتن اهمیت حیاتی آب، روز ۲۲ مارس را به‌عنوان روز جهانی آب تعیین کرد تا فرصتی برای افزایش آگاهی‌ها در مورد نیاز به مدیریت پایدار و حفظ آب به‌وجود بیاید.

این ابتکار جهانی موضوع‌های کلیدی را برجسته می‌کند: از حفاظت از آب‌های زیرزمینی تا تضمین دسترسی عادلانه به آب پاک برای همه.

تاریخچه تعیین روز جهانی آب

ایده روز جهانی آب برای نخستین بار در کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست و توسعه (UNICED) در سال ۱۹۹۲ در ریودوژانیرو، برزیل مطرح شد.

برای تاکید بر ارزش آب شیرین و ترویج مدیریت پایدار منابع آب، مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۹۳، روز ۲۲ مارس را به‌عنوان روز جهانی آب اعلام کرد؛ از آن زمان، روز جهانی آب هر ساله با موضوع متفاوتی در رابطه با پایداری و حفظ آب جشن گرفته می‌شود.

اهمیت روز جهانی آب

روز جهانی آب از این جهت مهم است که آگاهی از وضعیت منابع آب در سراسر جهان را افزایش می‌دهد و اقدام برای حل مسائل فوری مرتبط با آب را تشویق می‌کند.

روز جهانی آب فراخوانی برای اقدام دولت‌ها، سازمان‌ها و افراد است تا ابتکار‌های حفاظت و مدیریت آب را در اولویت قرار دهند، زیرا میلیارد‌ها نفر در سراسر جهان به آب سالم و تمیز دسترسی ندارند و بسیاری از مکان‌ها با کمبود آب و آلودگی مواجه هستند.

طبق گزارش سازمان ملل، تخمین زده می‌شود که ۷۰ تا ۸۰ درصد مشاغل در کشور‌های با درآمد متوسط و کم به آب بستگی دارد.

با توجه به اینکه زمین با چالش‌های فزاینده‌ای ازجمله رشد جمعیت، شهرنشینی سریع، گسترش صنعتی و تغییرهای آب‌وهوایی مواجه است، فشار بر منابع آب هرگز بیشتر از این نبوده است؛ با چنین زمینه‌ای روز جهانی آب اهمیت بیشتری دارد و یادآوری حیاتی نیاز مبرم به مدیریت پایدار آب و تلاش‌های حفاظتی در سراسر جهان است.

یونسکو و سازمان جهانی هواشناسی آژانس‌های اصلی سازمان ملل برای گرامیداشت این روز هستند.

داده‌های نگران‌کننده‌ای درباره وضعیت آب وجود داند که در زیر به برخی از مورد آن‌ها اشاره شده است:

- بیش از ۲ میلیارد نفر هنوز بدون آب آشامیدنی مدیریت‌شده ایمن زندگی می‌کنند.
- اسهال ناشی از آب کثیف و بهداشت نامناسب تقریبا هر ۲ دقیقه یک کودک زیر پنج سال را می‌کشد.
- از هر ۱۰ مدرسه در سراسر جهان، سه مدرسه خدمات اولیه آب ندارند.
- تا سال ۲۰۲۱، بیش از ۲ میلیارد نفر در کشور‌هایی زندگی می‌کردند که دچار تنش آبی بودند و انتظار می‌رود که این امر در نتیجه تغییر‌های آب‌وهوایی و رشد جمعیت بدتر شود.
- جهان تا سال ۲۰۴۹ به مدیریت پایدار آب دست نخواهد یافت.
- تنها ۰.۵ درصد از آب روی زمین آب شیرین قابل استفاده و در دسترس است و تغییر‌های آب‌وهوایی به‌طور خطرناکی بر این منبع تاثیر می‌گذارد. 
- در طول ۲۰ سال گذشته، ذخیره آب زمینی از جمله رطوبت خاک، برف و یخ به میزان ۱ سانتی متر در سال کاهش یافته است که پیامد‌های عمده‌ای برای امنیت آب دارد.

روز جهانی آب ۲۰۲۵

موضوع روز جهانی آب برای سال ۲۰۲۵، گرامیداشت و حفاظت از یخچال‌های طبیعی است که بر نقش حیاتی یخچال‌ها در حفظ ذخایر آب شیرین در سراسر جهان و نیاز مبرم به تلاش‌های حفاظتی در مواجهه با تغییر‌های آب‌وهوایی تاکید می‌کند.

گزارش سالانه UN water در سال جاری بر موضوع‌های زیر تاکید دارد:

- نقشی که منابع آب کوهستانی و یخچال‌های طبیعی در حفظ ذخایر آب جهان ایفا می‌کنند.
- کاهش یخبندان و پیامد‌های آبشاری آن در نتیجه تغییرهای آب‌وهوایی.
- تکنیک‌هایی برای کاهش بحران آب و حفاظت از منابع آب منجمد.

با توجه به کمبود آب سالم ۲.۲ میلیارد نفر، گزارش توسعه آب سازمان ملل بر نقش یخچال‌ها در حفظ آب شیرین تمرکز دارد؛ اقدام فوری برای مبارزه با تغییر‌های آب‌وهوایی، تضمین مدیریت پایدار آب و حفاظت از امنیت جهانی آب مورد نیاز است.

یخچال‌های طبیعی چه هستند؟

یخچال‌های طبیعی به‌عنوان مخازن طبیعی آب شیرین عمل می‌کنند و آب ذوبی را آزاد می‌کنند که از منابع آب آشامیدنی، کشاورزی، صنعت و اکوسیستم‌های سالم پشتیبانی می‌کند.

آن‌ها مزایای اساسی مانند تنظیم آب‌وهوا و محافظت در برابر خطر‌های طبیعی را ارائه می‌دهند.

حفظ یخچال‌های طبیعی برای رفاه افراد و جوامع در سراسر جهان حیاتی است؛ انسان‌ها می‌توانند از طریق اجرای روش‌های نظارت و مدیریت پایدار یخچال‌های طبیعی، از این مخازن یخ‌زده که هنوز حدود ۷۰ درصد از آب شیرین زمین را در خود جای داده‌اند، محافظت کند.

اجرای شیوه‌های مدیریت پایدار و تقویت همکاری‌های علمی بین‌المللی گام‌های حیاتی در حفظ این منابع آب حیاتی، تضمین رفاه بلندمدت و ارتقای صلح جهانی است.

یخچال‌های طبیعی نقش اساسی در چرخه آب جهانی دارند و تقریبا دو سوم کل آب شیرین روی زمین را ذخیره می‌کنند؛ آن‌ها برج‌های آبی جهان هستند.

انتهای پیام/