آنتی بیوتیکها داروهایی هستند که برای پیشگیری و درمان عفونتهای باکتریایی مورد استفاده قرار میگیرند، اما اگر به صورت بی رویه و نادرست از این داروها استفاده شود باکتریها تغییر میکنند و نسبت به آنتیبیوتیکها مقاوم میشوند.
هنگامی که آنتیبیوتیکهایی که برای درمان میکروبهای مقاومتر و بیمارستانی تولید شدند به صورت روزمره مصرف شوند، مقاومت میکروبی ایجاد میشود که افزایش هزینههای پزشکی، بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان و افزایش مرگ و میر را به همراه دارد.
این در حالیست که به گفته آزیتا نبیزاده، سرپرست گروه ارزیابی فناوری سلامت و مطالعات مدیریتی و اقتصادی سازمان غذا و دارو ۳۶ درصد نسخ پزشکان در سال ۱۴۰۲ حاوی آنتیبیوتیک بودند و بر اساس استاندارد DID، میزان مصرف آنتیبیوتیک در ایران ۳.۵ برابر میانگین جهانی است.
به گفته وی پرفروشترین آنتیبیوتیکهای مصرفی از نظر ریالی در کشور آموکسیسیلین، سفکسیم، کوآموکسی کلاو، آزیترومایسین و مروپنم است. همچنین در نسخ پزشکان نیز آنتیبیوتیکهای پر تجویز به ترتیب سفکسیم، مترونیدازول، آموکسیسیلین، آزیترومایسین و سیپروفلوکساسین هستند.
در حال حاضر به سبب افزایش سرمای هوا و شیوع بیشتر عفونتهای تنفسی مصرف آنتی بیوتیکها بیشاز پیش افزایش یافته و علاوه بر افزایش نسخ آنتی بیوتیک، فروش بدون نسخه این داروها نیز در داروخانهها افزایش یافته است و با وجود اینکه سرماخوردگی و آنفلوانزا در اغلب موارد نیاز به مصرف آنتیبیوتیک ندارند عدهای از افراد با آغاز علائم سرماخوردگی بدون مراجعه به پزشک از داروخانهها آنتی بیوتیک تهیه و به صورت خودسرانه مصرف میکنند و داروخانهها نیز به راحتی این داروها را در اختیار مردم میگذارند.
حال این سوال مطرح میشود آیا سازوکار قانونی برای منع داروخانهها از فروش بدون نسخه آنتی بیوتیکها وجود دارد و نهادهای نظارتی برای پیشگیری از بروز مقاومت میکروبی تا چه حد روی این مسئله نظارت دارند؟
آنتی بیوتیکها نباید بدون نسخه پزشک در اختیار مردم قرار بگیرند
در همین رابطه مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو در گفتوگو با میزان ضمن اشاره به اینکه آنتی بیوتیکها نباید بدون نسخه پزشک در اختیار مردم قرار بگیرند و فروش هر نوع آنتی بیوتیک هر چند ساده بدون تجویز پزشک ممنوع است، گفت: از آنجایی که مشکلات اقتصادی در داروخانهها افزایش یافته است برخی از داروخانهها تعدادی از آنتی بیوتیکها را بدون تجویز در اختیار مردم میدهند و این مسئله یکی از نکات کلیدی است که در بازرسیها ما از داروخانهها مورد بررسی قرار میگیرد.
وی با بیان اینکه دانشگاههای علوم پزشکی هر شهر و استان ناظر بر داروخانه هستند و مردم میتوانند تخلفهای داروخانهها را به این دانشگاهها گزارش دهند، ادامه داد: از طرفی دیگر بسیاری از تجویز پزشکان برای آنتی بیوتیک ضرورت ندارد و در حالی که آنتی بیوتیکها در بسیاری از موارد برای درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا کارایی ندارند ولی عمدتاً تجویز میشوند، مصرف آنتی بیوتیک چه با نسخه پزشک و چه با فروش بدون نسخه در حال افزایش است.
رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه ما با فروش بدون نسخه این داروها مخالف هستیم و ابلاغش نیز قبلاً انجام شده است، افزود: معاونتهای غذا و دارو وظیفه دارند به این مسئله نظارت و از آن جلوگیری کند.
پیرصالحی در مورد تجویز نسخهای آنتی بیوتیکها توسط پزشکان نیز بیان کرد: تجویز نسخهای بر اساس تشخیص پزشک است و لازم است در بازآموزی و آموزشها مصرف منطقی دارو و اینکه برای هر بیماری اقدام به تجویز آنتی بیوتیک نکنند به پزشکان یادآوری شود چرا که مقاومت میکروبی را بالا میبرند و آنتی بیوتیکها دیگر پاسخگو نخواهند بود.
انتهای پیام/